ABD saldırısında öldürülen İranlı Komutan Kasım Süleymani kimdir?

ABD'nin Bağdat Havalimanında helikopterle düzenlediği saldırıda öldürülen İran Devrim Muhafızları Ordusu'na bağlı Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani, Afganistan'dan Irak'a, Suriye'den Lübnan'a İran'ın bölgedeki politikalarını belirleyen en önemli isimlerden biri olarak biliniyordu.

Süleymani, İran lideri Ayetullah Ali Hamaney tarafından "yaşayan şehit" olarak adlandırılıyordu.

Doğrudan İran lideri Hamaney'e bağlı hareket eden Süleymani, 1998'den bu yana İran'ın ülke dışındaki askeri-istihbari operasyonlarından sorumlu Kudüs Gücü'nün komutanlığını yürütüyordu.

Süleymani, İran'da 1957'de güneydoğu eyaleti Kirman'ın Afganistan sınırına yakın dağlık bir bölgesinde, aşiret yapılarının hakim olduğu Rabord köyünde dünyaya geldi.

Askeri kariyerine 1979 İran Devrimi sonrasında başlayan Kasım Süleymani, 20 yaşındayken Teğmen rütbesiyle 41'inci Sarullah Birliği'nin komutanlığını üstlendi.

1998 senesinde ise Ahmed Vahidi’den sonra, İran Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü Komutanı olarak görevlendirildi. Aynı yıl başlayan öğrenci eylemlerinin bastırılmasında asli rol üstendi. İran’ın dış operasyonlarında aktif rol üstlenen Süleymani, Suriye, Irak ve Yemen’e dönük operasyonların kilit ismiydi. ABD’nin 2000’den bu yana sıkı gözetimde tuttuğu Süleymani ve Devrim muhafızları Trump döneminde ‘terör destekçisi’ oldukları gerekçesiyle yaptırım listesine alındı. Suriye’de 2011’den bu yana yaşanan iç savaşta IŞİD’e karşı Devlet Başkanı Esad’a destek veren İran güçlerinin komutanlığını yaptı.

2014'te IŞİD'in Musul'u ele geçirmesinin ardından Iraklı Şii lider Al Sistani, IŞİD'e karşı savaşma çağrısı yaptığında, Kasım Süleymani bu çağrıyı fırsata çevirdi ve IŞİD'e karşı savaşmak üzere kaydolan gençleri Haşd-i Şabi bünyesinde toplayarak 50 binin üzerinde savaşçı kazandı.

İran Devrim Muhafızları komutanı Kasım Süleymani öldürüldü: ABD üstlendi

Hizbullah Tugayları ve Bedir Grubu'nu da Haşd-i Şabi'nin parçası haline getirdi. IŞİD'e yönelik savaş sırasında Kasım Süleymani defalarca Irak'ta cephede görüntülendi.

2015'te, dönemin CIA Başkanı John Brennan, Kasım Süleymani'nin Irak'ta Şii milislerle birlikte IŞİD'le çatışmaları komuta etmesini eleştirerek "Süleymani'nin Irak'ta IŞİD'le mücadeleyi zorlaştırdığını" söylemişti:

"İran'ın Irak'ta öyle bir rol oynamasını engelleyeceğiz. Bence Iraklılarla birlikte çalışarak o rolü oynama uğraşındalar ama biz de Iraklılarla çalışıyoruz."

Ekim 2019'da Devrim Muhafızları'nın istihbarat şefi Hüseyin Taeb, İsrail-Arap ortak suikast timi için çalışan ve Kasım Süleymani'yi öldürme planı yapan üç kişiyi tutukladıklarını duyurdu.

İsrail basınına göre Mart ayında İsrail Dışişleri Bakanı İsrael Katz, "Kasım Süleymani'nin kökünü kazımaya çalışıyoruz" demişti.

Süleymani 3 Ocak 2020’de Pentagon’un Bağdat’ta yaptığı operasyonla öldürüldü. ABD, Süleymani’yi ABD’nin Irak Büyükelçiliği’ne saldırıdan sorumlu tutuyordu.

ABD'nin Haşdi Şabi üslerine saldırının ardından hafta başında ABD'nin Bağdat Büyükelçiliğini basan gruplar duvarlara "Kasım Süleymani liderimizdir" şeklinde yazılar yazmıştı.

Kaynak: AA, BBC Türkçe