ABD sandık başında: Türkiye için zorlu dönem
Milyonlarca ABD’li bugün başkanlık seçimi için Trump ve rakibi Biden arasında tercih yapacak. Adayların Türkiye’ye yaklaşımını değerlendiren emekli Büyükelçi Loğoğlu, her iki adayın da birbirinden olumsuz sonuçlar doğuracağını vurguluyor.
Meral DANYILDIZ
ABD’de başkanlık ve kongre seçimleri için Cumhuriyetçi Parti'den Başkan Donald Trump ve Demokrat Parti’den rakibi Joe Biden, bugün karşı karşıya geliyor. Milyonlarca Amerikalı ülkeyi dört yıl yönetecek başkan adayı için oy kullanırken, dünyanın gözü de seçim sonuçlarında olacak. ABD seçimlerinin Türkiye’ye olası etkilerini konuştuğumuz Eski Washington Büyükelçisi Faruk Loğoğlu ABD seçiminin hem toplumdaki kutuplaşmalar hem ABD’nin gündeminde olan ekonomik, sosyal ve uluslararası sorunlar hem de adayların kişilikleri bakımından daha önceki seçimlere benzemediğini ifade etti.
Biden Ankara için olumsuz bir isim
Türkiye açısından her iki adayın da birbirinden daha iyi olmadığını belirten Loğoğlu, “İlla bir ağırlık vermek gerekirse Biden’ın seçilmesi Türkiye açısından çok daha olumsuz. Çünkü başta Ermeni iddiaları olmak üzere Türkiye karşıtlığı, Biden’ın 55-56 yıldır siyasi hayatındaki en tutarlı ve sürekli çizgilerden biri. Türk-Yunan-Kıbrıs konularında Yunanistan’ın ve Kıbrıs’ın yanında yer alıyor, Doğu Akdeniz konusunda son açıklamalarından yine onların yanında olduğunu anlıyoruz” şeklinde konuştu.
“Suriye konusundaki bakış açısı Trump’ınkinden belki de daha tehlikeli. Çünkü zamanında Irak’ın üçe bölünebileceğinden bahseden bir makalesi vardı” diyen Loğoğlu, “Suriye’nin toprak bütünlüğünden yana olmadığını rahatlıkla söyleyebiliriz. Ancak son zamanlarda Türkiye’nin iç güçlerine müdahale anlamına gelen tuhaf açıklamalar yaptı. ‘Bu hükümet gitsin, öbür hükümet gelsin’ şeklinde açıklamaları da oldu. O bakımdan Biden kendini ispatlamış Türkiye karşıtı bir siyasetçidir” ifadelerini kullandı.
İşine gelmeyince Ankara’yı savunmaz
Trump’ın ise Cumhurbaşkanı Erdoğan’la ilişkileri olduğunu hatırlatan Loğoğlu, “En azından konuşabiliyorlar. Ancak konuşulan konuların ve varılan sonuçların her iki tarafın da yararına olması lazım. Şu ana kadar gördüğümüz Trump ile Cumhurbaşkanı Erdoğan arasındaki görüşmeler Amerika’nın isteklerinin yerine gelmesi şeklinde tecelli etti” diye konuştu.
Türkiye bakımından önem arz eden ikili veya bölgesel konularda Trump’ın Türkiye için hiçbir şey yapmadığını vurgulayan Loğoğlu sözlerini şöyle sürdürdü: “Trump öngörülebilir bir lider değil. Bugünü bugüne uymuyor, yarına da uymayabilir. Türkiye’yi iki defa alenen tehdit etti. ‘Sizi mahvederim’ şeklinde ifadeler kullanarak. Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yazdığı mektup hikâyesi var. Öyle bir lider ki Cumhurbaşkanı Erdoğan’la aralarındaki ilişkiye katiyen güven olmaz. Kongrede bekleyen yaptırımlar konusunda Biden hiç gecikmeden bunları uygulamaya geçirir. Trump belki geciktirebilir ama sonuna kadar yaptırımlar karşısında Türkiye’yi savunacağını, işine gelmediği takdirde hiç sanmıyorum. Her kim seçilirse seçilsin Türkiye’nin zorlu bir döneme gireceğini söyleyebilirim.”
***
Öncelikleri ekonomi ve pandemi olacak
Prof. Dr. Ersin Kalaycıoğlu: “Şu anda bir söyleyebilmek mümkün değil. Özellikle Başkan Trump seçim sonuçları kendi istediği gibi çıkmazsa her türlü yolu deneyerek bunları değiştirmeyi düşündüğünü belirtti. Onun için uzun süren bir boğuşma dönemi geçireceğiz gibi gözüküyor. Muhtemelen önceliği iki konu olacak. Biri Covid-19 salgını, diğeri işsizlik. Bunları halletmekle uğraşacak. Dolayısıyla Türkiye herhalde Biden gündeminde altlarda bir sıradadır. Amerika’da şu anda 230 bin kişi koronavirüsten ölmüş durumda. Sağlık sistemi ciddi sorunlar taşıyor ve bunun nasıl çözüleceğini bilmiyorlar. Ekonomi zorda, ciddi bir işsizlik var. Bunlar seçim sonuçlarını tayin edecek olaylar. O konuda çeşitli girişimlerde bulunacaklarını öne sürdüler. Trump bu konuda hemen hemen hiçbir şey söylemedi ama Biden’ın sağlık sigortasıyla ilgili girişimleri devam ettirmesi söz konusu. Bu konuda ciddi bir mücadele içine girecekler. Dolayısıyla diğer bütün konulara göre bunlar daha öncelikli olacaktır.
***
Biden uluslararası alanda yapıcı
İki adayı ABD dış siyaseti bakımından karşılaştıran Loğoğlu’nun değerlendirmesi şöyle: “Biden uluslararası topluma verdiği mesajlarda daha yapıcı, daha olumlu, İran’la imzalanan anlaşmaların geçerliliğinden bahseden, Avrupa ve NATO ilişkilerine önem veren, Ortadoğu’da İsrail yanlısı olmakla birlikte biraz daha dengeli bir tavır sergileyen demokrat aday. Trump’ın uluslararası planda verdiği mesajların hepsi çok yıpratıcı. NATO ile mücadele ediyor, Avrupa Birliği’ne ters bakıyor, Çin’le çok ciddi gerginlikler yaşanıyor… O bakımdan Amerika’nın içi ve uluslararası ilişkiler tarafından Biden daha yapıcı, Trump daha cüretkâr ama özellikle uluslararası toplum bakımdan sıkıntılı bir başkan adayı olarak gözüküyor.”