Acilen kültür politikası oluşturulmalı

IŞIL ÇALIŞKAN

Salgında en çok yara alan sektörlerden birinin müzik olduğu aşikâr. En büyük kazanç kaynakları konserler olan müzisyenler virüs sebebiyle aylardır dinleyicisiyle buluşamıyor. Bu durum sektörde dolaylı olarak da birçok mağduriyet yarattı. Mekân sahipleri ve konser emekçileri dâhil. Bekledikleri devlet desteği için hâlâ bir adım atılmış değil. Hükümetin normalleşme kararları ile sonrasının ne olacağı ise merak konusu. Büyük zararda olan müzik dünyası bir an önce taleplerinin yerine getirilmesi için çağrıda bulunuyor.

‘Normalleşme’ye nasıl bakıyorlar? Onlardan dinleyelim…

DÖNÜŞÜMÜZ YAVAŞ VE TEMKİNLİ OLACAK

Salon İKSV Direktörü Deniz Kuzuoğlu: Önceki senelerde çok zor zamanlardan geçtiğimiz dönemler oldu ama Covid-19 salgını sektörün her alanında bugüne kadar hiç görülmemiş büyüklükte bir etki bıraktı ve hâlâ da devam ediyor. Sürecin uzunluğu etkiyi de hasarı da büyütecek. Bu sadece bizim için değil tüm dünya için geçerli. Maalesef en çok etkilenenler de bağımsız mekânlar, çalışanlar ve müzisyenler oldu. Bu süreci atlatırken iletişimin, birlik ve dayanışmanın arttığını görmek umut verici olsa da, sürdürülebilir bir sektör ekonomisi için oldukça eksiğimiz ve daha çok yolumuzun olduğunu gördük. Şu an alınan dersler mutlaka hatırlanmalı, destek ve teşvik adımları atılmalı ki bu ve bundan sonra olası benzer durumlardan en az hasarla çıkabilelim.

Henüz etkinlikler için yeni düzenlemeler netleşmedi. Sektör profesyonelleri olarak bu düzenlemelerin neler olması gerektiğini birlikte konuşuyoruz, planlarımızı buna göre yapıyoruz. Sosyal mesafeye uygun ve gerekli hijyen önlemlerinin alındığı öncelikli açık hava etkinlikleri şu an gündemde. Günbegün tüm gelişmeleri takip ederek ve tüm iş yapış sürecimizi gözden geçirerek planlamak en önemlisi. Sadece yurt içi değil yurt dışında yapılan her uygulamayı da takip ediyor, üzerine tartışıyor, yayımlanan her makale ve düzenlemeyi inceleniyoruz. Mekân ve sahnelere dönüş yavaş ve temkinli olacak. Bu süreçte seyircilerimizin ilgi, davranış ve alışkanlıklarını da gözlemliyor olacağız. 2020’nin daha çok, sektörü yeniden canlandırma çalışmalarıyla devam edeceğini öngörüyor ve 2021’de özlediğimiz tempoya dönmeyi ve planladığımız projeleri gerçekleştirmeyi umut ediyoruz.

DEVLET KÜLTÜR VE SANATI KORUMAK ZORUNDA

MÜYORBİR (Müzik Yorumcuları Meslek Birliği) Başkanı Burhan Şeşen: Müzik Meslek Birlikleri’ne üye 20 bin kişi var. MÜYABİR’in de 2 bin 300 üyesi ama bu sayının çok üzerinde icracı olduğunu biliyoruz. Kabaca bir hesapla eşlikçi müzisyeni, ulaşım hizmetleri, ikram ve kulis hizmetleri, güvenlik hizmetleri, ses ışık sistemi çalışanları, teknik elemanlar vs. aileleriyle birlikte 400-500 bin kişinin bu süreçten olumsuz etkilendiğini düşünüyorum.

Çözüm önerilerimizi sıralamak gerekirse, öncelikle ufak çapta konserlerin yapılabilmesi için konser mekânlarının hijyenik koşullara uygun bir şekilde düzenlenmesi ve bunun için teçhizat alımında-gerekli olduğu takdirde – belediyelerin mekânlara destek sağlaması. Eğlence ve rüsum yoluyla alınan vergilerin minimum düzeye inmesi, CD, plak dijital platformlardan yapılan satışlarda KDV’nin sıfırlanması. Birçok ülkede olduğu gibi kültür ve telif endüstrilerine devletin yardım elini uzatması. Telif Hakları Yasası’nın eser sahipleri ve bağlantılı haklara zarar vermeyecek bir şekilde düzenlenip bir an evvel çıkartılması. Meslek Birlikleri’nin Kurumlar Vergisi’nden muaf olması. Ama en önemlisi yıllardır göz ardı edilen bir kültür politikasının artık oluşturulması. Kültür ve sanatın yerini, önemini doğru tespit edip ona göre politikalar geliştirilmesi bu ve bunun gibi olağanüstü durumlarda zararı en aza indirebilmek için devletin kültür ve sanatı, dolayısıyla bu endüstriyi koruyan, gelişmesine yardımcı olan bir pozisyonda yer alması.

SAHNELERİN VAKTİ VAR

Müzisyen Suzan Kardeş: Maalesef müzik sektörü, en ufak bir olaydan hemen etkilenen ve tüm krizlerden fazlasıyla vurgun yiyen bir sektör. Bu pandemide de en fazla etkilenen kesim sanatçı camiası oldu. Günlük yevmiye ile sigortasız çalışan kesim daha da zor durumda kaldı. Müzik sektöründeki normalleşme bir süre daha uzayacak gibi gözüküyor. Eylül-ekim gibi ancak konserlerimizi verebileceğiz sanırım. Tabii ki her şeyin başı sağlık bu yadsınamaz. Normalleşmenin bir süre daha vakti var gibime geliyor. Konser vermeyi ve sahne almayı çok özledim fakat ikinci dalganın yaşanmaması ve bir an önce normal anlamda normalleşmeye daha hızlı gelebilmek adına daha kontrollü bir şekilde ilerlemesi herkesin sağlığı açısından daha uygun olacak.

EN TEMEL SORUNUMUZ ÖRGÜTSÜZLÜK

Ada Müzik’in sahibi Bülent Forta: Müzik sektörü pandemi işinden en çok etkilenen sektör ama plak şirketleri bundan kısmen daha az etkilendi. Daha çok konser verenler, sahne müzisyenleri, ses kaydı yapan stüdyolar çok köklü biçimde etkilendiler bu işten. Ve bu yasakların kalkmasıyla beraber insanların bir anda konser salonlarını doldurabilmeleri mümkün değil. Dolayısıyla bu epey uzun süre müzik sektörünün özellikle canlı kısmını etkileyecek. Benzer bir şekilde dijital müzik plak şirketlerinin üretimlerinin düşmesiyle beraber onda da ufak bir gerileme var. Buna ek olarak iktidarın çeşitli ekonomik önlemler açıkladığı koşullarda müzik sektörü bunların hiçbirinden faydalanamayacak halde. Tiyatro ve sinema için birtakım önlemler açıklandı ama müziği onu tamamen dışında bıraktılar. Öyle görünüyor ki bu alanlarla ilgili bir Kültür Bakanlığı politikası bir destek programı ortaya konulmazsa sektörün buradan çıkarken çok zorlanacağını öngörmek mümkün. Üretim ve kültür hayatının canlılığının epey bir sekteye uğrayacağı düşünüyorum. Bu pandemi olayı müzik sektörü meslek birliklerini kısmen telif alanındaki örgütlülüğü bir kenara bırakılırsa son derece örgütsüz bir topluluk. Devlet de bu sektörler bu kadar örgütsüz olduğu için onların taleplerini görmezden geliyor. Ortaya çıkan sonuç özellikle sahne ve stüdyo müzisyenleri için korkunç boyutta.

NOT: Yarın tiyatro dünyası anlatacak.