AFAD’dan ‘pişkin’ rapor

Mustafa BİLDİRCİN

Maraş merkezli 6 Şubat tarihli depremlerin ardından yıkılan binalara yönelik müdahalelerde geç kalındığı tartışması yaşandı. Çok sayıda bölgeye zamanında müdahale edilmediği iddiaları, depremden doğrudan etkilenen 11 kentten gelen görüntülerle doğrulandı. Depremlerin ardından arama-kurtarma faaliyetlerinde açığa çıkan zafiyet nedeniyle tartışmaya açılan kurumların başında ise AFAD geldi.

AFAD’ın 2022 yılına yönelik mali ve idari bilgilerini içeren raporları ise arama-kurtarma faaliyetlerinde yaşanan sorunların göz göre göre geldiğini ortaya koydu. Bir koordinasyon kurumu olarak inşa edilen AFAD’ın zamanla icrayı bir yapıya dönüştürülmesinin, çok sayıda sorunu beraberinde getirdiği öğrenildi.

KADRO GİDEREK ERİYOR

Rapora göre, 2021 yılında bin 796 olan arama ve kurtarma teknisyeni sayısı, 2022 yılında 92 azalarak bin 704’e geriledi. 2022 yılı sonu itibarıyla arama ve kurtarma teknisyeni kadrosundaki boş kadro sayısı ise 446 ile ifade edildi. AFAD'ın arama ve kurtarma teknisyeni kadrosunda yıllar itibarıyla yaşanan erime, kurumun raporunda bulunan, “Zayıflıklar” bölümüne de yansıdı. Personel sayısının artırılması ve “Yetki ve görevler açısından koordinasyon kurumu olarak kurulmuşken giderek icracı bir yapıya dönüşmenin çalışan personel sayısı ve mevzuat gibi unsurlarla desteklenememesi” zayıflıklar arasında sıralandı.

AFAD HAYAL SATIYOR

Arama ve kurtarma çalışmalarındaki eksikliği 6 Şubat depremlerinde açığa çıkan AFAD’ın raporlarında pembe tablo çizmesi de dikkati çekti. Raporda, “AFAD’ın beş kıtada yardıma koştuğu” belirtilerek şunlar kaydedildi: “Çalışmalarımızı, ‘Reaktif kriz yönetimi’ yerine, ‘Tedbir alan risk yönetimi’ yaklaşımıyla 360 derece Türkiye Afet Yönetim Sistemi’ni kurarak yürütüyoruz. Bu açıdan 2022, afet yönetimi yapısına dönüştürdüğümüz Türkiye'nin afetlerle mücadelesi için önemli bir yıl oldu. 2022’de Türkiye’nin afetlere hazırlığı için gelecekte kilometre taşı olarak adlandırılacak adımlar attık."

***

KOPYALA-YAPIŞTIR RAPORLAR

AFAD’ın faaliyet raporlarının, “Zayıflıklar” bölümünün 2018-2022 döneminde neredeyse hiç değişmemesi dikkati çekiyor. Kurumun zayıflık olarak nitelendirdiği unsurlara 2018 itibarıyla cümleler değiştirilerek hemen her yıl yer veriliyor. AFAD’ın 2018-2022 arasındaki beş faaliyet raporunun en az üçünde yazılan zayıflıklar şöyle sıralanıyor:

•Personel sayısının artırılması ihtiyacı,

•Yetki ve görevler açısından koordinasyon kurumu olarak kurulmuşken giderek icracı bir yapıya dönüşmenin çalışan personel sayısı ve mevzuat gibi unsurlarla desteklenememesi,

•Görev, yetki ve sorumluluk tanımları hususunda netlik bulunmaması,

•Merkez ile taşra teşkilatının iletişiminin artırılması ihtiyacı,

•Afet yönetiminin doğal bir sonucu olan belirsizlikler nedeniyle proje süreçlerinde ortaya çıkabilecek problemlerin net bir şekilde ortaya konulamaması…