Ahbap çavuş kapitalizmi
Mehmet Utku ŞENTÜRK
Daha önce ‘Muzaffer Oruçoğlu Anlatıyor’ kitabıyla okurla buluşan duayen ekonomi gazetecisi İbrahim Ekinci, son kitabı ‘AKP Ekonomide Ne Yaptı?’ da bir iktisatçının değil, bir ekonomi muhabirinin gözünden AKP’nin ekonomide ne yaptığına odaklanıyor. Siyasetteki ‘tek adam’ yapısının ekonomiye nasıl yürüdüğünü göstermeye çalışıyor.
Ekinci, gerçekleşme rakamları bilinen 8 projede garanti yükünü inceliyor. Yıl yıl tablosunu veriyor. İkinci ve yazarın kendi deyimiyle önemli bir tarafı ise İhale Kanunu konusundaki incelemesi. Kanun 2002’de çıkmıştı. Ekinci sonra adım adım neresi değişti, ne çıkarıldı, ne sokuldu madde madde inceleyerek okuruyla paylaşıyor.
Derviş reformlarıyla kurumsallaştırılmaya çalışılan serbest piyasa ekonomisinden ahbap çavuş kapitalizmine geçişi de gözler önüne seren kitapta kurumların canına nasıl okunduğu da gösteriliyor ve ekonomide mucize palavrasını tartışıyor. Bu süreç aynı zamanda laik burjuvazi ile Ekinci’nin kendi deyimiyle "müteahhitler, artı, hacıyatmaz burjuvazi" dediği AKP dönemi palazlanan burjuva kesimleri arasındaki bölünmeyi de ifade ediyor. Bunlar arasındaki ayrışmayı, itişmeyi, sonuçları da aktarıyor.
Ekinci kitabıyla ilgili özelleştirme, TOKİ projeleri, kamu ihaleleri, vakıflar gibi kanallardan AKP’nin gerçekleştirdiği büyük servet ve rant transferini göstermeye çalıştığını ifade ederek “gördüğünüz gibi çok şeye soyundum. Kısmen de olsa başarıp başaramadığım sizin takdiriniz” diyor.
“Ekinci 20 yıla yaklaşan AKP iktidarının ekonomik uygulamalarının kritik, tipik örneklerine mercek tutularak bilanço çıkarılıyor” diyen Türkiye’nin yetiştirdiği akademisyenlerden biri olan Marksist iktisatçı Korkut Boratav, titiz ve olgun ekonomi gazeteciliği ile Ekinci’nin, iktidar gücünün astronomik rantların oluşumuna yaptığı katkıya; bunların pervasızca paylaşımına ışık tuttuğunu söylüyor.
Kitap bir durum saptaması yapıyor. Ahbap çavuş kapitalizmini eleştirirken, seçenek olarak piyasacı, kurumsal kapitalizmi ileri sürmüyor. Olasılıklar yönünden kamucu ekonomiyi tercih ediyor.