AİHM: Selahattin Demirtaş derhal tahliye edilmeli

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, HDP eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş hakkında 2018'de verdiği hak ihlali kararını hatırlatarak 'derhal tahliye' çağrısında bulundu.

Mahkeme kararında, Demirtaş'ın tutukluluğuna ilişkin alınan kararlarda terör bağlantılı suçlamalara ilişkin bir delil bulunmadığını belirtti.

Kararda ayrıca, Demirtaş'ın tutukluluğu için sunulan gerekçelerin sadece başka siyasi amaçları gizlemek için kullanıldığı ifade edildi.

Mahkeme ayrıca Türkiye’nin 3 bin 500 avro maddi, 25 bin avro manevi tazminat ve 31 bin 900 avro masraf ödemesi yapmasına karar verdi.

BBC Türkçe'nin aktardığı habere göre, bire karşı 16 oyla, Demirtaş'ın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 10. Maddesi'nde belirtilen ifade özgürlüğünün kısıtlandığına;

İkiye karşı 15 oyla 5. Madde'nin birinci bendindeki özgürlük ve güvenlik haklarının kısıtlandığına; bire karşı 16 oyla aynı maddenin üçüncü maddesindeki güvenlik ve özgürlük haklarının da ihlal edildiğine;

Bire karşı 16 oyla tutukluluğun kanuna uygun olup olmadığı kararının hızlıca verilmesi hakkının ihlal edilmediğine;

Oy birliğiyle 3. Madde'deki serbest seçim hakkının ihlal edildiğine;

Bire karşı 16 oyla 18. Madde'de yer alan hakların kullanımı üzerindeki kısıtlamaların ihlal edildiğine;

Son olarak da ikiye karşı 15 oyla davalı devletin, başvuran kişinin derhal serbest bırakılması için gerekli tüm önlemleri alması gerektiğine hükmetti.

"DEMİRTAŞ'IN PARLAMENTODA OLMA HAKKI İHLÂL EDİLDİ"

Kararda Selahattin Demirtaş'ın HDP eş başkanlarından biriyken 20 Mayıs 2016'da dokunulmazlığının kaldırıldığı ve ardından gözaltına alındığı hatırlatıldı. "Duruşma öncesi uzun süren tutukluluk süresinin ve yaptığı siyasi konuşmaların temel alındığı kanıtlara dayanarak yapılan terörle bağlantılı suçlamaların, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne aykırı olduğu" belirtildi:

"Tutukluluğu süresince yerel mahkemeler tarafından, dava öncesi tutuklu kalması için gerekli olan makul şüpheyi sağlayacak hiçbir vaka ya da bilgi sunulamamıştır. Tutukluluğa konu olan suçları işlediğine dair makul bir şüphe de dolayısıyla yoktur. Aynı gözlemler sonucu, Demirtaş'ın seçilme ve parlamentoda olma hakkının da ihlâl edildiği sonucuna ulaşılmıştır."

Kararda "Demirtaş'ın suçlandığı ifadeler sebebiyle parlamenter dokunulmazlığa hakkı olup olmadığını inceleme görevini yerine getirmediği" belirtilen adli yetkililerin, tüm bu süreçte Demirtaş'ın ülkedeki muhalif liderlerden biri olduğunu da göz önünde bulundurmadığı ifade ediliyor.

Demirtaş'ın 16 Nisan 2017 referandumunda ve cumhurbaşkanı adayı olduğu 24 Haziran 2018'de siyasi tartışma özgürlüğünün de cezaevinde olduğu için kısıtlandığı ve çoğulculuğa olumsuz etki yaptığı belirtildi.

Kararda, hak ihlalı olmadığına karar verilen "tutukluluğun makul şüpheye dayalı olup olmadığına hızla karar verilmesi hakkı"yla ilgili de şu açıklama yapılıyor:

"Başvuranın Anayasa Mahkemesi'ne başvurusunun karmaşık bir konu olduğuna; parlamenter dokunulmazlığı kaldırılan bir milletvekilinin dava öncesi tutukluluğuyla ilgili karmaşık sorunları gündeme getirdiğine karar verildi. Temmuz 2016'da ilan edilen olağanüstü hal sebebiyle Anayasa Mahkemesi'nin olağanüstü iş yükününün de göz önünde bulundurulması gerektiği sonucuna varıldı. Anayasa Mahkemesi'ndeki 13 ay dört günlük sürenin 'hızlı' olarak tanımlanamayacak olsa da, bu davanın özel durumundan ve özel koşullardan dolayı, bu maddenin ihlal edilmediğine karar verilmiştir."

DEMİRTAŞ: HUKUK VE ADALET SİSTEMİNİN ÇÖKERTİLDİĞİNİN TESCİLİ

Selahattin Demirtaş, AİHM'in 'tahliye' çağrısının ardından sosyal medya hesabından açıklama yaptı. Demirtaş açıklamasında, "Bu karar, Türkiye'de hukuk ve adalet sisteminin bizzat Hükümet eliyle çökertildiğinin tescilidir" dedi.

Demirtaş açıklamasında şunları söyledi:

"Kesin olan şudur ki, altı yıldır benim ve arkadaşlarım hakkında yürütülen sözde yargı faaliyetlerinin tamamının siyasi amaçlı olduğu, hukuki olmadığı, bizim suçsuz olduğumuz, bizi içeri atanların ise bize karşı siyasi kumpas kuracak kadar ağır suçlar işledikleri kesinleşmiş oldu.

Bu karar, Türkiye'de hukuk ve adalet sisteminin bizzat Hükümet eliyle çökertildiğinin de tescilidir. Dört yıldır hukuk dışı bir şekilde siyasi rehine olarak içeride tutulmama rağmen bu karar beni sevindirmemiş, mutlu etmemiştir. Aksine üzgünüm. Çünkü ortadan kaldırılan demokrasinin, yok edilen hukukun ve adaletin faturasını sadece ben ödemiyorum, 83 milyon yurttaşımız en ağır şekilde ödüyor."

Demirtaş'ın Twitter'dan yaptığı açıklama şöyle:

BAŞAK DEMİRTAŞ: SUÇSUZ OLDUĞU TESCİLLENDİ

Selahattin Demirtaş'ın eşi Başak Demirtaş, AİHM'in kararına ilişkin Twitter hesabından değerlendirmelerde bulundu.

Başak Demirtaş açıklamasında, "Selahattin’in suçsuz olduğunu halk biliyordu ve şimdi AİHM Büyük Daire tarafından da kesin olarak tescillendi. Dört yıldır içeride tutulması ağır bir suçtu, şu dakikadan itibaren tahliyesinin engellenmesiyle manevi işkence suçu da oluşacaktır. #DemirtaşİçinÖzgürlük" ifadelerini kullandı.

Selahattin’in suçsuz olduğunu halk biliyordu ve şimdi AİHM Büyük Daire tarafından da kesin olarak tescillendi. Dört yıldır içeride tutulması ağır bir suçtu, şu dakikadan itibaren tahliyesinin
engellenmesiyle manevi işkence suçu da oluşacaktır. #DemirtaşİçinÖzgürlük

— Başak Demirtaş (@Basak__Demirtas) December 22, 2020

HDP'DEN AÇIKLAMA

Kararın ardından bir açıklama yapan HDP, "AİHM Büyük Daire, Demirtaş’la ilgili geçen yıl yaptığı duruşmaya yönelik verdiği kararı açıkladı. Bu kararın gereği olarak Demirtaş ve tüm seçilmiş siyasetçiler derhal serbest bırakılmalıdır. Seçilmişleri rehin tutma suçu daha fazla sürdürülemez," ifadelerine yer verdi.

AİHM, 20 Kasım 2018 tarihli kararında Demirtaş'ın tutuklanmasında hak ihlali tespit etmiş ve Demirtaş'ın serbest bırakılarak tutuksuz yargılanmasına karar vermişti. Kararın ardından 4 Aralık 2018 tarihinde, Demirtaş'a 'terör örgütü propagandası yapma' suçlamasından verilen hapis cezası onanmış, böylece AİHM'in Demirtaş hakkında verdiği karar da hükümsüz kalmıştı.