Akdeniz’den Adriyatik’e kıyıları vuran yeşil-sol dalga

İBRAHİM VARLI ibrahimvarli@birgun.net

Ekonomik ve siyasi krizin üstüne gelen virüs salgınının aşırı sağ patlamaya yol açmasından endişe edildiği Avrupa’da “yeşil-sol” rüzgâr esmeye devam ediyor. Fransa’daki yerel seçimlerde “yeşil-sol” ittifakın ülkenin büyük şehirlerinin tamamına yakınında zafer elde etmesinin ardından Hırvatistan’daki genel seçimde da benzer bir başarı elde edildi.

Hırvatistan’da pazar günkü seçim merkez sağ Hırvat Demokrat Birliği’nin (HDZ) zaferinin gölgesinde kalsa da, “sol-yeşil” ittifak Možemo “Yapabiliriz” büyük bir başarı elde etti. Çeşitli sol grupların birleşimiyle oluşan Mozemo ittifakı yüzde 7 oranında oy alarak 151 sandalyeli Meclis’e 7 vekil sokmayı başardı.

Mozemo’nun zaferiyle 1990’ların başında Yugoslavya’nın emperyalist müdahalelerle dağıtılmasının ardından ilk kez Hırvat sosyalistleri Parlamento’ya girmiş oldu.

SOSYALİST SOL BAŞARDI

Sosyalist sol ve yeşillerin “beklenmedik” zaferi gözleri Mozemo’ya çevirirken “ittifak” şimdiden gözünü gelecek yıl yapılacak olan başkent Zagrep’teki belediye başkanlığı seçimine çevirdi. Mozemo’nun oluşan dalgayla birlikte seçimin favorilerinden olması bekleniyor.

İttifak’ın lideri Tomislav Tomašević zaferi şaşkınlıkla karşılarken, “Altı hafta önce erken seçimlere katılmak istediğimize karar verdik. Kampanya yapmak için altı haftamız vardı. Yeşillerden sola altı partiyi bir koalisyonda birleştirdik. Anıtsal bir iş yaptık, yüzlerce gönüllü topladık. Diğer partilerle karşılaştırıldığında elimizde neredeyse hiç kaynak yoktu. Koalisyondaki altı partiden dördünün ofisi bile yok. Yine de bir mucize yaptık” ifadelerini kullanıyordu.

YENİ BİR SOL SEÇENEK YARATMALI

Tomašević bu sonucun aslında tesadüfü olmadığını da şu sözlerle aktarıyor: “Çeşitli mücadelelerle elde edilen on yıllık bir sürecin sonucu bu zafer. Yerel meclislerle, sokakta, Zagreb, Dubrovnik veya Hırvatistan’ın başka yerlerindeki yerel platformlarda inşa edilen bir mücadelenin kazanımıdır bu başarı.”
Možemo’dan diğer önemli isimlerinden Sandra Benčić şu görüşü paylaşıyor: “Sonuçlar beklentilerimizi aşıyor, bu da Hırvatistan’ın gerçekten yeni bir sol seçeneğe ihtiyaç duyduğunu gösteriyor. Bundan böyle solun yeni bir adı olduğu açık, buna Možemo deniyor!”

SOSYAL DEMOKRATLAR KRİZDE

Seçimin favorilerinden sosyal demokrat ittifak “Restart” hüsrana uğradı. Sosyal Demokrat Partisi (SDP), Hırvat Köylü Partisi (HSS), Hırvat Emekliler Partisi (HSU), Sivil-Liberal Birliği (GLAS), Istra Demokrat Partisi (IDS), Primorje-Goran Birliği (PGS) ile Halk ve Sivil Hareket Partisi’nden (SNAGA) oluşan “Restart” ittifakı yüzde 24’lerde kalarak 41 sandalyeyle ikinci sırada yer aldı.

İktidarı hedeflerken ana muhalefette kalan SDP’de kriz patlak verdi. Seçim yenilgisinin iç tartışmalara yol açtığı SDP’de mağlubiyetin faturası parti liderine kesildi. Parti başkanı Davor Bernardić, seçim yenilgisinin hemen ardından koltuğunu bırakacağını açıkladı. Zlatko Komadina yeni bir kongreye kadar partiye liderlik edecek. Ancak bu istifa ve değişiklik de SDP’deki krizi durduracak gibi değil. Bu yılın başlarında düzenlenen Cumhurbaşkanlığı seçiminde başarılı olunurken neden bu seçimde beklenilenin elde edilemediğinin iyi analiz edilmesi çağrıları yükseldi.