Akılları başlarına yeni geldi: Belediyelerdeki batak AKP ile arttı
Belediyelere adeta savaş açan AKP’nin yerelde yönetememe krizi raporlara da yansıdı. 2023’te büyük bölümü AKP’li başkanların yönettiği belediyelerin mal ve hizmet giderlerinin katlandı, borçları ise 591,5 milyar TL’ye ulaştı.
Mustafa Bildircin
mustafamertbildircin@birgun.netGecikmeli olarak yayımlanan Yerel Yönetimler Raporu, belediyelerin AKP döneminde içinde bulunduğu yönetememe krizini ve mali batağı ortaya koydu. 2023 yılında büyük bölümü AKP'li başkanlarca yönetilen belediyelerin giderlerinin ve borçlarının katlanarak arttığı tespit edildi. Rapor, 31 Mart 2024 Yerel Seçimleri’nde yaşanan değişime ayna tuttu. Mahalli İdareler Genel Faaliyet Raporu, açıklanması gereken takvimden dört ay sonra ancak yayımlandı. Raporda çarpıcı mali bulgular yer aldı.
MİLYARLARCA LİRALIK ALIM
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü’nce hazırlanan rapora göre, 2022 yılında 45 milyar 219 milyon 978 bin TL olan belediyelerin personel gideri, 2023 yılında 92 milyar 265 milyon 101 bin TL’ye yükseldi. Belediyelerin tamamına yakınının AKP’nin elinde olduğu 2023 yılında mal ve hizmet alım giderleri de katlandı. Buna göre, 2022 yılında 235 milyar 885 milyon 998 bin TL olan yerel mahalli idarelerin mal ve hizmet alım gideri, 2023 yılında 451 milyar 867 milyon 552 bin TL’ye fırladı.
KATLANAN FAİZ GİDERİ
Türkiye’deki ekonomik kriz nedeniyle artan faiz giderleri, belediyelerin bütçesini de altüst etti. Rapora göre, 2022 yılında 11 milyar 265 milyon 11 bin TL olan belediyelerin faiz giderleri, 2023 yılında yüzde 100’e yakın oranda artarak 20 milyar 169 milyon 356 bin TL olarak kayıtlara geçti.
DAĞ GİBİ BORÇLAR
Mahalli idarelerin 2023 yılı sonu itibarıyla toplam borçları da hesaplandı. 2022 yılında 347 milyar 31 milyon 417 bin TL olan yerel yönetimlerin borç yükümlülüklerinin 2023 yılında 591 milyar 531 milyon 132 bin TL’ye çıktığı öğrenildi.
2023 yılında kaydedilen 591,5 milyar TL’lik yerel yönetim borçlarının 104,1 milyar TL’si banka kredilerinden oluştu. Yerel yönetimlerin borç dağılımları, türlerine göre şöyle sıralandı:
• Kamu idarelerine mali borçlar: 15 milyar 818 milyon 388 bin TL
• Dış mali borçlar: 107 milyar 490 milyon 880 bin TL
• Bütçe emanetleri: 146 milyar 190 milyon 188 bin TL
• Vergi ve Sosyal Güvenlik: 10 milyar 57 milyon 796 bin TL
• Diğer yükümlülükler: 207 milyar 841 milyon 902 bin TL
