AKP iktidarı gençleri ve kadınları işsiz bıraktı
TÜİK’e göre, dar tanımlı işsizlik tek haneye düşerken geniş işsizlik yüzde 22,4’e çıktı. Gerçek işsiz sayısının 8,5 milyon olduğunu belirten DİSK-AR, AKP iktidarı dönemindeki genç ve kadın işsizliğindeki artışa dikkat çekti. Genç işsizliği yüzde 42, genç kadın işsizliği ise yüzde 51.
BirGün/Ankara
TÜİK, yılın Ocak-Mart dönemini kapsayan ilk çeyreğine ilişkin işgücü istatistiklerini yayımladı. TÜİK’in verilerine göre 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2023 yılı birinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 62 bin kişi azalarak 3 milyon 483 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise yüzde 9,9 seviyesinde gerçekleşti.
Ancak TÜİK’in dar tanımlı işsizlik verisi işsizliğin geldiği boyutları göstermekte yetersiz kalıyor. Ümitsiz işsizler, iş aramayıp çalışmaya hazır olanlar dâhil edildiğinde işsizlik tablosu daha da netleşiyor. TÜİK tarafından atıl işgücü olarak adlandırılan geniş tanımlı işsizlik oranı 2022 yılı 4’üncü çeyreğine göre 1,6 puan atarak yüzde 22,4 olarak açıklandı. Gerçek işsiz sayısı ise 8 milyon 550 bin oldu. Dar tanımlı işsizlik verisi ile geniş tanımlı işsizlik arasında 5 milyon 67 bin kişilik bir fark oluştu.
GENÇ İŞSİZLİK AKP DÖNEMİNDE ARTTI
DİSK-AR verilerine göre, AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılının 3’üncü çeyreğinden bu yana gençlerde dar tanımlı işsizlik oranı 1,8 ve geniş tanımlı işsizlik oranı ise 15,9 puan yükseldi. AKP döneminde gençler iş bulma ümidini kaybetti, iş aramaktan vazgeçti. AKP’nin iktidara geldiği 2002’nin 3. çeyreğinde gençlerde dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 18,3 ve geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 26,1 idi. Gençlerde dar ve geniş tanımlı işsizlik arasındaki puan farkı 7,8’di.
Son verilerde ise gençlerde dar tanımlı işsizlik oranı 19,9 olarak açıklandı. DİSK-AR’ın TÜİK verilerinden yararlanarak hesapladığı 15-24 yaş arası genç nüfusta geniş tanımlı işsizlik oranı ise yılın ilk çeyreğinde yüzde 42 olarak gerçekleşti. Geniş tanımlı genç işsizliği dar tanımlı genç işsizliğinden 22,1 puan fazla olarak gerçekleşti.
İSTİHDAM NİTELİKSİZ
TÜİK verilerine göre istihdam edilenlerin sayısı da bir önceki çeyreğe göre 195 bin kişi artarak 31 milyon 558 bin kişi, istihdam oranı ise yüzde 48,4 oldu. Ancak TÜİK’in resmi istihdam verileri işgücü piyasasına ilişkin gerçeğin sadece sınırlı bir kısmını gösteriyor. İstihdam verileri tek başına istihdamın niteliği konusunda bilgi vermiyor. DİSK-AR istihdamın niteliğine göre bir ayrıma giderek Kayıtlı ve Tam Zamanlı İstihdam (KATİ) oranını hesapladı. TÜİK’in resmi istihdam oranı 2023 1’inci çeyrekte yüzde 48,4 olarak açıklanırken, DİSK-AR tarafından TÜİK verilerinden hareketle hesaplanan KATİ oranı yüzde 33,9 olarak gerçekleşti. Kadınlarda resmi istihdam oranı yüzde 31,2 iken KATİ oranı yüzde 19,3 ve erkeklerde resmi istihdam oranı yüzde 66 olarak açıklanmışken KATİ oranı yüzde 48,8 olarak hesaplandı. DİSK-AR tarafından yapılan KATİ hesaplamasına göre çalışma çağındaki 65,2 milyon kişinin sadece 22,1 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı istihdam kapsamında çalıştığı ortaya çıktı. Çalışma çağındaki 32,9 milyon kadının ise sadece 6,3 milyonu, çalışma çağındaki 32 milyon erkeğin ise 15,7 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı istihdamda yer alıyor.
***
KADIN İŞSİZLİĞİ 11,6 PUAN YÜKSEK
İşsizlik verilerinin cinsiyete göre dağılımına bakıldığında kadın işsizliği ortalama işsizlik oranın çok üstünden olmaya devam ediyor. Kadınlarda dar tanımlı işsizlik oranı erkeklerden 5,2 ve geniş tanımlı işsizlik oranı ise 11,6 puan yüksek seyrediyor. TÜİK verilerine göre dar tanımlı işsizlik erkeklerde yüzde 8,2 ve kadınlarda ise yüzde 13,4 olarak açıklandı. Geniş tanımlı işsizlik (âtıl işgücü) oranı ise erkeklerde yüzde 18,2 ve kadınlarda yüzde 29,8 olarak gerçekleşti.
***
DİSK-AR’A GÖRE İŞSİZLİK RAKAMLARI
•Gerçek işsiz sayısı 8 milyon 550 bin
•Gerçek genç işsizliği %42
•Genç kadın işsizliği %51