AKP’li belediyelerde usulsüzlük diz boyu

Uğur ŞAHİN

İstanbul’da AKP’li belediyelerin yönetimde olduğu yerel yönetimlerin imza attığı usulsüzlüklere neredeyse her gün bir yenisi ekleniyor. Bağcılar Belediyesi, kamu ihalelerinde “istenmeyeni eleme aracı” olarak kullanıldığı gerekçesiyle tartışılan pazarlık yöntemiyle çok sayıda ihale düzenledi. Sancaktepe Belediyesi’nin mülkiyetindeki “yeşil alan”lar, siteler ve şirketler tarafından halkın kullanımına kapatıldı, belediye buna “dur” demedi. Kamu arazilerinin işgalinin bir benzeri Başakşehir’de de yaşandı. Fatih Belediyesi’nde ise görev yapan üç başkan yardımcısı iki belediye şirketinden “huzur hakkı” kapsamında maaş alıyor. Sayıştay’ın denetimine takılan AKP’li belediyelerdeki usulsüzlükler şöyle:

Bağcılar Belediyesi: ‘Adrese teslim’ ihale uyarısı

Bağcılar Belediyesi’nin 41 adet kafeterya kiralama ihalesinin hepsinin mevzuata ve yargı kararlarına aykırı bir şekilde “pazarlık” usulüyle düzenlediği tespit edildi. Sayıştay, bu usulün kullanılması ile ihalelerde açıklık ve rekabetin engellendiğine dikkat çekti. Denetçiler, “İdarenin taşınmaz kiralama ihalelerinde pazarlık usulünü kullanmaması gerekmekte” dedi.

Denetime takılan bir diğer konu da ilçedeki parkların amacı dışında kullanılması oldu. İmar planlarında “park alanı” olarak görülen ve tüm yurttaşların kullanımına açık olan dört adet park, “ecrimisil” karşılığında otopark olarak kullanılmaya başlandı.

Fatih Belediyesi: İki şirketten ‘huzur’ hakkı kıyağı

Sayıştay, Fatih’te de imar planlarında “park” alanı olan 4 adet yerin, ecrimisil karşılığında amacı dışında kullandırıldığını belirledi. Park alanlarında, amatör spor kulüplerine ait binalar ve bir derneğin işlettiği otopark olduğu kaydedildi. Denetçiler, yine belediye mülkiyetindeki 57 adet taşınmazın ecrimisil karşılığında kullandırıldığını tespit etti.

Rapora göre AKP’li Fatih Belediyesi iki adet taşınmazı üç yıl süre ile bir dernek ve 15 yıl süre ile bir amatör spor kulübüne tahsis etti. Sayıştay, tahsisin mevzuata aykırılık teşkil ettiğini kaydetti. Sayıştay, ayrıca AKP’li belediyenin çoğunluk hissesine sahip olduğu iki şirketinde, yönetim kurulu başkanı ve üyesi olarak görev yapan üç başkan yardımcısına her iki şirketten de “huzur hakkı” ödemesi yapıldığını tespit etti.

Denetçiler “Fatih Belediyesi 2019 Yılı Sayıştay Denetim Raporu”nun, Belediye Meclisi’ne sunulmadığını da aktardı.

Başakşehir Belediyesi: Kamu arazileri sitelere peşkeş​

Sayıştay, Başakşehir Belediyesi’nde de çok sayıda usulsüzlük tespit etti. Denetçiler, yıl boyunca süreklilik arz eden bazı mal alımlarının ihale yerine, doğrudan temin yöntemiyle gerçekleştirdiğini belirledi. Belediye, bu işlemlerin gerekçesi olarak “Covid-19 salgını ile dolar kurundaki dalgalanma”yı gösterdi.

Bunun dışında imar planında yeşil alan, park ve benzeri şekilde kamunun kullanımına ayrılan yerlerin, konut site yönetimleri tarafından etrafları çevrilerek sadece site sakinlerinin kullanımına izin verecek şekilde kullanıldığı tespit edildi. Buna rağmen AKP’li belediyenin söz konusu alanlar için ilgili kanun gereği ecrimisil ve tahiye işlemlerini yapmadığı da belirlendi. 34 kısmın işgal altında olduğu kaydedilirken belediye, bedelsiz kullanımın giderilmesi için çalışmaların yapılacağını bildirdi.

GERİ DÖNÜŞÜM RANTI

Belediyenin yetki alanındaki ambalaj atıklarının toplanması, taşınması, ayrıştırılması ve depolanması işi, bir protokolle özel bir firmaya ihalesiz devredildi. Yapılan incelemede, protokole göre gelirin yüzde 80’inin belediyeye kalan yüzde 20’nin ise firmaya ait olduğu görüldü. Ancak 2021 yılında belediye kasasına herhangi bir tutar aktarılmadı. Sayıştay denetçisi, “Söz konusu hizmetlerin idarece yapılmaması veya yapılamaması durumunda, ihale mevzuatına uygun olarak kiraya verilmesi kamu yararına olacak” dedi. Sayıştay’ın diğer tespitleri ise şöyle:

Belediye, İhale Kanunu kapsamında kiraya verdiği 19 taşınmazı, kira süresi sonunda yeniden ihale düzenlenmeden aynı kişilere kiraya verdi.

İşyeri açma izni olmadan faaliyette bulunan 357 iş yerine idari para cezası uygulanmadı.

Belediye tarafından “sözleşmeli” olarak istihdam edilen iki personel müdür olarak görevlendirildi.

İdarece, bir kamu idaresine tahsis edilen taşıtların akaryakıt giderleri belediye bütçesinden karşılandı.

Sancaktepe Belediyesi: Yeşil alana da göz diktiler

Sancaktepe Belediyesi’nin mülkiyetindeki “yeşil alan, park, yol veya eğitim öğretim alanı” olarak ayrılan yerler, siteler ve şirketler tarafından etrafları duvarlar ile çevrilip, halkın kullanımına kapatıldı. Sayıştay denetçileri, kapatılan yerlerin yürüyüş yolları, site içi sosyal alan, otopark olarak işgal edildiğini belirledi.

2021 yılı borç stoku tutarı, belediyenin borçlanma haddinin 98 milyon 668 bin 428 TL’nin üzerinde olduğu tespit edildi. Raporda ayrıca belediyenin Teftiş Kurulu Müdürlüğü’ne vekâleten görevlendirilen müdürün gerekli nitelikleri taşımadığı ve müfettiş olmadığına vurgu yapıldı.