AKP-MHP cephesinden yeni baraj planı

AKP-MHP blokunun muhalefeti engelleme çabaları sürerken, tartışmaları bir süre önce başlanan Siyasi Partiler ve Seçim Yasası değişiklerinin detayları da belli olmaya başladı.

Hürriyet’in haberine göre, söz konusu değişiklik, yeni partilerin transfer yapmasının ve grup kurmasının engellenmesinden ibaret olmayacak. ‘Yeni ittifak modelleri, seçim barajı, daraltılmış bölge’ gibi konuları da içeren büyük bir mevzuat taramasına gerçekleştirilecek.

Masada, seçim barajlarının yüzde 5’e indirilmesi ve seçim bölgelerinin sayısının arttırılması da var.

CİDDİ DEĞİŞİKLİKLER YAPILACAK

Edinilen bilgiye göre, AKP’DE kurulan komisyon, ilk toplantısını önümüzdeki hafta yapacak.

Partinin Siyasi İşler Başkanı Hayati Yazıcı başkanlığındaki komisyon, çalışmalarını yaz boyunca sürdürecek ve yeni yasama dönemine, hem siyasi partiler hem de seçim yasasında ciddi değişiklikler içeren bir paket getirilecek.

Bu paketin oluşumunda, partide daha önce yapılan taslak çalışmadan da yararlanılacak. Geçmişte bu taslakla ilgili olarak AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sunum yapılmış, simülasyonlarla yapılan değişikliklerin sonuçları gösterilmişti.

BARAJ YENİDEN TESİS EDİLECEK

Yapılan planlamaya göre öncelikle 400 maddeyi bulan iki yasa sadeleştirilecek ve yaklaşık 200 maddeye indirilecek.

Sadeleştirme dışında, asıl önemli çalışma, seçim barajı konusunda olacak. İttifak uygulamasının seçim barajını fiilen ortadan kaldırdığı yorumları yapılırken, barajın ittifak yapan partilerin en az yüzde 5 oy almaları şekline dönüştürülebileceği iddia ediliyor.

Bu durumda az oy olan partilerin ittifak aracılığıyla Meclis’e girmesi iktidar tarafından engellenecek.

DARALTILMIŞ BÖLGE YAKIN İHTİMAL

İktidar Partisi, milletvekili seçimlerinde dar bölgeye sıcak bakmazken, daraltılmış bölgeye daha yakın duruyor.

Yeni düzenlemede buna ilişkin hükümler de yer alacak. Hürriyet’e bilgi veren bir parti yöneticisi, daraltılmış bölge olmasa bile ona benzer bir ara formül geliştirebileceklerini söyledi.

Parti, metropollerdeki seçim bölgelerinin sayısını arttırmayı planlıyor. Bu konuda daha önce yapılmış çalışma da bulunuyor.

SEÇİMDEN ÖNCE İTTİFAK DA ENGELLENEBİLİR

Milletvekilliği bu çalışmanın konusu olmayacak. Bunun için Anayasa değişikliği gerekiyor. Diğer partilerin çalışmalara destek vermemesi durumunda, TBMM’den geçirilmesi mümkün olmadığı için bu konuya girilmeyeceği belirtiliyor.

Tartışılan başka bir konu ise ittifakların yapısı olacak. İttifak yapısının aynen kalabileceği gibi seçimden önce ittifak yapmanın yolunun kapatılabileceği de iddia ediliyor.

Partilerin güçlerini seçimden önce değil, seçimden sonra birleştirmesiyle ilgili öneriler de bulunuyor. Bu durumun büyük partileri avantajlı çıkaracağı yorumları yapılıyor.

DARALTILMIŞ BÖLGE NEDİR?

Her seçim çevresinin bir milletvekili çıkarması kuralına dayanan ‘dar bölge seçim sistemi’, Türkiye’de uygulanırsa ülke yaklaşık 550 ayrı seçim çevresine bölünecek.

Bu sisteme göre, sadece seçim çevresini birinci sırada tamamlayan parti adayı ve bağımsız aday milletvekili olmaya hak kazanacak. Diğer adaylar ise seçmenden ne kadar oy alırsa alsın Meclis’e giremeyecek. Yani bir bakıma, halkın iradesi Meclis’e yansıtılmayacak.

Örneğin, sistemin uygulandığı ülkelerden biri olan Birleşik Krallık’ta 2010 yılında yapılan milletvekili seçimlerinde oyların yüzde 36’sını alan Muhafazakar Parti, parlamentodaki sandalyelerin yaklaşık yüzde 50’sini kazanmıştı. Buna karşılık, seçimde yüzde 23 oy oranıyla üçüncü olan Liberal Demokrat Parti ise meclisteki sandalyelerin sadece yüzde 9’unu alabilmişti.

AKP dar bölge sistemini hayata geçirerek, kendi milletvekilini sayısını artırmayı ve diğer partilerin Meclis’teki sandalye sayısını azaltmayı amaçlıyor. Modelle, CHP’nin bazı büyük kentler, sahil hattı ve Dersim’e hapsedilmesi hesaplanıyor.