AKP’nin ekmekle imtihanı

Ozan GÜNDOĞDU

İktidar hemen her gün, yapay bir gündem yaratarak çözemeyeceği sorunları gölgelemek istiyor. Ancak gündelik hayatın zorlukları bir biçimde kendisini dayatıyor ve gündem yine ‘ekmek’ oluyor.

1978’de kurulan İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) bağlı Halk Ekmek tarihinin en popüler günlerini yaşıyor. Piyasa fiyatının yarısına sattığı ekmeklerle özellikle ücretli kesimlerin uğrak yeri haline gelen Halk Ekmek büfelerine talep tarihinin en yoğun günlerini yaşıyor.

Ancak İBB yönetiminin CHP’nin elinde olması soruna derinlik kazandırıyor. İktidar partisinin etki alanında olan kişi ve kurumlar ya birbiri ardına Halk Ekmek aleyhine açıklamalar yapıyor ya da Halk Ekmek hizmetlerinin önüne geçmek istiyor.

MOBİL BÜFELERE İLGİ BÜYÜYOR

9 Ocak'ta uygulamaya konan Halk Ekmek'in mobil büfeleri o günden bu yana giderek artan sayıda ekmek satıyor. Halk Ekmek'ten edindiğimiz verilere göre 9-21 Ocak arasında satılan ekmek adedi 285 bin 917. Satılan ekmek sayısıysa her geçen gün rekor kırmaya devam ediyor.

MOBİL BÜFELER YASAKLANACAK MI?

Büfelerdeki uzun kuyruklar ekonomik krizi teşhir ederken, İBB’nin CHP’de olması, hükümeti rahatsız ediyor. Yeni büfe açması İBB Meclisi’nde engellenen Halk Ekmek, son olarak Mobil Büfe uygulamasına başvurmuştu. Ancak önceki gece açıklanan Tarım ve Orman Bakanlığı kararında “Pazar dışında seyyar araçlarda, manav, kasap ve sokaklarda ambalajlı veya ambalajsız ekmek satışına izin verilmemesi” talimatı ortalığı karıştırdı. İBB Sözcüsü Murat Ongun düzenlemenin Mobil Halk Ekmek Büfeleri’ni hedef aldığını söyleyince tepkiler büyüdü. Tarım ve Orman Bakanlığı saatler içinde yaptığı açıklamada “Tarım ve Orman Bakanlığı’nın İBB’nin mobil büfeler ile ekmek satışını yasaklayan bir bildirimi söz konusu değildir” dedi.

FIRINCILAR ODASI: MOBİL BÜFELER BASİT VE GÖSTERMELİK

Sorunu ekonomik bunalımı yadsıyarak görenlerin içinde İstanbul Fırıncılar Odası da bulunuyor. Oda Başkanı Erdoğan Çetin Halk Ekmek’in mobil büfelerle hizmet vermesini 13 Ocak’ta sosyal medya hesabından yaptığı açıklamayla şu şekilde eleştirmişti; “İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı İHE’nin mobil araçlarla ekmek satışına başlamış olması, hiçbir gerekçe ile açıklanamayacak basit ve göstermelik bir harekettir. Eğer bu koşullarda, seyyar araçlarla ekmek satışı yapılabilecekse İstanbul Fırıncılar Odası olarak her İHE aracının karşısına 2 araç çekerek ekmek satışı yaparız. Hem de İHE’nin satış fiyatı ile!”.

İlk bakışta Fırıncılar Odası’nın tepkisi haklı gibi görünüyor zira Halk Ekmek yüzünden fırıncıların ekmek satışı azalıyor. Öte yandan Halk Ekmek tam 43 yıldır piyasa fiyatının yarısına ekmek satışı yapıyor ancak sorun ilk kez bu kadar büyümüş durumda. Ekmeği Halk Ekmek’ten almak için saatlerce yürüyen, hatta ilçe değiştiren yurttaşların varlığı, sorunun altında ekonomik bunalımın yattığını gösteriyor. Fakat Fırıncılar Odası bu gerçeği görmezden geliyor.

HALK EKMEK: KAMUCU BELEDİYECİLİK LOBİLERE PABUÇ BIRAKMAZ

Halk Ekmek Yönetim Kurulu Başkanvekili Özgen Nama ise Fırıncılar Odası'nın açıklamalarına sert tepki gösterdi. Gazetemize değerlendirmede bulunan Nama, "Halk Ekmek'i karşısına alanlar büfelerin önünde kuyrukta bekleyen, ucuza ekmek almak için saatler geçiren insanları bir kez olsun dinlesinler, ondan sonra vicdanları el veriyorsa yine karşı çıksınlar" dedi. Nama ayrıca Halk Ekmek'in tarihinden de örnekler verdi: "1972'de yapımına başlanan Halk Ekmek'in ilk fabrikası ancak 1978'de tamamlanabildi. Bu gecikme İstanbul'daki fırıncı lobisi yüzünden yaşandı. 70'lerde Halk Ekmek fabrikası kundaklandı. Ancak kamucu halkçı belediyecilik bu lobilere pabuç bırakmadı yine bırakmayacak."

SORUNUN DİĞER BOYUTU YANLIŞ BUĞDAY POLİTİKASI

Halkın alım gücünün sert şekilde düştüğü bir gerçek. Ancak en temel gıda ürünü olan ekmekte sorun bunla sınırlı değil. Hükümetin buğday politikası da sorunu büyüten bir diğer etken. Toprak Mahsülleri Ofisi 2020’de buğdayı üreticiden 1650 TL’ye satın aldı. Ancak izleyen dönemde ithal edilen buğdayın fiyatı 2000 TL’nin üzerine çıktı. BirGün’e konuşan tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım, “İthal edilen buğdayın büyük ölçüde makarna ve un ihracatı için kullanıldığı doğru olsa da, ithal buğday fiyatları yurtiçi fiyatları da etkiliyor. Bir çok tüccar yatırım amaçlı buğday alıp depolara sakladı. Bu durum fırıncıların da maliyetini artırıyor” dedi.

EKMEK DAVASINDA ENGEL TANIMAYACAĞIZ

İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, “Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından mobil büfelerde ekmek satışı yasaklandı. Daha sonra yasaklanmadığına dair açıklama yapıldı. Son durum nedir? Belediye tarafından satış devam edecek mi” sorusunu şöyle yanıtladı: “Bütün kamu kurumları, ‘Ben bu hizmete nasıl katkıda bulunabilirim' diye hareket etmelidir ve bu bilinçte karar almalıdır. Dünkü karanın ilk izlenimi hepimizi çok üzmüştür. Tarım Bakanlığı'nın bu süreci ifade etmediğini açıklaması, sorunu şimdilik çözmüştür. Ama ekmek davası, yoksullukla mücadele konusunda hiçbir engel tanımayacağımızı da tüm İstanbul halkına duyuralım.