AKP, Putin, Biden: Ayı ile yatağa girilmez

Politika Servisi

Her geçen gün güç kaybeden Saray rejimi iflas eden dış politikası nedeniyle küresel güç merkezleri arasında sıkışıp kaldı. İktidarın bekası için uzun süredir ABD ve Rusya ile aynı anda iş tutan AKP iktidarının bu tahterevalli diplomasinin sonuna gelinmek üzere. Gün geçtikçe yalnızlaşan Saray rejiminin canhıraş bir şekilde ABD’ye “yeniden yanaşma” hamlesi şimdilik boşa düştü.

ABD’yi Rusya ile dengelemeye çalışan AKP iktidarının, Moskova ile yaşadığı sorunlar tamir edilmeye çalışılsa da işler bir hayli zor. Erdoğan yönetiminin içine düştüğü sıkışmışlık hali ikinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün "Büyük devletlerle ilişki kurmak, ayı ile yatağa girmeye benzer" sözlerini akıllara getirdi.

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu için gittiği New York’ta ABD Başkanı Joe Biden ile görüşme olanağı elde edemeyen AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan döndükten sonra ABD’ye yönelik sert ifadeler kullanmaya başladı. Türkiye-ABD ilişkilerini değerlendiren Erdoğan, "Sayın Biden ile iyi başladık diyemem. İki NATO ülkesi olarak şu andaki gidiş pek hayra alamet değil. ABD ile münasebetimiz iki NATO ülkesi olarak böyle olmamalı" dedi. ABD Başkanı Biden'ı da eleştiren Erdoğan, "Daha önce hiçbir ABD lideriyle bu durumu yaşamadım" diye konuştu. Erdoğan, “Terör örgütlerine beklenenin çok üstünde destek veriyor. Yüklü miktarda araç gereç desteği veriyor” diyerek de ABD’nin SDG’ye yardımını sert sözlerle eleştirdi.

PUTİN’DEN ERDOĞAN’IN BEKLENTİSİ FAZLA

ABD ile arayı düzeltemeyen AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya ile ilişkilere dair de açıklamalarda bulundu. 29 Eylül Çarşamba günü Soçi’de görüşeceği Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’den beklentilerinin çok daha farklı olduğunu söyledi Erdoğan, “Putin'den beklentilerim çok daha farklı. Zira Suriye'de rejim ülkemizin güneyinde adeta bir tehdit oluşturuyor. Burada dost ülke olarak da Putin'den daha doğrusu Rusya'dan bir dayanışmamızın gereği olarak farklı yaklaşımlar bekliyorum. Bu mücadeleyi de güneyde birlikte yürütmemiz lazım. Şu anda görüldüğü gibi ABD, Suriye ile de pek iniltili değil. Burada İran, Rusya ve biz varız. Eğer orayı da barış havzası haline dönüştüreceksek aramızda görüşmemiz şart. Rusya ile ikili münasebetlerimizi çok daha ileri taşıma gayreti içerisindeyiz” dedi.

PENTAGON’DAN SDG’YE 170 MİLYON DOLAR

Saray rejimi Suriye’de farklı pozisyonlarda yer aldığı Rusya ve ABD ile denge siyaseti gütmeye çalışırken ABD Savunma Bakanlığı Pentagon, Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) 170 milyon dolarlık yardım sağlama kararı aldı. ABD Kongresi'nin yardım bütçesini onaylaması bekleniyor. Washington’da temaslarda bulunun Demokratik Suriye Meclisi Yürütme Kurulu Başkanı İlham Ahmed liderliğindeki heyetin yardım için de görüşmelerde bulunduğu ve Pentagon’un 170 milyon dolarlık bir paketi önerdiği bildirildi. Söz konusu yardım, Pentagon'un bugün Kongre tarafından onaylanması beklenen 2022 bütçesinin bir parçası.

ABD'nin şu anda SDG’nin kontrolü altındaki bazı bölgelerde askeri güçleri ve üsleri bulunuyor. Halk Savunma Birlikleri’nin (YPG) önemli bir bileşeni olduğu SDG, 10 Ekim 2015'te Hasekê kentinde kuruldu.

Öte yandan ABD öncülüğündeki IŞİD karşıtı koalisyon, Peşmerge güçlerine askeri araç yardımında bulundu. 130 zırhlı araçtan oluşan yardım Peşmerge Bakanlığına teslim edildi. Bu arada IKBY Başkanı Başkan Neçirvan Barzani de ABD'nin Irak'taki Güvenlik Yardım Ofisi Başkanı General Kiss Philips başkanlığındaki heyet ile reform çalışmaları, Erbil’de koalisyon güçlerine yönelik saldırılar, Irak'taki son askeri gelişmeler, IŞİD’le mücadele, Musul ve Şengal’deki durumu görüştü. Barzani, Irak ve Kürt Yönetimi’ne verdikleri destek ve işbirliği için ABD ve koalisyona teşekkür etti.

RUSYA-TÜRKİYE ARASINDAKİ KRİZLER

Ukrayna- Kırım

Avrupa Birliği hayali olan Ukrayna ile Rusya arasındaki krizde Türkiye farklı cephede. Ukrayna’da Şubat 2014'te Rus yanlısı hükümet devrildi. Rusya, bunun üzerine Rus nüfusun ağırlıklı olduğu doğu ve güneydeki Rus yanlısı gruplara silah desteği vermeye başladı ve çatışmalar çıktı. Türkiye bu süreçte Ukrayna hükümetini destekledi.

Suriye

Rusya ve Türkiye arasındaki krizlerin başında Suriye geliyor. Bazı konularda birlikte hareket ediyor gibi görünseler de Suriye’deki iç savaşta Rusya, Esad’ın yanında yer alırken Türkiye, muhalifleri destekliyor.

İdlib

Mart 2020'den bu yana sakin bir dönemden geçen İdlib’de askeri hareketlilik başladı. Erdoğan ile Putin'in Soçi'de yapmaları beklenen görüşme öncesi gerçekleşmesi dikkat çeken bir gelişme olarak yorumlandı.

Libya

Libya'daki iç savaşta Ankara, başkent Trablus'ta Birleşmiş Milletler'in meşru kabul ettiği Ulusal Mutabakat Hükümeti'ni (UMH) destekliyor. Rusya ise, General Halife Hafter'e destek veriyor.

Doğu Akdeniz

Rusya ile anlaşmazlıkların en önemli konu başlıklardan biri de Doğu Akdeniz’deki doğalgaz rezervi. Ankara Kıbrıs sorununda, doğalgaz kaynaklarının tüm Ada halkı arasında bölüştürülmesinden ve daimi siyasi çözümden yanayken, Ada'nın güneyi üzerinde özellikle ekonomik alanda büyük bir etkisi olan Rusya ise mevcut durumun devamından yana.

ABD İLE TÜRKİYE ARASINDAKİ KRİZLER

S-400 Füzeleri

Türkiye'nin Rus yapımı S-400 füzelerini satın alması ve test etmesi, Ankara'yı ABD'nin yaptırımlara maruz bıraktı. ABD, Türkiye'yi F-35 savaş uçağı programından çıkarmıştı.

Suriye meselesi

ABD yıllardır Ankara'nın terör örgütü olarak gördüğü YPG milislerine Suriye'de destek veriyor. Erdoğan son açıklamasında da Biden yönetiminin YPG’ye verdiği desteğe tepki gösterdi.

Gülen’in iadesi

Türkiye Fethullah Gülen'in ABD'den iade edilmesini talep ediyor. ABD'li yetkililer, mahkemelerin, darbeye karıştığını reddeden Gülen'in iade edilmesi için yeterli kanıta ihtiyaç duyacağını söylüyor.

Halkbank Davası

ABD mahkemesi 2018'de, Halkbank'ta üst düzey yönetici olan Mehmet Hakan Atilla'yı, İran'ın ABD yaptırımlarını ihlal etmekten suçlu bulmasının ardından 32 ay hapis cezasına çarptırdı.

Ermeni Soykırımı

Joe Biden, Ermeni Soykırımı’nı tanıyan ilk ABD Başkanı oldu. Erdoğan Biden’a şu sözlerle tepki göstermişti: "Eğer soykırım diyorsanız şöyle bir aynaya değerlendirmeniz lazım."

İran meselesi

ABD’nin İran’la anlaşmazlıkları ve ambargolarla kuşatması Türkiye’de de ekonomik krize yol açıyor.