AKSA ve KOLİN kazanırken TKİ batıyor: 156 milyon liralık kıyak
TKİ, AKSA ve KOLİN şirketlerine son rakamlarla 156 milyon liralık kıyak çekti. Rödovans sözleşmesindeki hesaplama yönteminin değiştirilmesi ile AKSA’dan, açık işletme yapmasına karşın yeraltı işletmesi farkı ödenmesinden dolayı da KOLİN’den milyonlarca liralık eksik tahsilat yapıldı.
Nurcan Gökdemir
Şirketlerden alacaklarını tahsil edemediği için ekonomik darboğaza giren ve kredi için banka kapılarını aşındıran Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürlüğü’nü zor duruma düşüren şirketlerden ikisinin bildik isimler olduğu ortaya çıktı. AKSA ve Kolin şirketlerinin, Genel Müdür inisiyatifiyle değiştirilen hesaplama yöntemi ve yanlış tahakkuk nedeniyle kasalarında kalan haksız kazancın büyüklüğü 156 milyon liraya ulaştı. Bu tutarın 40,5 milyon TL’si geri alınabildi, ödemeyi protokole bağlamak için çalışmalar sürüyor.
Kamunun büyük ihalelerinden çoğunu alan ve “Beşli çete” olarak isimlendirilen müteahhitler içinde yer alan Kolin ile Mehmet Cengiz’in küfürlü telefon görüşmesinin diğer ucundaki isim olan Cemil Kazancı’nın şirketi AKSA’nın TKİ’ye olan borçları büyüyor. TKİ sürekli zarar ederken holdinglerden alacağın tümünü tahsil etmek için başlatılan protokol çalışmaları tamamlanamıyor.
Sayıştay’ın 2018 yılı denetim raporunda yer alan tespite göre, rödovans karşılığı alınması gereken tutar, termik santral kurma şartlı sözleşmelerde, birim fiyat belirlemede Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) kullanılırken 2015 yılında Piyasa Takas Fiyatı (PTF) kullanılmaya başlanması ile ortaya çıktı. Bu yeni yöntem Bolu Göynük’teki kömür sahalarını işleten AKSA Holding’den daha düşük rödovans bedeli tahsil edilmesine neden oldu. Dönemin Genel Müdürü Mustafa Aktaş’ın imzasıyla 2016’da başlayan bu uygulamanın TKİ’ye faturası 2019 yılı sonu itibariyle 87,6 milyon lira oldu.
KOLİN’E HAKSIZ ÖDEME
Kolin’in de açık işletme yapmasına karşın yeraltı işletmelerine ödenmesi gereken farktan yararlandırıldığı ortaya çıktı. 2019 yılı Ocak ayında üretime başlayan şirketin kasasına giren haksız tutar, 49,5 milyon liraya çıktı. TKİ, daha sonra bu uygulamadan vazgeçti ancak alacak henüz tahsil edilemedi.
PRENSİP ANLAŞMASI
Kuruma ilişkin denetim raporlarının TBMM KİT Komisyonu’nda görüşülmesi sırasında bilgi veren Genel Müdür Hasan Hüseyin Erdoğan, alacak tutarının son olarak 156 milyon TL’ye ulaştığını açıkladı. Şirketlere tebligatta bulunduklarını bildiren Erdoğan, tahsilatı protokole bağlamak için hazırlıkların sürdüğünü, şirketlerle de itiraz etmeyeceklerine ilişkin prensip anlaşması yaptıklarını anlattı.
Bugüne kadar 40,5 milyon lira tahsil edebildiğini de bildiren Erdoğan, normal faiz işleterek kalan tutarı da taksitler halinde alacaklarını söyledi. TKİ Genel Müdürü Erdoğan, dönemin yöneticileri hakkında, Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından bir soruşturma açıldığını söyledi. Erdoğan, soruşturmanın henüz sonuçlanmadığını da bildirdi.
***
CEPLERİNDE KALACAKTI
CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, iktidarın gözdesi iki şirket lehine büyük bir vurgun yaşandığını belirterek, şunları söyledi:
“Bundan önceki yönetim bize bu konununTKİ’nin dezavantajına değil, avantajına olduğunu, sorun bulunmadığını söylemişti. Bu bilgiye dayanarak mücadeleyi bıraksaydık ve alt komisyonda yapılan oylamada Sayıştay’ın konuyu izlememesi gerektiği yönünde bir karar alınsaydı 156 milyon lira birilerinin cebine girmiş olacaktı”.
