Alageyikler taşındı: Güver Kanyonu rantın hedefinde
Güver Kanyonu Tabiat Parkı, bölge parkı oluyor. Alageyikler taşındı, yeni bir hayvanat bahçesi, safari ve kamp alanı, günübirlik kullanım alanları ile geleneksel ürün satış birimleri oluşturulması planlanıyor
SERBAY MANSUROĞLU - serbaymansur@birgun.net
Fotoğraflar: Sevil Aslan
Antalya Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 9 Ekim’de 1/25 binlik planı onaylamasının ardından Döşemealtı ilçesinin sınırları içindeki Güver Kanyonu ‘bölge parkı’ yapılıyor. Plan kapsamında sadece bu bölgede yaşayan ve soyu tükenmekte olan alageyikler başka bir alana taşınırken, tabiat parkında safari alanları düzenlenmesi, kamp alanları, günübirlik kullanım alanları ve geleneksel ürün satış birimleri oluşturulması öngörülüyor.
Tahribat sadece bununla sınırlı değil, ayrıca Termessos Milli Parkı boyunca uzanan ormanlık alan plan kapsamına alınarak yakından tren yolu geçiriliyor.
Ziyaret ettiğimiz Yaban Hayatı Koruma ve Geliştirme Sahası (YHKGS) yetkilisi, “Çitle çevrilen alanda geyiklerin korunması sağlanıyor, yemlerini veriyorduk. Bir süre önce buradan taşındılar” dedi. Güver Kanyonu, 2007 yılında dönemin Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından tabiat parkı ilan edildi. 4054 hektarlık alan içinde Yaban Hayatı Koruma ve Geliştirme Sahası yer aldı. Bakanlık, bu süreçte “Antalya Güver Kanyonu Tabiat Parkı Uzun Devreli Gelişme Planı (1/25 000)” hazırlayarak buranın günlük kullanıma açılmasını amaçladı. Ancak bölgenin 1. Derece Arkeolojik SİT alanı ve 1. Derece Doğal SİT alanı içinde kalması nedeniyle söz konusu alan uzun süre ranta açılamadı.
Büyükşehir Belediyesi’nin 1/25 binlik planları onaylamasının ardından Güver Kanyonu Tabiat Parkı için hazırlanan Uzun Devreli Gelişme Planı tekrar gündeme geldi. Alageyiklerin taşındığı alanda yeni bir hayvanat bahçesi yapılması, safari alanları düzenlenmesi, eğlence merkezleri, macera parkları, kamp alanları, günübirlik kullanım alanları ve geleneksel ürün satış birimleri oluşturulması öngörülüyor. Bahsi geçen planda; “...tabiat parkı alanı, çevresi ile ilişkili olarak bir bölge parkı niteliğinde geliştirilecektir” deniliyor.
Güver Kanyonu
***
Bakanlığa göre amaç ne?
Bakanlığın hazırlattığı planda amaç şu ifaderle belirtiliyor: “Uzun Devreli Gelişme Planı’nın amacı: Güver Kanyonu Tabiat Parkı’nın biyolojik yaşam çevresinin korunması, doğal ve kültürel varlıklarının sürdürülebilir korunması, Antalya halkının doğal çevre, rekreasyon, mesire, eğlenme, dinlenme, kültürel ve sportif faaliyetlerine cevap vermesi için koruma – kullanma dengesinin tesis edilmesini sağlayacak Uzun Devreli Gelişme Planı’nın hazırlanmasıdır.”
***
Bu plan niçin yürürlüğe konmamalı?
Güver Kanyonu doyumsuz manzarası ve ilginç jeolojik oluşumuyla çok sayıda yerli yabancı tarafından ziyaret ediliyor. Kuzeydeki dağlara düşen yağışı denize akıtan bu kanyon yüz metreyi aşan derinliğiyle doğal yaşamın da korunarak süregeldiği yerlerden biri. Derelerin Kardeşliği Platformu’nun (DEKAP) hazırladığı çalışmada ekosistemin bütünlüğüne dikkat çekilerek parça değişikliklerin doğada oluşturacağı tahribata dikkat çekildi. Çalışmada şu ifadeler yer alıyor: “Düzlerçamı ormanları bir bütündür parçacıl değişiklikler ekosistemin bozulmasına, mevcut su kaynaklarının zarar görmesine, aynı zamanda YHKGS’ye zarar vereceği görülmektedir. Güver Kanyonu, Milli Park içerisinde olup çevresiyle bir bütün teşkil etmektedir. Antalya limanından başlayarak Düzlerçamı ormanlarının içinden geçerek Korkuteli Karayoluna bağlanan Batı Çevre yolunun çevresi fırsat olarak görülerek zamanla yapılaşmaya açılması riski bulunmaktadır.”
***
Alageyiklerin korunması neden önemli?
Orman ve Su İşleri Bakanlığı 6. Bölge Müdürlüğü’nün web sitesinde alageyiklerle ilgili verilen bilginin bir kısmı şöyle:
Türkiye’de Alageyiğin bulunduğu tek bölge olan Düzlerçamı YHGS, bu türün gen merkezidir. Yani türün bu bölgeden orijin aldığı ve yayıldığı da dikkate alındığında bölgenin son derece önemli olduğu bir gerçektir.
Yaşama Ortamı: Akdeniz Bölgesinde 0–800 m arasında alt tabakası makiden oluşan kızılçam ormanlarında yaşar. Eski yayılış alanlarında meşe ve diğer yapraklı karışımı ormanlarda yaşadığı bilinmektedir. Tarım alanlarının bolca karıştığı kızılçam maki ormanlarını tercih eder. Düzlerçamı tarih boyunca bu türe ev sahipliği yapmakta, yaşam ve beslenme ortamı oluşturmaktadır.
Dış Görünümü ve Özellikleri: Erkekleri yaba şeklindeki boynuzları ile tanınmaktadır. Dişilerde boynuz yoktur. Mevsime göre renkleri kahverengi ve gri koyu kahverengi olarak değişmektedir. Boynuzlarını Mart-Nisan aylarında atmaktadır.
Yaşama Tarzı: Genellikle gece yayılırsa da akşam karanlığı ve sabahın erken saatlerinde daha harek
etlidir, küçük sürüler halinde dolaşır, sıçrayarak koşmayı tercih eder. Çeşitli otları, maki formasyonunda yer alan bir çok bitkinin yaprak ve taze sürgünlerini, olgunlaşmış çeşitli meyvelerini yiyerek beslenirler. 12–18 yıl yaşarlar.
Alageyik Düzlerçamı YHGS nın Güver Kanyonu, kuzeyinde Yemişli Dere, Yeşilkayrak ve Akkaya, batısında Çubuklu Dere, güneyinde ise Karaman Çayı, Manastır Çeşmesi ve Gürkavak ile çevrili bölgede doğal olarak yayılmaktadır. Saha, mevcut zengin florası, su durumu ve arazi yapısı ile Alageyiğin en uygun yaşama ortamıdır.
