Aliağa dünyanın gemi çöplüğü olmuş!
Aliağa gemi söküm tesisleri doğayı ve insan sağlığını tehdit ediyor. Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi, Gemi Söküm Faaliyetleri Ön Değerlendirme raporu yayımladı. Raporda, Aliağa’nın dünyanın gemi çöplüğü olduğu belirtildi.
Aycan KARADAĞ
İzmir Aliağa’da gerçekleştirilen gemi sökümünün yarattığı çevre kirliliği ve işçi sağlığına yönelik oluşturduğu riskler bölge için ciddi bir sorun olmaya devam ediyor. Son olarak Nae Sao Paulo gemisinin Aliağa’da sökülmesi izin verilmesinin ardından İzmir halkının direnişi, geminin söküm iznini iptal ettirdi. Yaşanan gelişmelerin ardından Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi, Gemi Söküm Faaliyetleri Ön Değerlendirme raporu hazırladı.
Aliağa’da 403 bin 710 metrekare arazi üzerinde 22 şirketin gemi söküm tesisiyle yıllık 1 milyon 450 bin ton hurda çıkarıldığı belirtilen raporda, “Aliağa’da yer alan demir çelik tesislerinin yıllık kapasitesi 11,3 milyon tondur, gemi sökümden bu sektöre 300 bin ton hurda oranında bir sevkiyat vardır. Bu sayısal oran gemi sökümünün bu bölge için yeterli hurda sağlayacak bir uğraş olmadığını göstermektedir. Bununla birlikte, gemi sökümünün yarattığı çevre kirliliği ve işçi sağlığına yönelik oluşturduğu riskler bölge için ciddi bir sorun olmaya devam etmektedir” denildi.
Raporda, Aliağa’da bulunan 22 tesisten 6’sının AB Geri Dönüşüm Listesine dâhil olduğu, 2 tesis ile ilgili sürecin devam ettiği açıklandı. Raporda ayrıca, 28 Ekim 2021 tarihinde güncellenen Avrupa Gemi Listesi’ne dahi edilmek için başvuran üçüncü ülkelerde bulunan gemi geri dönüşüm tesislerinin listesine göre ise 8 tesisin listede yer aldığı, 9 tesisin ise başvuru aşamasında olduğu görüldüğü ifade edildi.
Raporda İzmir Aliağa Gemi Geri Dönüşümü Sektör Analizi’nde yer alan veriler aktarıldı. Bu verilere göre; Sökülen gemi tonajının 2020 yılında yüzde 219 arttı ve 2008-2020 yılları arasında toplam 2054 gemi söküldü. Odanın konu hakkında değerlendirmesi ise şu şekilde: “Avrupa ülkelerinde yürütülen gemi söküm işlemlerinin gerçekleştirildiği koşullar, sökülen gemilerin özellikleri ve ağırlığı değerlendirildiğine kirletici riski ve söküm işleminin çevresel maliyeti yüksek olan gemiler ile ilgili söküm işlemlerinin Avrupa da gerçekleşmediği görülmektedir.”
9 YILDA 97 İŞ CİNAYETİ
Raporda gemi geri dönüşümde yaşanan iş cinayetlerine de yer verildi. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) verilerine göre, 2013-2022 yıllarında Aliağa’da hayatını kaybeden 97 işçiden 27’si gemi, tersane, deniz, liman işkolunda çalıştığı belirtildi. İzmir Aliağa Gemi Geri Dönüşümü Sektör Analizi’nde yayınlanan verilerine göre ise, Aliağa’da 2010-2018 yıllarındaki Ölümlü İş Kazası Oranı Gemi Geri Dönüşüm Sektörü için yüzde 25 olduğu açıklandı.