Almanak | Adaleti bekledik, gelmedi!
Hazırlayan: Dilan ESEN
Bir yıl daha adaleti arayarak geçti. Cezaevlerinden adliyelere, sokaklardan meydanlara… Kadın, erkek, çocuk, büyük küçük… “Adalet istiyoruz” diye bağırdı, karanlık dağılsın diye direndi. Yurttaşlar Berkin’in, Medeni’nin, Tahir’in, Hrant’ın, Kemal’in, gözaltında kaybedilen evlatlarının, 10 Ekim ve Suruç’ta katledilen arkadaşlarının hesabını sordu. Nefretin aldığını, direnişle istedi. Yargı sessizliğini bozmadı, direnenlere karşı baskısını sürdürdü. Ancak halkın ne kavgası bitti ne de mücadelesi.
Adaletin geldiği bir yıl olması dileğiyle, iyi seneler.
► Buradasın ahparig!
Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni ve BirGün yazarı Hrant Dink’in öldürülmesine ilişkin davada karar çıktı. Fethullah Gülen, eski savcı Zekeriya Öz ve kamu görevlilerinin de aralarında bulunduğu 6’sı tutuklu, 13’ü firari 76 sanıkla ilgili hüküm kuran mahkeme, 26 kişiye hapis cezası verdi. Dink, öldürüldüğü 19 Ocak’ta “Buradasın ahparig” sözleriyle anıldı.
► Tahir Elçi için adalet
Eski Diyarbakır Barosu Başkanı Tahir Elçi’nin, 2015’te tarihi Dört Ayaklı Minare önünde basın açıklaması yaptığı sırada vurularak öldürülmesine ilişkin 3 polis memuru ile firari 1 PKK’linin yargılandığı dava geçen yıl da devam etti. Davanın üçüncü duruşması 12 Ocak’ta görülecek.
► Gezi yargılanamaz
Gezi Direnişi davasında 7 kişinin 2020’de beraat etmesine yapılan itiraz sonucu dava tekrar başladı. Ancak bu kez yıllar önce sonlanan Çarşı davasıyla birleştirildi.
► Metin Hoca için mücadele
Artvin Hopa’da 31 Mayıs 2011’de, AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın başbakan olduğu dönemde düzenlenen protestolar sırasında polis tarafından sıkılan biber gazı nedeniyle yaşamını yitiren Devrimci Öğretmen Metin Lokumcu’nun ölümüne ilişkin dava 10 yıl sonra başladı. Önce Trabzon 2’nci Asliye Ceza Mahkemesi’nde başlayan dava, heyetin yetkisizlik kararı sonrası 2’nci Ağır Ceza Mahkemesi’ne taşındı.
► Savunmanın mücadelesi kazandırdı
Çoklu baro teklifinin kanunlaşmasının ardından İstanbul ve Ankara’da ikinci barolar kuruldu. Siyasi partilerin kongreleri yapılırken baroların genel kurullarını yapması koronavirüs salgını gerekçe gösterilerek 1 yıl engellendi. Baroların genel kurullarını tamamlamasının ardından aralık ayında Türkiye Barolar Birliği’nin seçimleri yapılabildi. Avukatlar ve baroların mücadelesi sonucu ‘AKP’ye olan yakınlığı’yla eleştirilen Metin Feyzioğlu’nun yerine Barolar Birliği başkanlığına eski Ankara Barosu Başkanı Erinç Sağkan seçildi.
► Kürt aileyi öldürdüler
Konya’nın Meram ilçesinde Dedeoğulları ailesinden 7 kişi katledildi. Konya Katliamı, daha önce aynı Kürt aileye saldıran kişilerin tahliye edilmesinin ardından gerçekleştirildi. Konya 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde Mehmet Altun ile birlikte Keleş ve Çalık ailesinden 11 kişinin yargılandığı dava devam ediyor.
► Baskı genelgesi
Emniyet Genel Müdürlüğü, 27 Nisan’da polislerin kamusal alanda ses ve görüntüsünü çekenlerin engellenmesine yönelik genelge yayımladı. Genelgenin ardından gazeteci ve yurttaşlara baskının dozu katlandı. Danıştay 10. Dairesi ise genelgenin yürütmesini durdurdu. Emniyet Genel Müdürlüğü ve İçişleri Bakanlığı Danıştay’a itiraz dilekçesi sundu.
► Çıplak arama hâlâ var
Cezaevlerine girişte, tutuklu ve hükümlülere yıllardır uygulanan ‘çıplak arama’ HDP’li Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun açıklamasından sonra gündeme geldi. AKP’li Özlem Zengin, ‘çıplak arama yok’ iddiasında bulundu. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’nun raporlarında da ‘çıplak arama yapıldı’ğına dair bilgilerin yer almasının ardından reddedilemez hale geldi. Cumhurbaşkanı imzasıyla Resmi Gazete’de yayınlanan yönetmelik değişikliğiyle ‘çıplak arama’ ifadesi yerine ‘detaylı arama’ eklendi.
► Boş koltuğa ceza
33 kişinin IŞİD tarafından öldürüldüğü Suruç Katliamı davasının tek tutuklu sanık Yakup Şahin’e 34 kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi. Davanın firari sanıkları İlhami Bali ve Deniz Büyükçelebi’nin dosyaları aramaları devam ettiği gerekçesiyle ayrıldı.
► Yine beraat
Diyarbakır Lice’de 28 Haziran 2013’te kalekol protestosu sırasında askerlerin açtığı ateş sonucu hayatını kaybeden Medeni Yıldırım’ın ölümüne ilişkin davadan yine beraat çıktı. Diyarbakır 7. Ağır Ceza Mahkemesi, sanık er Adem Çiftçi’nin ‘olası kastla öldürmek’ suçundan ikinci kez beraatına hükmetti.
► Katliam aydınlatılsın
Ankara’da IŞİD tarafından 10 Ekim 2015’te gerçekleştirilen Gar Katliamı’nın 16 firari sanık ile insanlığa karşı suçtan yargılanan tek tutuklu sanık Erman Ekici yönünden yargılamasına geçen yıl da devam edildi. Ankara 4’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nde süren davaya tanık ifadeleri damga vururken katliamda yitirilenlerin yakınları, “Anlatmaya ve adalet istemeye devam edeceğiz” demeyi sürdürdü.
► Cezaevlerinde ölüme yolculuk
Garibe Gezer, Vedat Çem Erkmen, Halil Güneş… 2020’den bu yana 104 tutuklu ve hükümlü cezaevlerinde yaşamını yitirdi. Son bir ayda ise en az 7 kişi öldü. Ölenlerin arasında hasta olanlar da vardı, intihar ettiği söylenenler de şüpheli şekilde hayatını kaybedenler de. Ayrıca tutuklu ve hükümlüler, cezaevlerinde bin bir çeşit baskıyla karşılaştı. Yasaklar, işkenceler, hak ihlalleri 2021’de mahkûmları yalnız bırakmadı.
► Deniz’i nefrete teslim ettiler
Deniz Poyraz, HDP İzmir İl Başkanlığı’nda nefret saldırısı sonucu katledildi. Deniz’i katleden Onur Gencer hakkında ağırlaştırılmış müebbet ve 7 yıla kadar hapis cezası istemiyle hazırlanan iddianame kabul edildi. Gencer’in 17 Haziran’da cinayeti işledikten sonra WhatsApp paylaşımlarında ve binadan çıkarken kullandığı ifadelerde suçunu itiraf ettiği belirtildi. Gencer’in yargılamasına 29 Aralık’a başlandı.
► Benim annem cumartesi
Cumartesi Anneleri, kayıp evlatlarını ve yakınlarını aramaya 874 haftadır devam ediyor. “Hakikat, adalet ve akıbet için 26 yıldır hesap soran Cumartesi Anneleri’nin 700’üncü hafta eylemleri nedeniyle yargılanmasına bu yıl başlandı. Derhal beraat ve reddi hâkim talepleri reddedildi. Anneler mahkemede de çocuklarının akıbetini sordu. Yargıtay 8. Dairesi, 12 Eylül 1980 Darbesi sonrasında gözaltına alınıp bir daha haber alınamayan Cemil Kırbayır’ın dosyasını zamanaşımından kapattı.
► Berkin’in katili serbest
Gezi Direnişi sırasında 16 Haziran 2013’te polisin attığı gaz fişeğiyle yaralandıktan sonra henüz 15 yaşındayken yaşamını yitiren Berkin Elvan’ı öldüren polis Fatih Dalgalı, 16 yıl 8 ay hapis cezasına çarptırıldı. ‘Kasten öldürme suçunu işlediğinin sabit olduğuna’ hükmedilen Dalgalı, hâlâ tutuklanmadı.
► Kemal için ceza bile yok
Diyarbakır’da 2017 yılı Newroz kutlamasına giderken öldürülen Kemal Kurkut’un davasında sanık polis Y.Ş. beraat etti. Cinayeti görüntüleyen Gazeteci Abdurrahman Gök’ün ise yargılanmasına başlandı. Gök’ün 20 yıla kadar hapsi isteniyor.