Altun göndersin gazeteler yazsın!

Haber Merkezi

Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı'nın itirazı üzerine Danıştay 10’uncu Dairesi'nce verilen Basın Kartı Yönetmeliği'ne ilişkin yürütmenin durdurulması kararını kaldırdı. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun kararının ardından Yönetmelik karar öncesindeki şekliyle uygulanmaya devam edecek. Ancak dosya, Danıştay 10’uncu Dairesi'nde yeniden görüşülecek.

Resmi Gazete’de 21 Mayıs 2021’de yayımlanan Basın Kartı Yönetmeliği’ndeki değişikliklere karşı yapılan başvurular sonucu Danıştay’ın yürütmeyi durdurma kararına Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı itiraz etti. İtiraz sonucu Danıştay 10. Dairesi’nce verilen Basın Kartı Yönetmeliği’nin yürütmesinin durdurulması kararı, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu tarafından kaldırıldı.

BASIN ÖZGÜRLÜĞÜNÜ ETKİLEMİYORMUŞ

Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 14 Şubat tarihli kararında, basın kartı bulunmayan basın çalışanlarının mesleklerini yapmalarına engel oluşturduğuna dair mevzuatta herhangi bir hüküm bulunmadığı belirtildi.

Kararda basın kartının, basın özgürlüğüyle doğrudan bağlantılı olmadığı iddia edildi. Cumhurbaşkanı İletişim Başkanlığı’nın Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile görevlendirildiği hatırlatılan kararda, “Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nın sahip olduğu basın-yayın kuruluşu mensuplarına basın kartı düzenlemek görevi çerçevesinde, idarenin düzenleme yapma yetkisinden kaynaklı olarak, basın kartının verilmesine ilişkin usul ve esasları belirleme yetkisinin de söz konusu maddede geçen ‘düzenleme’ ibaresinin kapsamına girdiği, başka bir anlatımla konunun Başkanlığın görev ve yetkisi kapsamında olduğu…” ifadeleri yer aldı.

BASIN KARTI YIPRANMA HAKKININ ÖNKOŞULU

Gazeteciler Cemiyeti, Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS), Türkiye Foto Muhabirleri Derneği de Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun kararına ilişkin ortak açıklama yaptı. Danıştay’a dava açan 3 kurumun açıklamasında, şöyle denildi: “Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun gazetecilik mesleğini yapmak için zorunlu bir kart olmadığı ifadelerine katılmakla beraber ‘basın kartının basın hürriyeti ile ilişkili olmakla birlikte doğrudan bağlantılı olmaması’ gerekçesine katılmıyoruz. Basın kartı gazetecilere çeşitli mesleki kolaylıklar sağlamanın yanı sıra gazetecilerin sosyal güvencesi yıpranma hakkının zorunlu önkoşulu olduğunu hatırlatmak isteriz. İlerleyen günlerde Danıştay 10. Dairesi, halkın haber alma hakkı ve ifade özgürlüğünün etkin kullanımını sağlayan ve koruyan basın kartının alma ve iptal koşullarına dair belirsizlikler ve keyfilik taşıyan, masumiyet karinesine aykırı, gazeteciliği kriminalize etme amacı güden düzenlemelere ilişkin Yönetmeliğin yürütmesinin durdurulması konusunda esas yönünden değerlendirme yapacaktır.”

YÖNETMELİK NE İÇERİYOR?

Basın Kartı Yönetmeliği 2018’de değiştirildi. Yeni kartın rengi turkuaz oldu. Sarı basın kartları ise iptal edildi. Sarı basın kartı olanların yeniden başvuru yapması istendi. Ancak bu evrede basın kartı taşıyan gazetecilere yeni kart çıkarılmadı. İletişim Başkanlığı çeşitli gerekçelerle basın kartlarını iptal etti, kartı teslim edilmeyen gazeteciler de bulunuyor.

Basın Kartı Yönetmeliği’nde, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun verdiği 4 Kasım 2020 tarihli karar ile pek çok maddesinin yürütmesi durdurulmuş, 20 Mayıs 2021 tarihinde tekrar değişiklikler yapılmıştı.

Türkiye Gazeteciler Sendikası, Gazeteciler Cemiyeti Derneği ve Türkiye Foto Muhabirleri Derneği yönetmeliği yargıya taşımıştı. Danıştay 10. Dairesi, "yönetmeliğin uygulanması hâlinde telafisi güç veya imkânsız zararların doğmasına yol açacağı" sonucuna vararak yürütmesinin durdurulmasına karar vermişti.

AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın imzasıyla değiştirilen yönetmelikle keyfilik güçlendirilmişti. Değişiklikle, basın kartı verilecek kişilerde aranan şartlar arasına ‘suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, üyesi olmak veya yardım etmek’ suçlarından hüküm giymemiş olma şartı getirildi.

Yönetmelikte yer alan yoruma açık maddelerin bazıları şöyle:

•Taşıdığı sıfatın saygınlığına gölge düşürebilecek yöntem ve tutumlar sergilemek suretiyle basın meslek onurunu zedeleyecek şekilde faaliyette bulunması.

•Şiddet ve terörü özendirecek, her türlü örgüt suçları ile mücadeleyi etkisiz kılacak içerik oluşturması.

•Suça tahrik veya teşvik edecek ve suç ile mücadeleyi etkisiz kılacak faaliyetlerde bulunması hallerinde komisyon tarafından yapılacak inceleme ve değerlendirme sonucunda, bu kişilerin sürekli nitelikte basın kartlarının iptaline karar verilebilir. Komisyon tarafından verilen iptal kararları Başkan’ın onayı ile derhal uygulanır.