Ameliyathanede son dalga krizi

Nisa KÜÇÜK

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Covid-19 salgınında tehlikeli dönemin artık geride kaldığını iddia etse de vaka sayıları ve can kayıplarındaki artış sürüyor. Salgının yönetilemediği ülkede her gün 100 bini aşkın yeni vaka çıkıyor, 200’den fazla yurttaş hayatını kaybediyor.

Üç büyük kentte görev yapan hekimler, sağlık emekçilerinin de virüse yakalandığını, bu durumun sağlık hizmetini olumsuz etkilediğini belirtiyor. Buna göre, sağlık çalışanlarının virüse yakalandığı bazı hastanelerde acil ameliyatlar dışındaki ameliyatlar yapılamıyor. Artan vaka sayıları nedeniyle ameliyathaneler Covid-19 yoğun bakım servislerine dönüştürülüyor. Döviz kurundaki artışın etkisiyle çoğu ithal olan tıbbi malzemelere ulaşılamaması, bu tabloyu daha da kötüleştiriyor.

AMELİYATHANELER YOĞUN BAKIM OLDU

İzmir Tabip Odası Başkanı Dr. Lütfi Çamlı, salgının yönetilemediğini, kentte yoğun bir vaka artışının yaşandığını belirtti. Çamlı, “Ocak ayı başında günlük 30 bin olan vaka sayısı 110 binlere ulaştı. Aralık sonunda İzmir’de haftalık 100 binde 68 olan vaka sayısı şu anda 100 binde 950 civarında. Bu, İzmir için 15 kata yakın bir artış demek” dedi.

Vaka sayılarının artmasının hastaneye olan talebi de beraberinde getirdiğini söyleyen Çamlı, “Vaka artışı nedeniyle İzmir Bornova Türkan Özilhan Devlet Hastanesi gayri resmi şekilde pandemi hastanesine çevrildi. Gaziemir Nevvar Salih İşgören Devlet Hastanesi’nde de aynı uygulama var. Bu iki hastanede de ameliyatlar durduruldu, ameliyathaneler yoğun bakım servisi oldu. Hastalar diğer hastanelere yönlendiriliyor” diye konuştu.

Dünya Sağlık Örgütü'nün Omicron varyantıyla ilgili aylar öncesinden uyarılarda bulunduğunu hatırlatan Dr. Çamlı, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Yılbaşından önce Avrupa'daki birçok ülke eski tedbirlerini yeniden getirdi ve yeni tedbirler aldı. Bizim ülkemizde ise Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Omicron varyantının hafif belirtilerinin olduğunu ve endişeye mahal olmadığını söylüyor. Bu, bilim insanlarının kesinlikle kabul etmediği ve yurttaşta da rehavet oluşturabilecek bir açıklama. Geldiğimiz noktada vakalar aldı başını gidiyor. Yeni Covid-19 servisleri ve yeni yoğum bakım servisleri açılmasına rağmen servisler çok hızlı doluyor. Sağlık hizmetine erişimde sorunlar yaşanınca ne yazık ki sağlık çalışanları ile yurttaşlar karşı karşıya getiriliyor.”

KRİZİN BİR NEDENİ DE MALZEME EKSİKLİĞİ

Dr. Lütfi Çamlı’nın verdiği bilgilere göre, ameliyatların durma noktasına gelmesinin tek nedeni vaka artışı da değil. Çamlı, döviz kurlarında geçen aylarda meydana gelen artış nedeniyle medikal malzeme temininde yaşanan güçlüklere de dikkat çekti. Türkiye'nin tıbbi malzeme konusunda dışa bağımlı olduğunu vurgulayan Çamlı, şunları kaydetti:

“Döviz kurundaki ani yükseliş ve Sağlık Bakanlığı’nın tedarikçi firmalara borcunu ödeyememesi sonrasında tıbbı cihaz ve medikal malzeme temininde yaşanan sıkıntı hâlâ devam ediyor. Bu nedenle özellikle ortopedi ve beyin cerrahi ameliyatlarında ciddi sıkıntılar yaşanıyor. Hatta bazı illerde bu eksikliklerden kaynaklı bazı ameliyatlar durma noktasına geldi."

PERSONELİN YARISINDAN FAZLASI HASTALANDI

Türk Tabipleri Birliği’nin (TTB) eski Merkez Konseyi Başkanı Prof. Dr. Sinan Adıyaman, Ankara’da da vakaların arttığını belirterek, “İbni Sina ve Gazi hastanelerinde ameliyathane personelinin yarısından fazlası koronavirüse yakalandı. Acil ameliyatlar dışında elektif ameliyatlar yapılamıyor” dedi.

Vaka artışının sağlık işgücünü olumsuz etkilediğini söyleyen Adıyaman, “Hastalar olmaları gereken ameliyatları olamayınca biz hekimler olarak hastalarımızla karşı karşıya geliyoruz. Hastalarımıza yardımcı olamadığımız için üzülüyoruz” diye konuştu.

Prof. Dr. Adıyaman da ameliyat malzemelerinin temininde yaşanan sıkıntılara işaret etti: “Firmalar, özel malzeme gerektiren branşlarda kullanılan malzemeler için iki katı fiyat istiyor. Bunu da her hastane karşılayamıyor. Protezler, artroskopi malzemeleri bulunmuyor. Bundan da kaynaklı bazı ameliyatlarda aksamalar da devam ediyor.”

VAKALAR ARTIYOR, EKİPLER TÜKENİYOR

İstanbul Tabip Odası Prof. Dr. Osman Küçükosmanoğlu da megakentteki sağlık emekçileri arasında Omicron varyantının çok yaygın olduğunu vurguladı. Hastanelere başvuruların arttığını kaydeden Küçükosmanoğlu, “Vakalar artıyor, ekipler tükeniyor. Hasta yatışlarında, yoğun bakımlarda salgından dolayı bir artış var, bu da diğer kliniklere yük oluşturabiliyor. Diğer hastalara ayrılan bölgelerin Covid-19’a verilmesinden kaynaklı sorunlar oluşabilir. Sağlık çalışanları tükenmişlik içinde” ifadelerini kullandı.

***

‘Bu iş bitti’ diyen, bir daha düşünsün

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, salgın bitiyormuş gibi açıklamalar yapan akademisyenlere tepki gösterdi. Ceyhan, “Sırf dikkat çekmek, hoşa gitmek için bu iş bitti mesajları veren akademisyenler lütfen bin düşünüp bir konuşsun. En azından her gün annesini, babasını, eşini, çocuğunu kaybeden yüzlerce insana saygı için. ‘Omicron zararsız, salgının sonu geldi’ gibi ifadeler toplumda ve devlette önlemlerin kaldırılmasından başka işe yaramıyor” dedi.