Anadolu’ya fabrika, tarıma destek yok planlamaya değil çılgınlığa bütçe var: İstanbul bu nüfusu kaldıramıyor

EKONOMİ SERVİSİ

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Adrese Dayalı Nüfus Kayıt İstatistikleri’ni açıkladı. Buna gör Türkiye’nin 2019 yılındaki nüfusu 83 milyon 154 bin 997 olarak kayıtlara geçti. Ülkede yaşayan kişi sayısı 1 yılda 1 milyon 151 bin kişi arttı. Bu artışın 451 bini ya da başka bir hesapla yüzde 39’u İstanbul’da gerçekleşti. Megakentin nüfusu 15 milyon 519 bin oldu. Hükümet 17 yıldır Anadolu’yu unutunca sanayisiz ve tarımsız kalan kentlerden istanbul’a göç hız kazanıyor. 1950’de nüfusun yüzde 4,5’i İstanbul’da yaşarken 2000’de oran yüzde 14’e çıktı. Son yıllarda yaşanan yeni göç dalgalarıyla ülke nüfusunun yüzde 18,7’si İstanbul’da yaşamaya başladı. Üstelik bu sadece kayıtlı olanlar.

İstanbul’un nüfusu Türkiye’den hızlı artıyor

Nüfus verilerine mercek tutulduğunda nüfusun giderek kentlerde yoğunlaştığı dikkat çekiyor. Öte yandan bu yoğunlaşma İstanbul’da ağırlık kazanıyor. 2008’de ülke nüfusunun yüzde 17,8’si İstanbul’da yaşarken 2018’e gelindiğinde bu oran yüzde 18,4’e 2019’da ise yüzde 18,7’ye yükselmiş durumda. İstanbul’daki nüfus artışı ise doğum oranının yüksekliğinden değil, iç göçlerden kaynaklanıyor. Anadolu’da umduğunu bulamayan geniş halk kesimleri için İstanbul bir umut kapısı oluyor. Peki nereye kadar böyle gidecek? TÜİK’in başka bir çalışması olan Nüfus Projeksiyonları da bu soruya cevap arıyor. Buna göre yüksek senaryoya göre 2036 yılında, ana senaryoya göre ise 2040 yılında Türkiye nüfusu 100 milyonu geçecek. İstanbul ülke içindeki bu ağırlığını korursa ana senaryoya göre 20 sene sonra İstanbul Nüfusu 19 milyona dayanacak. Bu sayıya geçici koruma statüsünde olan ve sayısı milyonlara dayanan göçmenler ise dahil değil.

47 ilin toplam nüfusuna denk halde

İstanbul Türkiye’nin 81 ilinden bir tanesi. Ancak büyüklüğü sayılardan çok daha öte. Megakentin nüfusu nüfusu en düşük olan 47 ilin toplam nüfusundan fazla. İstanbul’da yaşayanların sayısı hemen ardından Ankara’nın 2,75 katı, nüfusu en düşük olan Dersim’in ise tam 183 katına ulaşmış durumda.

Son yılların en sert artışı yaşandı

Türkiye Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi’ne 2007 yılında geçti. 2019’da İstanbul’daki nüfus artışı o yıldan bu yana gözlemlenen en sert artış oldu.

***

2008: 123 bin 828 2014: 216 bin 551
2009: 277 bin 994 2015: 280 bin 416
2010: 340 bin 527 2016: 146 bin 682
2011: 368 bin 555 2017: 225 bin 115
2012: 230 bin 500 2018: 38 bin 493
2013: 305 bin 727 2019: 451 bin 543

***

Mahallesi bile şehir büyüklüğünde

Verilere göre İstanbul’un en kalabalık ilçesi olan Esenyurt bile 1 milyona dayanan nüfusuyla 57 ilin nüfusundan fazla. Sadece Esenyurt 954 bin 579 kişi yaşıyor. Bu sayı nüfusu en düşük Dersim, Bayburt, Ardahan, Kilis, Gümüşhane, Artvin ve Çankırı’nın toplam nüfusundan fazla. Sadece Esenyurt’un nüfusu 56 ilden fazla. İstanbul’un en kalabalık mahallesi olan Küçükçekmece’ye bağlı Atakent Mahallesi’nin bile nüfusu 98 bin 807. Sadece bu mahalle dahi Ardahan, Bayburt ve Dersim’den kalabalık. Megakentin en büyük ilçelerinin ve bazı büyükşehirlerin nüfusu şu şekilde;

***

En kalabalık ilçeler Kent nüfusları
Esenyurt: 954 bin 579 Eskişehir (25’inci büyükşehir): 887 bin 475
Küçükçekmece: 792 bin 821 Trabzon (27’nci büyükşehir): 808 bin 974
Bağcılar: 745 bin 125 Elazığ (37’nci büyükşehir): 591 bin 68

En kalabalık mahalleler Kent nüfusları
Atakent Mah. (Küçükçekmece): 98 bin 807 Ardahan: 97 bin 319
Adnan Kahveci Mah. (Beylikdüzü): 98 bin 399 Bayburt: 84 bin 843
Kayabaşı Mah. (Başakşehir): 97 bin 268 Dersim: 84 bin 660