Antik Yunan’ın modern izleri

Deniz Burak BAYRAK

Yunanistan Başkonsolosluğu’nun tarihî ve klasik mimarisi ile büyük önem taşıyan Sismanoglio Köşkü’nde, izleyenleri 2 bin 500 yıl öncesine seyahate çıkaracak bir büst sergisi var. Dünyaca ünlü heykeltıraş Yorgos Petridis’in ‘Yunan Büstleri: Yunan tarihi ve 2500 yıllık Yunan kültürü üzerine kişisel bir keşif’ adlı sergisi, antik zamanlarla sanatçının yaşam hikâyesi arasında bir bağ kuruyor.

Sergide yer alan 6 büstün her biri Yunan tarihinin bir döneminden ilhamla üretilen ve büyük boyda işler; kaideleriyle birlikte 2 metreyi aşıyorlar. Yapıtlar; Klasik Yunanistan, Bizans, Yunan Bağımsızlık Mücadelesi, 1920’lerdeki mülteci krizi, Nazi işgali, Holokost, İç Savaş ve günümüze referans veren; ‘Komşu’nun tarihsel bağlamdaki kırılma anlarına dokunan bir perspektifte üretilmiş.

Petridis, bu işleri üretirken ciddi araştırma sürecine girmiş. Söz konusu bir daha geri gelmeyecek zamanlar olunca Petridis, arkeoloji ve tarih okumaları ile bolca gözlem yapmış. Güncelle bağlantıyı ise büstlerini yontarken aile üyelerinin model olmasını isteyerek kurmuş.

Petridis’in, Yunan heykelleriyle hemhâl oluşu çocukluğuna dayanıyor. Bu ilgi ve uğraşı onu, adından dünya çapında söz ettiren bir sanatçı olarak kültür ortamına kazıyor. O, sadece bir müze ya da galeri sanatçısı değil; eserleri Asya, Avrupa ve Amerika’daki kamusal alanlarda da sergileniyor. ’Yunan Büstleri’ ise İstanbul’da yeni olmasının ötesinde Birleşik Devletler’de ve Venedik’te de 2022’den sergilenmiş; 40 bin kişiyi aşkın ziyaretçiye ulaşmış. Önümüzdeki süreçte, eserlerin Avrupa ve Körfez’deki başka ülkelerde de sergileneceğinin ve 2027’ye kadar sergi sayısının 10’a çıkarılacağının haberini de verelim. Sanatçı da “Yunan Büstleri’nin dünyayı dolaşmaya devam etmesinden, Yunan tarihimizi ve kültürümüzü on binlerce ziyaretçiye aktarmasından onur duyuyorum” diyor.

Büstlerin künyelerine bakınca, modellerin sanatçıyla ilişkilerini daha kolay anlayabiliyoruz. Örneğin ‘Thalia’ adlı pirinç ve özel patinalar içeren karma teknik üretim büstte annesinden; ‘Archon’da ise babasından izler görüyoruz. Hatta Archon’da sanatçı liderlik ve gelecek için net bir vizyon aktarmaya çalıştığını ifade ediyor. ‘Dişi Kahramanlar’da malzeme olarak bakırı tercih eden Petridis; güç, direnç ve meydan okumayı aktarmak istiyor. Mültecilik ise tüm dünyada bitmeyen çile. ‘Mülteci’ için, bizim de bir parçası olduğumuz tarihsel süreci hatırlatıyor ve “Büyükannemin, 19 yaşında İzmir’den Pire’ye gelişinin hayalî tasviri” diyor. Bir otoportre ile kızını betimleyen çalışma da dikkat çekiyor. Bugün serginin son günü, saat 12.00-17.00 arasında ücretsiz ziyarete açık.