Araştırma: Halkın dış politikadaki ana haber kaynağı televizyon

Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Aydın koordinasyonunda akademik bir ekip tarafından yürütülen “Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması”nın 2022 yılı sonuçları açıklandı. Türkiye temsiliyetine sahip 26 ilde yaşayan 18 yaş üzeri 1000 kişiyle yapılan görüşmelere dayanan çalışmaya göre, Türkiye dış politikasına en önemli sorun “sınır ötesi terörle mücadele" oldu. “İsrail ile ilişkiler” ikinci sıraya yerleşirken, “ABD ile ilişkiler” üçüncü sırada yer alıyor.

“Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması 2022” sonuçları bugün Prof. Dr. Mustafa Aydın, Prof. Dr. Mitat Çelikpala, Prof. Dr. Sinem Akgül Açıkmeşe, Prof. Dr. Serhat Güvenç, Prof. Dr. Ebru Canan Sokullu, Doç. Dr. Özgehan Şenuva ve Sezen Kaya Sönmez’den oluşan araştırma ekibinin düzenlediği toplantıda kamuoyuyla paylaşıldı.

Türkiye’nin dış politikasına yön veren gelişmeler, uluslararası ilişkiler ve hükümet politikaları konularında sorular sorulan araştırma ile halkın hükümete yön verecek tercihleri ortaya çıkartıldı. Araştırma sonuçlarına göre, halkın dış politika konularındaki ana haber kaynağı yüzde 86,9 oranıyla televizyon oldu. Televizyonu yüzde 46,9 ile sosyal ağlar ve yüzde 41,3 ile internet haber portalları takip etti.

"Dış politika konularını arkadaşlarımla 'her zaman' ve 'sıklıkla' konuşurum" diyenlerin oranı yüzde 19,8 olarak tespit edilirken, "Hiç konuşmuyoruz” diyenlerin oranı yüzde 32,3’e düştü. Bu oran geçen yıl yapılan araştırmada yüzde 42,4'tü.

Öte yandan, “güncel konulara ilgi” sorulduğunda “uluslararası gelişmeler” yüzde 12,1 ile alt sıralarda yer alırken, ilk iki sırada “ekonominin durumu” (yüzde 24,4) ile “pandemi” (yüzde 21,6) geldi.

Araştırmaya göre, kamuoyunun gündeminde yer aldığı düşünülen 'S-400', 'F-35', 'PYD', 'İdlib', 'Gümrük Birliği', 'Bayraktar TB2', 'Mavi Vatan' gibi kavramları duymadığını belirtenlerin oranı yüzde 80'lere kadar çıktı.Öte yandan, yüzde 22,1’lik bir grubun “Lozan Antlaşması’nın halka açıklanmayan gizli maddeleri olduğu”na inandıkları görüldü.

“Sizce Türkiye’de dış politikanın yapım sürecine en çok hangi kişiler etkide bulunmaktadır?” sorusuna ise bu yıl %57,9’luk bir kesim “Cumhurbaşkanı” yanıtını verirken, bu oran geçen yıl %59 idi. Katılımcıların %47,5’i geçtiğimiz yıl aynı soruya “Dışişleri Bakanı” yanıtını verirken, bu yıl bu oran yüzde 52,5’e yükseldi.

“TÜRKİYE ÖNCELİKLİ OLARAK BİR AVRUPA ÜLKESİDİR”

Araştırmaya göre, Türkiye’yi “Avrupa ülkesidir” şeklinde tanımlayanların oranı geçen yılki yüzde 40,6’dan bu yıl yüzde 29,1’e düşmesine rağmen ilk sırada kalmayı sürdürdü. Aynı kategoride Türkiye’yi bir “Ortadoğu ülkesi” olarak tanımlayanların oranı ise geçen yılki yüzde 17’den bu yıl %25,5’e yükselerek ikinci sırada yer aldı. Türkiye’yi kendine has özellikleri olan bir ülke olarak tanımlayanların oranı ise yüzde 19,8’den yüzde 15,6’ya düştü.

EN ÖNEMLİ DIŞ POLİTİKA SORUNU 'TERÖRLE MÜCADELE'

“Sizce son dönemde Türkiye’nin dış politikasında karşılaştığı en önemli sorun hangisidir?” sorusuna, katılımcıların yüzde 14,7’si "sınır ötesi terörle mücadele" yanıtını verdi.

Öte yandan, katılımcıların yüzde 11,9’u bu soruya İsrail ile ilişkiler yanıtını verirken, yüzde 11,9’u ABD ile ilişkiler yanıtını verdi.

Buna karşılık, güncel sorunlar yerine gelecek 10 yılın beklenen en önemli dış politika sorunları sorulduğunda, ankete katılanların yüzde 39’u “Suriye’de savaş” sorununu ilk sırada belirtirken, yüzde 37,7’si “küresel finansal/ekonomik kriz”, yüzde 34,7’si “Ortadoğu’da silahlı çatışmalar” yanıtını verdi.

AZERBAYCAN DOST, ABD TEHDİT ÜLKE

“Hangi ülkeler Türkiye’nin dostudur?” sorusuna katılımcılar yüzde 55,3 ile, geçen yıla yakın (%56,6) bir oranda yine “Azerbaycan” yanıtını verdi. Azerbaycan’ı %48,4 ile Kuzey Kıbrıs ve yüzde 38,3 ile Gürcistan takip etti.

Öte yandan Türkiye için tehdit olarak görülen ülkeler arasında, ABD yüzde 42,7 ile ilk sırada yer aldı. ABD'yi yüzde 41,9 ile İsrail takip etti.

TÜRKİYE’NİN AB ÜYELİĞİNE DESTEK

Araştırmada halkın Avrupa Birliği üyelik sürecine verdiği destekte bu yıl geçen yıla oranla bir düşüş yaşandı. Geçtiğimiz yıl “Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne üye olmasını destekliyor musunuz?” sorusuna katılımcıların yüzde 59,3’ü evet derken, bu yıl aynı soruya yüzde 54,2 oranında “evet” yanıtı verildi.

Türkiye-AB ilişkilerinin siyasi açıdan değerlendirildiği kategoride, ankete katılan AKP’li seçmenlerin yüzde 57,7’sinin, CHP’li seçmenlerin yüzde 65’inin, MHP’li seçmenlerin yüzde 39,2’sinin, HDP’li seçmenlerin yüzde 52’sinin ve İYİ Partili seçmenlerin yüzde 58,3’ünün Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne üye olmasını desteklediği görüldü.

TÜRKİYE-YUNANİSTAN İLİŞKİLERİ

Türkiye-Yunanistan ilişkilerindeki en önemli sorun yüzde 51,6 ile “Ege’de Deniz Alanlarının Paylaşımı” olarak tespit edilirken, bunu yüzde 51,4 ile “Ege adalarının silahlandırılması” takip etti.

RUSYA İLE EN ÖNEMLİ SORUN

“Rusya ile Türkiye arasındaki ilişkileri nasıl tanımlarsınız?” sorusuna “stratejik ortaklık vardır”, “yakın işbirliği vardır” ve “işbirliği vardır” yanıtını verenlerin toplam oranı bu yıl, geçen yılki yüzde 50,9 oranına benzer bir grafik çizdi.

Ayrıca, Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkilerde en önemli sorun olarak yüzde 52,1 ile "Rusya’nın Suriye’de PYD/YPG güçlerine destek vermesi" yanıtı verildi.

ARAŞTIRMA HAKKINDA

Kadir Has Üniversitesi Türkiye Araştırmaları Grubu ile Global Akademi ortaklığında hazırlanan “Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması”nın 2022 yılı saha çalışmaları 25 Mayıs-7 Haziran 2022 tarihleri arasında Akademetre Araştırma ve Stratejik Planlama tarafından gerçekleştirildi.

Araştırma kapsamında Türkiye temsiliyetine sahip 26 ilde (İstanbul, Ankara, Konya, Bursa, Kocaeli, İzmir, Aydın, Manisa, Tekirdağ, Balıkesir, Adana, Antalya, Hatay, Zonguldak, Samsun, Kastamonu, Kayseri, Kırıkkale, Trabzon, Gaziantep, Diyarbakır, Mardin, Malatya, Bitlis, Erzurum, Ağrı), kent merkezlerinde ikamet eden 18 yaş ve üzeri 1000 kişi ile görüşüldü.