Arjantin, Bolivya ve Kolombiya seçimleri: Latin Amerika yeniden sola mı dümen kırıyor?
Latin Amerika’da 2000’li yılların başında art arda solcu liderlerin seçilmesiyle esen sol rüzgâr, yerini kısa süre sağın yükselişine bırakmasının ardından yeniden gündemde.
HABER MERKEZİ
Arjantin, Bolivya ve Kolombiya’da birbiri ardına yapılan seçimlerde solcu liderlerin işbaşına gelmesi yeni bir “sol dalga” mı esmeye başlıyor sorusunu akıllara getirdi.
ABD’nin ‘arka bahçesi’ olarak tanımlanan Latin Amerika’da 2000’li yılların başında yükselen sol dalga Venezuela’da Hugo Chavez, Brezilya’da Luiz Inácio Lula da Silva, Ekvador’da Rafael Correa, Bolivya’da Evo Morales gibi isimleri işbaşına getirmişti. Sol dalga yaklaşık beş yıl önce kesintiye uğramış, kıta genelinde ABD destekli sağcı liderler işbaşına gelmişti. Kısa bir aranın ardından pe peşe üç ülkede gelen sandık zaferleri yeni bir esintinin işaretleri olarak görülmeye başlandı.
Arjantin: Peronist liderin zaferi
Arjantin’de pazar günü düzenlenen devlet başkanlığı seçimlerinin kazananı oyların yüzde 48’ini alan muhalefetteki merkez solun adayı Peronist lider Alberto Fernandez oldu. İktidardaki merkez sağ hükümetin Başbakanı Mauricio Macri yüzde 40,7 oy oranıyla koltuğu Fernandez’e bıraktı. Seçim sistemine göre ilk turda yüzde 45’in üzerinde oy alan aday ikinci tura kalmadan başkan seçiliyor. Başkan yardımcılığı görevi ise 2007 ile 2015 yılları arasında devlet başkanı olan Cristina Kirchner’in oldu. Fernandez, Kirchner’in iktidarında kabine şefliği görevini yürütmüş, daha sonra Kirchner ile zirai ürünlerin ihracatında uygulanacak vergiler konusunda ayrılığa düşerek bu görevden ayrılmıştı. 1946-1955 ve 1973-1974'te devlet başkanlığı yapan Juan Peron'un popülist ve bağımsızlıkçı politikalarına Peronizm deniyor. Peron, planlı ve devlet merkezli bir ekonomik modeli politikasının merkezine koymuş ve emperyalizme karşı ülkenin savunulması taraftarıydı.
Bolivya: Yine yeniden Morales
Bolivya’da da pazar günü yapılan seçimlerin sonucunda solcu lider Evo Morales dördüncü kez sandıktan zaferle çıktı. Resmi seçim sonuçlarına göre Morales oyların yüzde 47,8'ini rakibi Carlos Mesa ise yüzde 36,51'ini aldı. Morales, ikinci tura kalmadan devlet başkanı seçildi. Seçim sonuçlarını kabul etmeyen muhalefet ise sokak eylemleri düzenliyor. Amerikan Devletleri Örgütü'nün (OAS), Morales'in başvurusu ile sonuçları denetlemesini dahi kabul etmeyen seçimlerin iptali ya da ikinci tura götürülmesi için ısrar eden muhalifler gösterilerini sürdürüyor. Ülkenin yerli haklarından seçilen ilk devlet başkanı olan Morales 2006’dsa göreve gelmişti.
Kolombiya: Sağın kalesi solcu kadın lidere emanet
Kolombiya'da devlet başkanlığından sonra en önemli ikinci makam olarak gösterilen başkent Bogota belediye başkanlığını solcu aday Claudia Lopez kazandı. Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) ile 52 yıllık çatışmaları sona erdiren barış anlaşmasının 2016 yılında imzalanması sonrası ilk bölgesel ve yerel seçimlere gidilen ülkede 32 vali, 1000'den fazla belediye başkanı ve binlerce yerel meclis üyesi seçildi. Başkent Bogota, tercihini solcu Claudia Lopez'den yana kullanarak bir ilke imza attı. Eski senatör ve devlet başkanı yardımcısı adayı Claudia Lopez, oyların yüzde 35'ini toplayarak Bogota'nın ilk kadın ve LGBTİ belediye başkanı oldu.