Asbeste rağmen yıkım ısrarı

UĞUR ŞAHİN

İstanbul’un Pendik ilçesindeki yapı malzemesi şirketi YTONG fabrikasının yıkımı, ‘millet bahçesi’ çalışmaları kapsamında sürüyor. Ancak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’nın (TOKİ) yürüttüğü ‘millet bahçesi’ projesi kapsamındaki yıkılan fabrikanın çatısındaki malzemelerde kanser yapıcı maddeler arasında yer alan asbest bulunuyor. Yıkımın herhangi bir önlem alınmadan gerçekleştirildiği ve bölge sakinlerinin sağlığının ciddi tehdit altına atıldığı belirtiliyor.

1963’te 300 dönümlük arazi üzerine yapılan fabrikanın yıkımına geçen ocakta başlandı. Bunun üzerine Asbest ve Tehlikeli Atıklar Derneği Başkanı Cafer Fidan, Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi’ne (CİMER) başvurdu. Fakat yetkililerden yanıt alamadı. Son sürat devam eden yıkımda ise artık sona gelindi.

DENETİM OLMADAN YIKILDI

BirGün’e konuşan Cafer Fidan’a göre, asbestli malzemeler etrafa yayıldı ve çalışmalar sürdükçe insanlar etkilenmeye devam edecek. Yetkililerin sessizliğinden şikâyetçi olan Fidan, şöyle dedi: “Kurumlardan hiçbir şekilde geri dönüş olmadı. Yıkıma ocakta başlandı, bir kısmı yıkılmamış, duruyordu. 1 ay önce de kalan kısmı yıkmaya başladılar. Yıkım neredeyse şu an bitmek üzere. YTONG binalarının çatıları asbestli olduğu bilinen eternitle kaplıydı. Bunlar hiçbir gözetim ve tedbir olmadan yıkıldı. Eternitler kırılmış ve sağda solda duruyordu.”

ASBEST HER YERE YAYILDI

Yıkımın yapıldığı yere 1 km uzakta Marmara Üniversitesi hastanesinin bulunduğuna dikkat çeken Fidan, sözlerini şöyle sürdürdü: “Normalde bu yıkım yapılmadan önce tüm binalardaki asbest ve tehlikeli atıklara dair analiz yapılmalıydı. Burası sonuçta kamuya açık bir yer ve numuneler alınmalıydı. Ardından da karantinaya alınıp, özel yöntemlerle belirlenen atık içeren malzemeler sökülmeliydi. Yönetmelik uyarınca tedbir alınarak, malzemeler bertaraf tesisine gönderilip, bertaraf edilmesi gerekiyordu. Alan toz ve duman altında. Hâlâ uğraşıyorlar ve her tarafa yayılıyor. Asbest ortalığa yayılıyor, büyük oranla asbest her tarafa yayıldı. Yıkımın durdurulup tedbirlerin alınıp, asbestli alanın bir şekilde temizlenmesi ve ona göre o işin devam etmesi gerekiyor.”

SAĞLIK HİÇE SAYILDI

TMMOB İstanbul Koordinasyonu Kurulu Sekreteri Cevahir Efe Akçelik ise şu ifadeleri kullandı: “Günlerce havada asılı kalan asbest lifleri solunum yoluyla vücuda girdiğinde başta kanser olmak üzere çeşitli hastalıklara yol açıyor. Burada yıkım öncesi binadan numune alınarak akredite bir laboratuvarda analiz ettirilmeli, ardından ilgili yönetmelik hükümlerine göre asbestin uzaklaştırılması sağlanarak binanın yıkımına izin verilmeliydi. Ancak görüntülerde, eternit çatıların gelişi güzel bir şekilde yıkıldığı ve hiçbir önlem alınmadığını görüyoruz. Bu durum başta çalışanlar olmak üzere bölgede yaşayanlar ve bölgeyi kullanan insanların sağlığını ciddi oranda riske atmaktır. Yıkım ruhsatını veren kurum başta olmak üzere proje sahibi herkes birinci dereceden sorumludur.”