Asbestli geminin Cebelitarık'a girişi engellendi

BİRGÜN EGE

İngiltere’nin asbest ve yoğun zehirli atık bulunduran Nae Sao Paulo gemisinin Cebelitarık Boğazı’na girişini engellediği öğrenildi.

Brezilya’da yayınlanan Exame Gazetesi’nin internet sitesindeki habere göre, İngiltere’nin bu taşıma için liman başkanlığından izin alınmadığı takdirde geminin Cebelitarık Boğazı'na giremeyeceğini duyurduğunu açıkladı.

Çevrimiçi izlemeye göre, uçak gemisi şu anda Fas kıyılarında, Akdeniz'in girişinde Cebelitarık Boğazı'na giderken Kazablanka yakınlarında bulunuyor. Karar sonrası geminin rotasının ne olacağı ise bilinmiyor.

SÜREÇTE NELER YAŞANDI?

İzmir halkının tepki gösterdiği Nae Sao Poulo isimli gemi, 4 Ağustos’ta Brezilya’nın Rio de Janeiro Limanı’ndan yola çıkarak geminin sökümünün yapılması planlanan yer olan Aliağa’ya doğru ilerleyişine başladı. Gemi yolculuğuna devam ederken, İzmir’deki birçok çevre, demokratik kitle, meslek örgütünün yanı sıra siyasi partiler ve belediyeler bir dizi eylem yaptı. Yapılan eylemlerin, yürüyüşlerin ve konserlerin ardından hükümet geri adım atmak zorunda kaldı.

26 Ağustos tarihinde ise Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, gemi için tehlikeli envanter raporu talep edildiğini ancak yanıt verilmediğini açıklayarak şartlı söküm izninin iptal edildiğini ve geminin Türk kara sularına girmesine izin verilmeyeceğini duyurdu. İznin iptal edilmesine rağmen geminin sökümünü gerçekleştireceği SÖK Denizcilik’in gemiye durdurma talimatı vermediği ve sadece gemiyi yavaşlatma kararı aldığı ortaya çıktı.

Yaşanan gelişmelerin ardından Brezilya Çevre Bakanlığı (İMABA) geminin ihracat iznini askıya aldı. Bakanlık, SÖK Denizcilik’in ithalat işlerini gerçekleştiren ortağı Ocean Prime'a bir yazı yazdı. Yazıda, geminin yaşa dışı trafikte yol almakla suçlanarak Brezilya’ya acil geri dönmesi çağrısında bulunuldu. Alp Centre gemisi tarafından çekilerek Türkiye'ye getirilen geminin rotası değişmezken Cebelitarık Boğazı’na doğru ilerleyişine devam ediyor.

DÜNYANIN GEMİ MEZARLIĞI: MORİTANYA

Uzmanlar, uluslararası hukuk işletilirse geminin gidebileceği yerlerden birisinin de Motitanya olduğunu belirtiyor. Ülkenin ikinci büyük şehri ve aynı zamanda ekonomik başkenti olan Noadibou'da, Beyaz Burun kıyılarında 100'den fazla terk edilmiş gemi enkazı kaldırılmayı bekliyor. Balık rezervi yönünden zengin olan ülkede, demir yığını gemi enkazları deniz ekosistemi için tehlike arz ediyor. Uzmanlar bölgede, insan sağlığına uzun vadede zararlı olan ve 2001 Stockholm Antlaşması’na göre kullanımı yasaklanan poliklorlu bifenil toksik maddesine aşırı miktarda rastlandığını belirtiyor. Bunun sebebinin de derin sularda ve yüzeyde gömülü olan, çürümeye terkedilmiş gemiler olduğunu ifade ediliyor.

1980'li yıllarda balıkçılık sektörünün kamulaştırılmasından sonra ekonomik olmadığı için terk edilen gemilerle dolu kıyı şeridi, adeta büyük bir gemi mezarlığını andırıyor. Daha sonra, zamanın yerel yöneticilerin, miadını doldurmuş gemilerin de buraya terk edilmesine göz yummasının ardından, durumun kontrolden çıktığı belirtiliyor. Avrupa Birliği Komisyonu ise gemilerin kaldırılması için 28 milyon avro bütçe ayırdı.