Asgari ücret için ikinci toplantı yarın: Hükümet masaya hangi rakamla oturacak?

Asgari Ücret Tespit Komisyonu 2023 yılında uygulanacak asgari ücreti belirlemek için yarın ikinci kez bir araya gelecek. Hükümetin 8 bin TL üzerinde bir teklifle masaya oturması bekleniyor. Ancak yeni ücretler için teknik çalışmaların pek önem taşımadığı, asgari ücretin tespiti için yapılan çalışmalarda sosyal baskının öne çıktığı ifade ediliyor.

Ekonomi Gazetesi’nden Mehmet Kaya'nın aktardığına göre, bu kez teknik çalışmalar pek önem taşımıyor. 2023’ün seçimli ve zor ekonomik koşullu gündeminde, mevcut alım gücündeki aşınma da dikkate alındığında işçilerin tatmin edilmesi 'siyasi bir zorunluluk' olarak yorumlanıyor. Pazarlık masasında hükümet kanadının 8 bin TL’nin üzerinde bir ilk teklifle masaya oturacağı tahmin ediliyor.

Kaya'nın yazısı özetle şöyle:

"GELİR VERGİSİNDEN BİR MİKTAR FERAGAT EDİLEBİLİR"

"Muhtemelen hükümet kanadından gelecek ilk teklifle birlikte vergi ve diğer unsurlar dikkate alınarak ücretin yukarıya doğru gitmesi için çeşitli görüşmeler yapılacak. İşçi kanadı, hükümet ya da işveren bir rakam telaffuz etmedikçe açıklama yapmayacağını ilan etti. Ücreti yukarı çekmek için kullanılacak araçlar ise kamunun teşviki ile gelir vergisi düzenlemesi. Gelir vergisi düzenlemesinde kamunun bir miktar vergi kaybına uğraması söz konusu olabilecek ancak nihayetinde daha az gelir vergisi, ücretten kesilip devlete verildiği için işveren açısından da finansman ihtiyacını azalması anlamına geliyor. Ücret artışı kaynaklı artacak giderlerin bir kısmı böylelikle sağlanabilecek. Yine ücretleri yukarı çekmek için kullanılacak araçlardan biri de bütçeden sağlanan teşvikler. Geçmiş yıllarda uygulanan teşvikin biraz daha yükseltilerek verilmesi de pazarlığa konu edilecek. Bütün bunların bütçe yüküne ilişkin ise zaten şu anda fiyatlardaki şişmelerden kaynaklı olarak vergi vb. gelirlerde artış söz konusu. Enflasyon muhasebesinin uygulanmaması halinde önemli miktarda bir vergi geliri artışı fiktif olarak zaten gerçekleşecek. OVP’de 2023 enflasyon hedefi yıllık yüzde 24,9 olarak öngörüldü, Merkez Bankası Aralık ayı başında TBMM’ye yapılan sunumda 22,3 tahminini açıkladı ancak baz etkisine rağmen bu hedefe yönelik işaretler zayıf görünüyor.

"YUKARI DOĞRU İLERLETME MOTİVASYONU OLUŞTU"

Hem siyasi, hem de ekonomik zor bir döneme denk gelen 2023 asgari ücret çalışmalarında hükümet ve işçi tarafında ücreti “yukarıya doğru ilerletme” motivasyonu oluştu. Kendiliğinden bir siyasi gündem olsa da aslında hükümet ya da Cumhurbaşkanı’nın da tarafl ara baskı yapma gücü bulunuyor. Nihayetinde, devlet sendikalara üye çok sayıda işçi çalıştıran bir işveren ve –her ne kadar seçim henüz yapılmamışsa da- 2023’te toplu sözleşme görüşmeleri yapılacak. İşveren kanadı ise olabilecek en düşük maliyetle bu süreci yönetmeye çalışacak. İlk hamlenin ardından, tarafların pazarlıktan çok ücreti yukarı taşımak için yapılabilecekler üzerinde duracağı gözleniyor."

Çalışma Genel Müdürü Sadettin Akyıl başkanlığında basına kapalı gerçekleşen ilk toplantıda, işveren heyetine, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Genel Sekreteri Akansel Koç, işçi heyetine ise TÜRK-İŞ Genel Sekreteri Pevrul Kavlak başkanlık yapmıştı.

Toplantıda, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yaptırdığı asgari ücret anketini taraflarla paylaşmış, ankette işçi ya da işveren olmayan çeşitli mesleklerdekilerin 2023 yılı asgari ücreti için ortak beklentisinin net 7 bin 845 lira olduğuna yer verilmişti.

ASGARİ ÜCRET NE 5 BİN 500 LİRA

Asgari ücret, bir işçi için aylık brüt 6 bin 471 lira, vergiler ve kesintiler düştüğünde net 5 bin 500 lira 35 kuruş olarak uygulanıyor.

Asgari ücretin işverene toplam maliyeti, bir işçi için 7 bin 603 lira 43 kuruş. Bunun 6 bin 471 lirası brüt asgari ücret, 1003 lira 1 kuruşunu sosyal güvenlik primi, 129 lira 42 kuruşunu işveren işsizlik sigorta fonu oluşturuyor.

ASGARİ ÜCRET NASIL BELİRLENİYOR?

Asgari ücreti, yasa gereği işçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor. Komisyon, yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında teamül üzerine aralık ayında dört kez toplanıyor.

Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.