Aşı tüccarlarının patent inadı sürüyor
İlaç tüccarları patent inadını sürdürürken dağıtımındaki eşitsizlik, küresel ekonomik toparlanma için ciddi bir risk. Zengin ülkeler aşıları stokladıktan sonra normalleşme yoluna girdi ancak yoksullar için ufukta ışık yok.
DIŞ HABERLER SERVİSİ
Birleşmiş Milletler (BM) Dünya Ekonomik Durumu ve Beklentiler raporu yayımlandı. Birleşmiş Milletler raporunda, koronavirüs aşısı dağıtımındaki eşitsizliğin küresel ekonomik toparlanma için ciddi risk teşkil ettiği uyarısında bulundu. Rapora göre dünya ekonomisinin bu yıl yüzde 5,4 büyümesi bekleniyor. Fakat Covid-19 aşısının ülkeler ve bölgeler arasındaki eşitsiz dağıtımı salgın nedeniyle halihazırdaki dengesiz ve kırılgan küresel ekonomik toparlanmayı tehdit ettiğinin altını çizdi.
YOKSULLAR İÇİN HAYAT ZORLAŞIYOR
Covid-19 aşısına zamanlı ve evrensel erişimin salgına daha hızlı son vermeye ve dünya ekonomisinin dirençli şekilde toparlanmasına yardımcı olacağı belirtilen raporda, aksi takdirde büyüme, kalkınma ve fırsatların kaçırılacağı ifade edildi. Gelişmekte olan ülkelerin çoğunun ekonomik görünümünün bu yıl 2019 seviyelerinin altında olacağı kaydedilen raporda, ekonomisi turizme ya da mal ticaretine dayalı ülkelerinse hızlı toparlanmasının olası gözükmediği belirtildi.
Salgının 114 milyondan fazla kişiyi aşırı yoksulluğa ittiğine ve bunun 58 milyonunun kadın olduğuna dikkat çekilen raporda, erkeklere oranla daha fazla kadının işsiz kaldığı kaydedildi.
İNSANLAR ÖLÜYOR TÜCCARLAR GÖRMÜYOR
Aşılama kampanyalarının başladığı ilk günlerden itibaren Güney Afrika, Hindistan ve bazı diğer gelişmekte olan ülkeler, Covid-19 ile mücadele için gereken ilaç ve aşıların üretimi adına fikri mülkiyet haklarından feragat edilmesi gerektiğini ifade ediyordu. Öte yandan birçok hak örgütü de patentlerin kaldırılması konusunda hükümetlere baskı yapmasıyla birlikte ABD Başkanı Joe Biden’ın “Aşı şirketlerinin fikri mülkiyetin korumasından feragat etmelerini destekliyorum” açıklamasıyla başlayan aşı patentlerinin askıya alınması tartışması Avrupa Birliği’nde de karşılık bulmuştu. Koronavirüs aşısını üretip ilk kullanım yetkisini alan Almanya merkezli BioNTech firmasının kurucuları Uğur Şahin ve Özlem Türeci ise ilk günlerden itibaren fikri mülkiyet konusunda feragat etmek istemiyor.
Almanya'nın Der Spiegel dergisi, "Patentlerin askıya alınması, Almanya'nın patlama yapan biyoteknoloji sanayini tehdit ediyor" başlıklı haberi için aşı satışları sayesinde 2021'nin ilk çeyreğinde 1 milyar 128.1 milyon euro net kar açıklayan ve yıl genelinde 9.8 milyar euro gelir elde etmeyi bekleyen BioNTech'in CEO'sundan görüş aldı.
Öte yandan İngiltere'de AstraZenaca'nın Cambridge'de bulunan merkez binası önünde hak savunucuları patentlerin kaldırılması için eylem düzenlendi. Küresel adalet ve kalkınma konularında kampanya yürüten İngiltere merkezli organizasyon 'Küresel Adalet Şimdi' platformu tarafından düzenlenen eylemde, patentin kaldırılması gerektiğini savunan hak savunucuları binaya "Kâr için değil, insanlar için aşı" yazılı bir pankart astı. Kendilerini binanın giriş kapısına zincirleyen eylemciler, yerel basına verdikleri görüşte, "Hindistan'da her gün binlerce insan ölürken aşıdan kâr elde etmeye karar veriyor olabilirler" diye konuştu.