Asırlık aktris

Bazı oyuncuların ölüm haberleri bizi çok şaşırtıyor. Ya yaşı çok ilerlediği için, ya da meslek hayatının başındaki parıltıyı bir daha tutturamadığından olsa gerek.

Danielle Darrieux’nun ölüm haberi (ve öldüğü yaş), birinci nedenden ötürü hepimizi fena halde şaşırttı. Seksen yıl boyunca Fransız sinemasının önde gelen oyuncularından biri olan Danielle Yvonne Marie Antoinette Darrieux, 17 Ekim Salı günü bu dünyadan bezmiş olacak ki, 100 yaşında terk etti.

Böylece Darrieux sinema tarihine yalnızca yeteneği ve güzelliğiyle değil, uzun ömürlülüğüyle de geçti. 1931 ile 2010 yılları arasında 100’ün üstünde filmde oynadı. Unutulmaz filmleri arasında Avusturya Veliaht Prensi Rudolf ile sevgilisi Barones Mary Vetsera’nın trajik aşkının gerçek hikâyesini anlatan “Mayerling” de vardı (1936). Darrieux Anatole Litvak’ın yönettiği bu filmin başrollerini Charles Boyer ile paylaşmıştı. En iyisi 1968’deki aynı adlı filmden de söz edeyim. Belki ötekini kimse hatırlamıyordur. İkinci “Mayerling”de bahtsız âşıkları Omar Shariff ile Catherine Deneuve canlandırıyordu. Bir başka unutulmaz filmi de “The Earrings of Madame de …” idi (1953). Filmin yönetmeni Max Ophüls ile sonradan da birlikte çalıştılar.

İki haftadır Fransızlardan gidiyoruz diyen varsa, yok, gitmiyoruz. Agnes Varda, adı Fransız sinemasıyla, hele hele Yeni Dalga ile anılsa da, aslen Belçika’lıydı.

Danielle Darrieux ise 1 Mayıs, 1917’de Fransa’nın Bordeaux şehrinde doğdu. Ama Paris’te büyüdü, Paris Konservatuvarı’nda eğitim gördü. Ne var ki annesi kızı için çellistlikten öte hayaller besliyordu. Netikem küçük Danielle henüz 14 yaşındayken ilk filmi “Le Bal”de oynadı. Bir dizi başarılı müzikal komedide rol aldık ve 1935’te on sekiz yaşındayken yönetmen Henri Decoin’le evlendi. Güzelliği ve cazibesiyle Hollywood’un dikkatini çekti, okyanusu aşıp A.B.D.’ye gitti. Universal Studio’nın 1938 yapımı filmi “The Rage of Paris”te oynadı. Onu hoş tuttular ama A.B.D.’den sıkılmıştı. Film biter bitmez ülkesi Fransa’ya döndü.

Ne var ki ülkesiyle arası bir süre sonra biraz bozulacaktı. Çünkü İkinci Dünya Savaşı sırasında Fransa film endüstrisi Nazi kontrolu altında olduğu halde, filmlerde oynamayı sürdürdü. Hatta bir ara adının, düşmanla işbirliği iddiasıyla bir Fransız Direnişi’nin ölüm listesinde yer aldığı söylenir. O sıralarda ilk kocası yönetmen Henri Decoin’den ayrıldı ve Dominik Cumhuriyeti diplomatı, ona hayran hemcinslerinin Don Juan ve Kazanova ile bir tuttuğu Porfirio Rubirosa ile evlendi. Polo oyuncusu, araba yarışçısı, bombardıman uçağı pilotu Rubirosa Hollywood hanımlarının gözbebeğiydi ama o Darrieux’yu tercih etti. Alman aleyhtarı demeçleri yüzünden de çift savaş sonuna kadar İsviçre’ye yerleşmek zorunda kaldı. Savaştan sonra Danielle Darrieux Fransız Direnişi üyeleri tarafından affedildi ama popülaritesinin eski düzeye erişmesi için bir süre geçmesi gerekti.

Rubirosa’dan da 1947’de ayrılda, senarist Georges Mitsikides ile evlendi, onun 1991 yılındaki ölümüne kadar da evli kaldılar. Oyunculukta da şansı yeniden açıldı. Amerikan müzikalı “Rich, Young, and Pretty” (1951) ile casus filmi “5 Fingers”da (1952) oynadı. Tbu da uluslararası bir yıldız olarak yeniden kabul edilmesini sağladı, şöhretini perçinledi.

Meşhur yönetmenlerle çalışmaya da devam etti. Yukarıda adı geçen Almanya doğumlu yönetmen Max Ophüls ile üç filmde birliktüe çalıştılar:”La Ronde” (1950), “House of Pleasure,” (1952) ve unutulmaz “The Earrings of Madame de…” (1953). “The Umbrellas of Cherbourg / Cherbourg Şemsiyeleri” yönetmeni Jacques Demy (Evet, Agnés varda’nın kocası) onu daha sonraki iki müzikalinde oynattı: “The Young Girls of Rochefort” (1967) ve “Une Chamber en Ville” (1982).

Danielle Darrieux bir Onur Césarı’na layık bulundu, Fransa film endüstrisindeki meslek hayatının uzunluğunu kutlayan Fransız ulusal film ödülünü de 1985’te aldı. Onu hepimizin büyük ihtimalle en net olarak hatırladığı film ise, 2002 yapımı François Ozon filmi “”8 Women / 8 Kadın”dı. Farklı kuşaklardan Fransız aktrislerin yer aldığı bu kara-komedi müzikalde en yaşlı Fransız aktris kuşağını temsil ediyordu ve performansı ona çok sayıda ödül getirdi.