Astana’da gündem küresel güvenlikti
Kazakistan’daki ŞİÖ zirvesinde, üye ülkelerin işbirliği ve kalkınması ile Avrasya merkezli bir güvenlik sisteminin kurulması ele alındı. Zirvede bir araya gelen Putin ve Şi, çok kutuplu dünyada küresel işbirliğini vurguladı.
Dış Haberler
Batı’nın Asya’daki askeri hareketliliğini artırdığı bir dönemde Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) liderleri, Kazakistan’ın başkenti Astana’da bir araya geldi.
Zirvenin ilk gününde AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya geldi. İki lider Ukrayna Savaşı’nda ve Ortadoğu’daki çatışmalarda son durum ile Suriye’deki gerilimde çözüm arayışlarını ele aldı. Öte yandan Kremlin, Erdoğan’ın Ukrayna konusunda arabuluculuk teklifinin reddedildiğini duyurdu.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, örgütün “çok kutupluluğun temel direklerinden” olduğunu belirtirken iki lider, zirvede Avrasya merkezli güvenlik sistemi hedeflerini belirledi.
BELARUS ÜYE OLDU
16 ülkenin devlet ve hükümet başkanlarının katıldığı “Çok Taraflı Diyaloğun Güçlendirilmesi: Sürdürülebilir Barış ve Kalkınma İçin Çabalamak" başlıklı zirvede liderler, uluslararası ve bölgesel sorunların çözümünde örgütün rolünü ele aldı. Ülke liderleri toplantıda Belarus’un örgüte tam üyeliğine ilişkin belgeyi imzaladı. Böylece Kazakistan, Hindistan, İran, Çin, Kırgızistan, Pakistan, Rusya, Tacikistan ve Özbekistan’ın üye olduğu örgüte Belarus’un katılmasıyla toplam üye sayısı 10 oldu.
Şi ile görüşmesinde Çin ile Rusya’nın ŞİÖ’nün 2001’de kurulmasında önemli rol oynadığını belirten Putin, “ŞİÖ’nün adil ve çok kutuplu dünya düzeninin temel direklerinden biri olduğunu” söyledi.
Moskova ve Pekin arasındaki ikili ilişkilerin tarihin en iyi döneminde olduğunu kaydeden Putin “İşbirliğimiz kimseye karşı değil, bloklar veya ittifaklar oluşturmuyor, sadece halklarımızın çıkarları doğrultusunda hareket ediyoruz” dedi. Dünyada hızlı ve geri dönüşü olmayan değişimler olduğunu belirterek “Çok kutuplu dünya gerçek oldu” diyen Putin, ŞİÖ’nün 2002 yılında kurulan terörle mücadele yapısının “tüm güvenlik tehditlerine yanıt verecek evrensel bir merkeze dönüştürüleceğini” duyurdu.
Şi Cinping toplantıda “Bölge ülkelerinin kalkınma hakkının korunması gerektiğini” söyledi. Şi, üye devletlere “iç farklılıkları” barışçıl bir şekilde ele alması, ortak zemin araması ve ortaklık zorluklarını çözmesi gerektiğini vurguladı. ŞİÖ üyelerine birliği pekiştirme çağrısı yapan Şi, “dış müdahaleler sebebiyle bölünmelere karşı” uyardı.
Batı’nın “Soğuk Savaş” zihniyetinin küresel güvenliği tehlikeye attığını kaydeden Şi, blok liderlerini dünyada kalıcı barış ve evrensel güvenliği sağlamak için, değişen uluslararası manzarayı “kazan-kazan” ilkesiyle ele almaya çağırdı.
AVRASYA GÜVENLİĞİ
Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov ise, ikili ilişkiler ve bölgesel meseleler konusunu detaylı şekilde ele alan iki liderin, yeni bir “Avrasya kolektif güvenlik anlaşmaları seti” oluşturma fikrini masaya yatırdığını kaydetti.
Putin, geçen ay yaptığı açıklamada, kıtadaki tüm ülkelere açık olacak yeni bir bölgesel güvenlik sisteminin gerekli olduğunu belirtmişti. Ancak, ABD’yi dolaylı yoldan hedef alarak, bu sistemin amacının Avrasya’dan dış askeri varlıkların kademeli olarak kaldırılması olması gerektiğini ifade etmişti.
