Avrupa’da karar anı

Dış Haberler

Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülkede 370 milyondan fazla seçmen, Birlik’in yasama organlarından Avrupa Parlamentosu’nun (AP) 720 üyesini seçmek için sandık başına gitti. 6 Haziran’da başlayan 4 günlük seçim maratonunda sandığa ilk giden Hollanda ile Çekya, İrlanda, Letonya, Malta ve Slovakya’da sandıklar kapandı. Seçimin son gününde İtalya ve Estonya’da oylama sürerken 21 ülkede de oy verme işlemi başladı. Resmi sonuçların bugün açıklanması bekleniyor.

Seçim maratonunun son gününde Danimarka, Almanya, Fransa, İspanya, Polonya, Romanya, Belçika, Portekiz, Yunanistan, Macaristan, Finlandiya, Avusturya, Bulgaristan, İsveç, Hırvatistan, Litvanya, Slovenya, Lüksemburg ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nde AB vatandaşları oy kullandı.

AP’de bulunan yedi resmi gruplar arasında merkez sağı Avrupa Halk Partisi (EPP), merkez solu Sosyalist ve Demokratların İlerici İttifakı (S&D), liberalleri Avrupa’yı Yenile (Renew), yeşilleri Yeşiller/Avrupa Özgür İttifakı (Greens/EFA), radikal solu Avrupa Birleşik Solu-Nordik Yeşil Sol (GUE/NGL) temsil ediyor. Aşırı sağ ise Kimlik ve Demokrasi (ID) ile Avrupa Muhafazakârları ve Reformistleri (ECR) tarafından temsil ediliyor.

KİLİT ÜLKELER SANDIKTA

Kamuoyu yoklamaları, özellikle gençlerin desteğini alan aşırı sağ partilerin seçimden güçlenerek çıkacağını öngörüyor. Geleneksel olarak merkez sağ ve liberallerin hakimiyetindeki AP’de Kimlik ve Demokrasi (ID) ile Avrupa Muhafazakarları ve Reformistleri (ECR) gruplarının, yeşil ve sol grupların önüne geçerek AB politikalarında daha fazla etkili olma ihtimalini taşıyor.

Seçimlerin son gününde ise hem aşırı sağcı partilerin ülke içinde güçlenen konumu hem de AP’de nüfusuna göre ayrılan yer bakımından başta Almanya, Fransa ve İtalya olmak üzere bazı ülkelerden gelecek sonuçlar önem teşkil ediyor.

Fransa: Anketler, ID grubunun kurucularından aşırı sağcı Marine Le Pen’in Ulusal Cephe (RN) partisinin Fransa’daki oyların yüzde 32’sini alarak AP’deki 81 koltuktan 28’ini kazanabileceğini gösteriyor. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un AP’deki “Avrupa’yı Yenile” üyesi Rönesans partisinin ise oyları yüzde 16 civarında. Öte yandan AP seçimleri, Macron’a meydan okuyan RN’nin oylarını giderek artırdığı bir dönemde 2027’deki cumhurbaşkanlığı seçimlerine yönelik bir prova niteliği taşıyor.

Almanya: Almanya’da EPP ana muhalefetteki merkez sağ Hristiyan Demokrat Parti-Hristiyan Sosyal Birliği (CDU/CSU) ittifakı, kamuoyu yoklamalarını önde götürüyor. Ancak tüm gözler, ülkede ve kıtada tartışma konusu olan aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) partisinde. Başkent Berlin’de oyunu kullanan Başbakan Olaf Scholz ve koalisyon hükümetinin büyük ortağı Sosyal Demokrat Parti (SPD) için en büyük sınav AfD olacak. AfD’ye olan destek, son aylarda göçmenleri sınır dışı etme planları yaptığının ortaya çıkması, Çin ve Rusya’ya ajanlık yaptığı suçlamaları, liste başı adayı Maximillian Krah’ın Nazi yanlısı yorumları ve ardından partinin ID grubundan ihraç edilmesiyle azaldı.

İtalya: Almanya ve Fransa’nın ardından 76 vekil ile AP’de üçüncü sırada bulunan İtalya’da önceki gün başlayan seçim süreci dün de sürdü. Aşırı sağın koalisyon ortağı olarak 2022’de iktidara geldiği İtalya’da da Başbakan Giorgia Meloni’nin İtalya’nın Kardeşleri (FdI) partisi yarışı önde götürüyor. AP’deki ECR grubunu güçlendirmek isteyen Meloni’nin alacağı oy, koltuğunu korumak isteyen Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula Von Der Leyen’in siyasi kaderi ve ikinci dönem için yeterli desteği alıp alamayacağı konusunda da belirleyici olacak.

∗∗∗

BELÇİKA’DA ÜÇLÜ SANDIK 

Belçika'da seçmenler, Ap’nin yanı sıra federal parlamento ve bölgesel parlamento seçimleri için de oy kullandı. 720 sandalyeli AP'ye 22 vekil gönderecek olan Belçika'da 8 milyon civarı seçmen bulunuyor. Belçika Federal Parlamentosun’a 150, Flaman Bölgesi Parlamentosu’na 124, Brüksel Başkent Parlamentosu’na 89 ve Valon Bölgesi Parlamentosu’na 75 milletvekili seçilecek. Anketlere göre Flaman bölgesinde tüm seçimlerde aşırı sağcı Vlaams Belang'ın (VB) birinci parti çıkacağı öngörülüyor. Flaman bölgesinde yarışın aşırı sağcı ve milliyetçi partiler arasında, Fransızca konuşulan Valon ve çift dilli Brüksel-Başkent bölgesinde sosyalist ve liberal partiler arasında geçmesi bekleniyor.

∗∗∗

BULGARİSTAN GENEL SEÇİM İÇİN OY VERDİ

Siyasi krizlerin yaşandığı Bulgaristan’da halk, genel seçim ve AP seçimleri için dün sandık başına gitti. Eşzamanlı yapılacak iki seçime 20'si parti ve 12'si koalisyon olmak üzere 32 siyasi oluşum, toplam 6 bin 518 aday gösterdi. Parti ve koalisyonlar, aynı zamanda AP’deki Bulgaristan’ın 17 kişilik kontenjanı için 131’i kadın 418 aday sundu. Genel seçim için Türkiye dahil 60 ülkede yurtdışı sandıkları kuruldu. Anketler, katılımın düşük olması beklenen seçimlerde eski Başbakan Boyko Borisov’un lideri olduğu, AB ve NATO yanlısı Bulgaristan’ın Avrupalı Gelişimi İçin Yurttaşlar (GERB) partisinin yüzde 24,7’lik oyla ülkenin en büyük siyasi gücü olmaya devam edeceğini gösteriyor.