Avusturya’da Sinti ve Romanların tanınmasının 30. yıl dönümü kutlandı

Serdar Paulo ERDOST

Sinti ve Romanlar, Avusturya'da 30 yıldır otokton bir etnik grup olarak tanınmaktadır.

Dün akşam Avusturya Federal Parlamento'sunda düzenlenen bir kutlama etkinliğinde, Alman Sinti ve Roman Merkez Konseyi Başkanı Romani Rose, Avusturya'da bir azınlık olarak tanınmanın Sinti ve Romanların eşit katılımı yolunda önemli bir kilometre taşı olduğunu vurguladı.

Bir sivi toplum aktivisti olan Romani Rose, Sinti ve Romanlar için eşitlik yolunda kaydedilen olumlu gelişmelere dikkati çekerken, ancak aynı zamanda anti-Semitizmin yeniden güçlenmesine karşı uyarıda bulundu.

Bugün 77 yaşında olan Rose, aynı zamanda, Nasyonal Sosyalistler tarafından işgal edilen ülkelerde kendi etnik grubunun kaderini anlattı.

Nazi toplama kamplarında 500 bin Sinti ve Roman katledildi. Rose, "Anma ve hatırlamanın suçu başka bir guruba taşıma, aktarma ile hiçbir ilgisi yoktur. Bu akıl almaz suçu canlı tutmayı tarihi bir zorunluluk olarak görmekteyiz“ dedi.

Romani Rose, bir Sinti ailesinden geliyor. Rose'nin büyükanne ve büyükbabası da dahil olmak üzere ailesinin 13 üyesi de "Auschwitz Çingene Kampı"nda veya Ravensbrück toplama kampında öldürüldü.

"ESKİ FAİLLER YORUMLAMA YETKİSİNİ ELINDE TUTTU"

Merkez Konsey Başkanı Rose, Sinti ve Romanlara yönelik Porajmos'un savaştan sonra onlarca yıl ya bastırıldığını ya da inkar edildiğini açıkladı.

"Eski failler, bürokraside mağdurları ve onların kaderlerini yorumlama yetkisini elinde tuttu."

Rose'nin de üyesi olduğu yalnızca küçük bir grup Sinti'nin, uluslararası ilginin odağı Dachau toplama kampı anma alanı arazisinde 1980 yılında gerçekleştirdiği açlık grevi, bir çok direnişe karşı bile olsa toplumsal bir yeniden değerlendirme ve yeniden düşünme sürecini başlatabildi.

Entegre kişilik Romani Rose, ilk kez konuştuğu Avusturya Federal Parlamento'sunda yurtseverlikle bir etnik azınlık kimliğine ait olmanın birbirlerinin karşıtı olmadığını da vurguladı.

OBERWART'TAKİ BOMBALI SALDIRININ ANILMASI

Federal Konsey Başkanı Günter Kovacs (Avusturya Sosyal Demokrat Partisi), daha önce yaptığı açılış konuşmasında cumhuriyeti sarsan 1995 yılında Oberwart Roman yerleşiminde düzenlenen bombalı saldırıyı hatırlatmıştı. Kovacs, dört Roman’ın yaşamının kaybettiği İkinci Cumhuriyet'teki bu en ciddi siyasi suikasti, ırkçılığın neler yapabileceğini gösterdiğini belirtti.

Oberwart kasabasının kenar yerleşiminde oturan dört Roman, 4 Şubatı 5’ine bağlayan gece bir boruya monte edilmiş Roman karşıtı tabelayı kaldırmaya çalışırken, yerleştirilen bombanın patlaması sonucu yaşamlarını kaybettiler. Avusturya‘lı aşırı sağcı Franz Fuchs öldürme amaçlı yaptığı bu patlayıcıyı, tabelanın monta edildiği boruya gizlemişti. 

ROMANLAR AVUSTURYA KİMLIĞİNİN ÖNEMLİ BİR PARÇASI

Etnik gruplardan sorumlu Bakan Susanne Raab (Hıristiyan Avusturya Halk Partisi | ÖVP), bir video mesajında ​​Romanların Avusturya kimliğinin önemli bir parçasını oluşturduklarını belirtti. Tanınmadan beri, kapsayıcılık alanında büyük ilerlemeler kaydedildiğini vurguladı.

Federal Parlamento Başkanı Wolfgang Sobotka (ÖVP), bu yılda Viyana'daki Holokost Merkezi’nin isteği ile gerçekleşen kutlamaya desteğini yineledi.  Kutlama toplantısına „Bela Horvath Ensemble“ Macar Roman ezgileriyle eşlik etti.

30 YILDIR YASAL TANINMIŞ YERLİ AZINLIK GRUBU

Toplumsal tanınmanın ilk ayağı olarak işlev gören “Yasal Azınlık Statüsü”nün kabul edilme tarihi aslında Noel’den sadece birkaç gün öncesine rastlar. Romanlar bundan 30 yıl önce 16 Aralık günü Avusturya Federal Parlamentosu’nda temsil edilen tüm partiler tarafından oy birliği ile 6. Halk Grubu olarak (otokton Azınlık | Volksgruppe) olarak tanınmışlardı. Bu düzenlemeyi içeren “895 Sayılı Yasa”, 23 Aralık 1993 Wiener Zeitung | Viyana Gazetesinde yayınlanarak yürürlüğe girmişti.

Bu karar, yüzyıllardan beri süregelen aşağılama politikasında tarihi bir kilometre taşının olumlu tarifiydi ve Avrupa çapında yeni bir Roman hareketinin tomurcuklarını içinde taşımaktaydı. Tanınmaya üst grup olarak Romanlar adlarını vermiştir. Sintiler, Lovara ve Kalderaš (Kalaycılar) da tanınmışlık içindeki gruplardır.