Ayakta durmaktan sancı çekiyorum
Soru: Ben özel bir şirkette taşeron firmaya bağlı güvenlik görevlisi olarak çalışıyorum. İçinde bulunduğumuz yıl bir trafik kazası geçirdim. Bacağım kırıldı ve ameliyat oldum. Yaklaşık 8 aydır raporluydum. Şimdi doktorlar rapor vermiyor çünkü iyileştiğimi söylüyor ama ben hâlâ topallıyorum. Bu nedenle çalıştığım şirket beni bu şekilde çalıştıramayacağını ve şirketime dönmemi söyledi. Topalladığım için beni kimse çalıştırmaz diye düşünüyorum çünkü güvenlik görevlisiyim ve sürekli ayakta durmam gerekiyor ama sancılarım oluyor. İstifa ederek tazminat alabilir miyim? Sigorta girişim 2008 Eylül prim günüm 4200.
Cevap: Öncelikle geçmiş olsun dileklerimi iletirim. Sorunuzun yanıtına gelince işçinin İş Kanunu 24/1 madde çerçevesinde (sağlık nedenleri) iş sözleşmesini sona erdirip işten ayrılmak hakkı vardır. Bu madde çerçevesinde işten ayrılan bir çalışan kıdem tazminatına ve işsizlik ödeneğine de hak kazanır. Ancak bunun olabilmesi için işçinin işverene mevcut işini yapmasının sağlığı için risk oluşturduğunu kanıtlaması gerekiyor. Sözünü ettiğiniz sürekli ayakta durmak ve buna bağlı olarak ağrılarınızın oluşması haklı bir gerekçe olmakla birlikte bu durumun doktor (heyet) raporu ile de desteklenmesi gerekiyor. Dolayısı ile yapmanız gereken bir devlet hastanesinden alacağınız raporla sürekli ayakta çalışmayı gerektiren bu işi yapamayacağınızı kanıtlamak olmalıdır. Bunu sağladığınız koşulda işyerinizden kıdem tazminatı talep ederek ayrılabilirsiniz.
Şirket masrafları cebimden çıkıyor
Soru: Çalıştığım şirkette iş icabı sürekli şehir dışına çıkıyorum. Öğle yemeğimiz normalde sodexo ile yatırıldığı için problem olmuyor. Ancak akşam yemeği için şirketin izin verdiği limit 35 lira. Bazen bu aşılıyor. Bazen de otel harcamasını düşük tutup yemek ücretini yüksek tutuyoruz. Otel için ise izin 200 lira. Ama diyelim otel için 160 lira harcayıp kalan 40 lirayı akşam yemeğine ekleyerek 35+40 = 75 liralık akşam yemeği yiyoruz. Ancak şirket bunu dikkate almayarak aksam yemeğini 35 TL den üzerini kesinti yaparken otel ücretini fazlasını da iade etmemizi istiyor. Bunlar sözleşmelerimizde yok. Aynı şeyler sahada ihtiyacımız olduğu zamanlarda pil, fotokopi vb. için de geçerli. Yani şirket için harcadığımız masraflardan şirketin kesinti yapması mümkün mü? Aylık ortalama bu masraf tutarı 400-500 lira civarında ama bizim şirkette benim gibi 20 kişi civarında çalışıyor ve hepsi aynı konudan şikâyetçi.
Cevap: Aslında faaliyet konusu gereği sürekli seyahat eden personeli olan kuruluşların bir harcırah yönetmeliği olmalıdır. Sözünü ettiğiniz konularda bu yönetmelikle düzenlenmelidir. İfadelerinizden şirketinizde böyle bir yönetmeliğin olmadığı anlaşılıyor. Ancak yönetmeliğiniz olsa da işveren yönetmeliği kendisi düzenleyeceğinden buradaki günlük konaklama ve yiyecek tutarlarını da kendisi belirleyecektir. İşverenin yönetim hakkı denilen kural çerçevesinde de buna hakkı vardır. Bununla birlikte sizlerin de bu tutarlara günlük zorunlu ihtiyaçlarınızın karşılanmadığı (yeterli olmadığı) gerekçesiyle elbette ki itiraz etmek hakkınız var. Bu tutarlar günün ekonomik koşulları çerçevesinde periyodik olarak güncellenmelidir. Diğer taraftan şirketinizin yapmış olduğunuz şirket giderleri ile ilgili olarak ücretinizden kesinti yapması kesinlikle yasal değil. Dolayısı ile bu konuya da itiraz etmelisiniz. Bu konuda işveren ısrarcı davranırsa işçinin haklı fesih hakkı dahi gündeme gelebilir. 20 kişilik bir kadro bu durumdan mağdur ise şirket yönetimine bu konuyu taşıyıp çözüm getirilmesini sağlamalısınız. Aksi durumda yasal süreçler başlatmak ya da o işyerinden ayrılmak dışında yapılacak bir şey yok.