AYM: "Ali İsmail Korkmaz afişi asan öğrenciye verilen ceza, ifade özgürlüğünün ihlali"

Anayasa Mahkemesi (AYM), Eskişehir Anadolu Üniversitesi’nde “İyi ki doğdun Ali İsmail Korkmaz, düşlerindeki özgür dünyayı biz kuracağız” yazılı afiş asan öğrenciye üniversite tarafından disiplin cezası verilmesini ifade özgürlüğünün ihlali olduğuna hükmetti. Kararın gerekçesinde, “Ceza infaz kurumu, karakol veya örgün eğitim yeri niteliğinde olmayan üniversitelerde ifade özgürlüğüne yönelik müdahalenin istisnai olması esastır” dendi.

AYM, 2018 yılında Eskişehir Anadolu Üniversitesi’nde öğrenci olan ve okulun duvarına Öğrenci Kolektifleri imzalı “İyi ki doğdun Ali İsmail Korkmaz, düşlerindeki özgür dünyayı biz kuracağız” yazılı afiş astığı için disiplin cezası verilen Cebrail Padak’ın başvurusunu inceledi.

19 Mart 2018 günü gece saatlerinde üzerinde Ali İsmail Korkmaz’ın fotoğrafı bulunan Öğrenci Kolektifleri imzalı, “İyi ki doğdun Ali İsmail Korkmaz, düşlerindeki özgür dünyayı biz kuracağız” yazılı afiş astığı için üniversite yönetimi tarafından hakkında disiplin soruşturması başlatılan Cebrail Padak’a uyarı cezası verildi. Padak’ın bu cezaya yaptığı itiraz üzerine Eskişehir 2. İdare Mahkemesi, işlemin iptaline karar verdi. Üniversite yönetiminin de bu karara yaptığı itiraz sonrasında Ankara Bölge İdare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesi istinaf başvurusunu kabul ederek mahkeme kararını kaldırdı. Padak bu karar üzerine AYM’ye başvurdu.

'İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ ORTAMININ OLUŞTURULMASI ZARURİDİR'

Padak’ın başvurusunu inceleyen AYM, üniversite yönetimi tarafından verilen disiplin cezasının, ifade özgürlüğünün ihlali olduğuna hükmetti. AYM, kararının gerekçesinde şunları belirtti:

"Temel hak ve özgürlüklere yönelik bir müdahalenin demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun kabul edilebilmesi için zorunlu bir toplumsal ihtiyacı karşılaması ve orantılı bir müdahale olması gerekir. Buna göre ifade özgürlüğüne yapılan bir müdahale, zorunlu bir toplumsal ihtiyacı karşılamıyorsa demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun bir müdahale olarak değerlendirilemez.

Müdahalenin nedenini teşkil eden meşru amaç dikkate alındığında tek başına izin koşuluna uyulmamış olması, yaptırım uygulanmasının haklılaştırılması bakımından yeterli görülmeyecek ve ifade özgürlüğüne yönelik müdahalenin takip edilen meşru amacı sağlamaya yönelik olduğunun gösterilmesi gerekecektir.

Üniversite ortamında yapılan bir düşünce açıklamasının cezalandırılabilmesi için olayın somut koşullarında belli oranda tehlikeye ve zarara neden olduğunun gösterilmesi uygun olacaktır.

Afiş bir üniversite yerleşkesi içine asılmıştır. Kurum düzeninin sağlanması amacıyla disiplin kurallarının öngörülmesi ve uygulanması mümkün olmakla birlikte bilimsel üretimin merkezlerinden biri olarak kabul edilen üniversitenin yerleşkesinde ifade özgürlüğü ortamının oluşturulması zaruridir. Bir kamu kurumu olmakla birlikte ceza infaz kurumu, karakol veya örgün eğitim yeri niteliğinde olmayan üniversitelerde ifade özgürlüğüne yönelik müdahalenin istisnai olması esastır. Bu bağlamda özgür düşüncenin ve eleştirel aklın beşiği olarak görülen akademide farklı düşüncelere sahip olan, ifadelerini açıklama şekilleri keskin olabilecek üniversite öğrencileri de dahil olmak üzere herkesin görüş ve fikirlerini serbestçe anlatabilmesi, başkalarına aktarabilmesi ve yayabilmesi imkanına sahip olması anlamına gelmektedir."

ANKA