Az kişinin bildiği muhteşem 13 dizi

ENGİN ÖZER- enginzer

Bilenler bilmeyenlere anlatsın, önümüz kış kimse dizisiz kalmasın diyerek başladığımız derlememizi Game Of Thrones ile açıyoruz, dermişiz...
GOT kadar bilindik olmasa da kuşkusuz dizilerin bir kısmı belki de hepsi birçoğunuz tarafından izlenmiş olabilir. Olsun, biz amme hizmetimizi yerine getirelim.

1 Bron / Broen
The Bridge
İçinde en fazla bir insansız hava aracı kadar insan barındıran Saga (hastasıyız) ve eski usül takılan Martin adlı dedektiflerin kuzeyin o soğuk, sade ve gerçekçi atmosferinde geçen hikayelerini izliyoruz. Dizi derdini o kadar yalın ve içten anlatıyor ki, günlük hayatın içinden çıkıp gelen bu iki kahraman ile hemen ilk bölümlerde kanka gibi hissetmeye başlıyoruz. Martin’e tavla öğretesimiz, rakıya çağırasımız geliyor. Saga’ya da güzellikler yapasımız var ama ona nasıl davranacağımızı bilemedik. Şimdi yalan yok. Daha önce görmediğimiz enteresanlıkta bir kadın Saga. Polislerimizden Martin Danimarkalı, Saga ise İsveçli. İlk sezondan itibaren iki ülkenin coğrafi sınırında kesişen soluk kesen hikaye, iki kültürün ortaklık ve farklılıklarıyla renkleniyor. Polisiye sevenler, kuzey sevdalıları ve kara komedi meraklıları kaçırmasın.

2 Forbrydelsen
Önce Forbrydelsen vardı. Yani Broen’e gelmeden önce. Sonradan The Killing olarak okyanusun ötesine uyarlandı ama havası farklı suyu farklı, orjinaliyle aynı tadı vermedi. Tüm dünyada artık kuzey polisiye takıntısı olarak bilinen türün en sıkı temsilcilerinden olan dizinin sırrı basit, Broen’de olduğu gibi yine gerçekçilik. İnsanı her an avucunun içinde tutan senaryoda, bazen o avuç yavaş yavaş kapanarak daralıyor, bazen izleyeni bir elden diğerine atıyor, arada duvara fırlatıp yeniden tutuyor.
Bir dizinin başarısı onu takip etmenizdedir ya hani, adı üstünde dizi, devamı var, işte o takip halini sizi içi boş dakikalarla kandırmadan, dramatik anlar kasacağım derken baymadan yapan bir dizi Forbrydelsen. Bugüne kadar televizyonda yüzlerce cinayet ve suç teması izledik bunun farkı nedir acaba diyenleri acilen Forbrydelsen’in sırları peşine düşmeye davet ediyoruz.

3 Riget
Kingdom - Krallık
Evvel zaman içinde kalbur saman içinde bugünden bakınca iki asır gerideymiş gibi kalan 1994 yılında, henüz Facebook, Twitter, Spotify hatta Youtube yokken bir dizi geldi memlekete. Önce festivalde salona doluşuldu. Neredeyse 10 saati bulan macera başlayacaktı. Dizi dörder bölüm x2 olarak mini bir seri olarak ardı ardına film festivalinde gösterilecekti. O gece film bitip Beyoğlu’na dağılan insanlar uzun süre kendilerine gelemediler. Önce Forbrydelsen vardı demiştik ya hani, Trier duymasın bizi hastanenin koridorlarına zincirler.

Lars von Trier’in sinemaya dair yarattığı dilin en çarpıcı örneğiydi Kingdom. Bir hastanede sıkışıp kalmış korkunç sırrın peşinde, Trier’in insanı deliliğin eşiğine getiren atmosferiyle mücadele ediyorduk. Bugün Stig Helmer ismini duyduğumuzda hâlâ hafiften nefesimiz daralır.
Hastanenin hantal asansörleri, alüminyum sedye ayakları, kahverengi koridorlar ve her bölümün sonunda bizzat boy göstererek iyilik ve kötülüğün mücadelesini bize bir öğretmen gibi hatırlatır Trier.

Kingdom, geçtiğimiz günlerde kapanarak bir çok gencin tarihinde hüzünlü anlar bırakan o dönemin Kanal E, sonradan Cnbc-e’sinde yayınlanırdı. Daha önce Danca bir diziye tanık olmamış izleyici bir de bu dilin mitsel tınlayışıyla gerilirdi. Belki bugünden bulup izlemesi pek kolay olmayacaktır ama her dizi meraklısı biraz sabır göstermeli ve bu klasiği mutlaka sonuna kadar izlemeli.

4 Karanlıkta Koşanlar
Uğur Yücel, Köksal Engür, Haluk Bilginer, Devin Özgür Çınar, Naz Erayda hatta Yiğit Özşener, Ahmet Ümit’in hikayesiyle TRT ekranlarında buluşmuşlardı. TRT o dönemler hâlâ “farklı” işler yapılabilen, kısmen de olsa özgün içeriklere kapısını açan yapısını koruyordu. Karanlıkta Koşanlar da güçlü oyuncu kadrosu, kurgusu ve sürükleyici senaryosuyla bir yerli yapımdan beklentileri ziyadesiyle karşılıyordu, hem de bugünkü gibi sağa sola milyonlar saçarak, hamaset yaparak değil, derli toplu temiz işlerle. Dizinin bölümleri toplu halde Youtube’de bulunabiliyor ve hâlâ aynı tadı veriyor. Hafif nostalji soslu bir polisiye için harika seçenek. Hem altyazıyla falan da uğraşmazsınız.

5 Boş Gezen ve Kalfası
Ferhan Şensoy, Suna Pekuysal, Rasim Öztekin aynı karede. Tabii ki Türk tiyatrosunun en özgün kalemi, en sivri ve benzersiz kafası Ferhan Şensoy’un kalemiyle. Tam yeme de yanında yat bir işti Boş Gezen ve Kalfası. Henüz özel kanallar Ferhan abimizi delirtmemiş, Ferhan abimiz de kanallara postayı koymamıştı. Diyaloglara kendini kaptırdığında akıp gider, Şensoy’un yazdıklarını anlamaya başlama eşiğini atladığımızda keyfe keyif katardı.

6 Black Books
Hayattan ve geri kalan her şeyden bezmiş kitapçı Bernard hiçliğe başkanlık sistemi getirmiş ve edebi başkan olarak kendini atamıştır. İngilizlerin dünyaya kattıkları az sayıda saygı duyulası şey olan mizah anlayışlarının nadide örneğinden olan Black Books, 3 sezon boyunca bitmesin diye severek, okşayarak izlediğimiz bir diziydi. Havasız ve pis kitapçıya kapı aralığından giren bir sineğin içeride bir tur attıktan sonra dayanamayarak kapıyı çekerek çıkması gibi fantastik sahneleri vardı. Hâlâ izlemeyen varsa mutlaka tez zamanda bulup buluşturup izlemeli.

7 Coupling
Ansızın her yerde meme görebilen Jeff, etkileyici Susan, ortamın esas adamı Steve, çatlak Jane ve takıntılı Sally... Keşke aranızda olsaydık da birlikte takılsaydık ortamı yaratan Coupling arkadaş ortamı komedilerine capcanlı bir renk getirmişti. Bu rengin başkahramanı dokunduğu her işi farklılaştırmayı bilen, arka plandaki isim Steven Moffat’tı. İlişkiler hakkında daha önce bir komedi dizisinde söylenmeyen, gösterilmeyen ayrıntıları çat diye ortaya koyan yapım, bugün izlendiğinde keyif vermeye devam ediyor. Amerikan versiyonundan uzak durunuz.

8 Skins
Başka sözümüz yok. İzleyin bitirin. Ya da var. Eğitim sistemimiz liseden itibaren Skins’ten ibaret olsun. Nasılsa bir şey öğrenildiği yok, hiç olmazsa kafaları açılsın çocukların.

9 Spaced
Dayadınız İngiliz dizilerini gidiyorsunuz diyeceksiniz ama el mahkum. Simon Pegg, Nick Frost ve Edgar Wright ile son patlamasını yaşayan adanın absürt komedisinde çatlaklığın zirvesidir Spaced. Gerçi Nick Frost’u, Man Stroke Women zamanlarından bilen ve takip edenler için Spaced bile hafif kalır ama o kadarını da her bünye kaldıramayabilir. Lise boyunca gençliğe Skins verdik mi? Ok, o halde üniversite 1 için de reçeteye Spaced yazıyoruz.

10 Biz Size Aşık Olduk
Coupling’in aşırı normalleştirilmiş halini düşünün, içindeki sex ile ilgili diyalogları çıkarın, Türkleştirin işte... Tatlı bir diziydi Biz Size Aşık Olduk. Dönemin vahşi reyting anlayışı ve vizyonsuz dandik televizyon yöneticileri sayesinde sürekli günü, saatleri değiştirildi, sonunda yayından kaldırıldı. Beyaz ve Meltem Cumbul’a, Erdem Akakçe, İlker Aksum, Görkem Yeltan eşlik ediyordu. Bu kadar mı? Bunlar o dönemin yeni jenerasyonuydu. Ekibe destek kuvvet olarak Ayla Algan, Ahmet Gülhan, Şener Şen, Zihni Göktay, Şenay Gürler gibi muhteşem oyuncularıyla Türk dizi tarihinin mükemmel işlerindendi Biz Size Aşık Olduk.

11 Bored to Death
Nasıl ki bir filmin kıyısında köşesinde bir yerlerde Steve Buscemi çıktığında o filmin farklılığını hissediyorsak, bir dizi ya da skeçte de Zach Galifiniakis ya da Jason Schwartzman varsa o diziden başka kafalar bekliyoruz. Amerikalıların HBO aracılığıyla İngilizlerle baş edebildikleri dizi sektöründe kısa süreli de olsa farklı bir kahkaha tadı bırakmıştı Bored to Death. Nasıl desek Seinfeld’i ve Curb Your Enthusiasm’i beğendiyseniz Bored to Death’e de mutlaka şans vermelisiniz.

12 Black Mirror
Gösteri toplumunun geldiği halleri, kapitalizmin vatandaşa ettiklerini, insani hırsları ve genel olarak bela yaratan toplumsal düzeni bazen Fight Club bazen de içinden çıkılmaz bir distopya tadında yeren Black Mirror listenin en çarpıcı işlerinden. Sadece “domuz” fikri için bile izlenmeyi hak ediyor. Sahiden elin batılısı başbakan, cumhurbaşkanı, kral, kraliçe demeden yönetici kitleyi ne hallere sokuyor, biz ülkede nelerle uğraşıyoruz.

13 The it Crowd
Zamanında şu anda yayın hayatında olmayan Show Plus tarafından yayınlanan efsane komedi, delilik ve dahilik arasındaki ince çizgi cümlesiyle tanıtılıyordu. Bugün bile gif dünyasında hâlâ hizmet veren birçok görsel bu çılgın diziden kopup gelmektedir. Bir gökdelenin zemin katında faaliyet gösteren it departmanı ve asosyal kişilik bozukluğunun zirvesindeki karakterleriyle tam bir klasik olan diziyi izlemediyseniz çok şanslısınız. Keşke bizler de henüz izlememiş olsaydık da o ilk günkü keyifle her şeye yeniden başlasaydık.

Not: Yer darlığından ötürü anlatamadığımız Lilyhammer, Flight Of the Conchords ve Bates Motel’e de bir bakmanızı tavsiye ederiz.