Aziz Marco’dan futbol yenilikleri
Hollandalı efsane Marco Van Basten, 1 Ekim tarihinden itibaren FIFA bünyesinde Teknik Gelişimden Sorumlu Yönetici olarak göreve başlıyor. Şimdiden bazı planları olan Van Basten’in görüşleri, muhtemel değişiklikler ve ilk yankılarını aktaralım.
Marco van Basten, 28 yaşında, bir türlü bitmek bilmeyen sakatlığı yüzünden futbolu bıraktıktan sonra saha kenarındaki kariyeri çok da parlak gitmedi. Aslında geriye bakıldığında akıllarda en çok kalan performansı Euro 2008 gruplarında Hollanda’nın estirdiği fırtınaydı, ancak onu da çeyrek finalde vatandaşı Guus Hiddink’in Rusya’sı durdurdu. Ardından ne Ajax ne Heerenveen’de beklenenleri gerçekleştiremedi. 2014 yazında AZ ile yeni bir serüvene atıldı ama daha eylül ayı dolmadan yaşadığı kalp problemleri sebebiyle görevi bırakmak zorunda kaldı. Doktorlar artık çok stres gerektirmeyen görevleri üstlenmesini tavsiye ediyordu. O da Hollanda Ulusal Takımı’nda Danny Blind’in yardımcısı olarak göreve başladı. Hem de 2006 Dünya Kupası 2.turunda yedek bırakarak tüm ülkenin tepkisini çektiği Ruud van Nistelrooy ile birlikte. Sonunda geçtiğimiz hafta FIFA’daki yeni göreve başlayacağı ilan edildi.
Van Basten’in komitedeki görevi hem düzenli olarak evrimleşen hem de teknolojik gelişmelerden giderek yararlanır hale gelen futbol oyununu daha izlenir ve işlevsel kılmak için gerekli değişiklikleri yapmak. 51 yaşındaki Hollandalı’nın gündemine ilk aldığı konulardan bir tanesi ofsayt kuralı. Kural son 20 yılda ufak değişikliklere uğradı ve her seferinde üzerinde birçok tartışma dönüyor. Van Basten’in gündeminde ofsayt kuralını tamamen ortadan kaldırmak dahi var, ancak daha bu fikir ortada dolaşmaya başladığında bile birçok muhalefetle karşılaştı. Pierre van Hooijdonk, kuralın kaldırılmasının oyuna büyük zarar vereceğini, futboldaki taktik ve felsefe çeşitliliğini öldüreceğini ve takımların en uç ve en gerideki oyuncuları arasındaki farkı artırarak seyir zevkini azaltacağını söylüyor örneğin. 1991 17 Yaş Altı Dünya Kupası sırasında ofsayt kuralı sadece son 16,5 metrede uygulanmıştı. Ceza sahası çizgisi taç çizgilerine kadar uzatılmış, böylece hakemlerin de 16,5 metre konusunda kafa karışıklığı yaşamaması sağlanmıştı. Ancak turnuva sonrası bu uygulama bir daha tekrarlanmadı. Ofsayt kuralına karşı olanlar oyunun temposunun hızlanacağını zira iki takımın da rakip kalede gol arama isteklerinin artacağını düşünüyor ancak bu değişiklik beraberinde yarardan çok zarar getirecek gibi duruyor.
Van Basten 2002’den beri video görüntülerinin tartışmalı pozisyonlarda hakeme yardımcı olması gerektiğini savunuyordu. 14 yıl sonra, bu sezonki Hollanda Kupası’nda elektronik destek kullanılmaya başladı. Ajax-Willem II mücadelesinde ev sahibi ekipten Lasse Schöne’ye sert bir müdahalede bulunan Anouar Kali, maçın hakemi Danny Makkelie tarafından sarı kartla cezalandırıldı. Ancak stadyumun içinde pozisyonu izleyen video hakemi Pol ven Boekel telefon bağlantısı ile poisyonun kırmızı kart olması gerektiğini Makkelie’ye bildirdi ve Kali oyundan atıldı.
St. Marco’nun diğer planları arasında sarı kart gören oyuncuya bir süre oyun dışı kalma cezası vermek, oyuncu değişikliklerinin oyun durmadan yapılmasını sağlamak ve çok uzun süredir tartışılan, Türkiye’de de Uğur Meleke’nin sık sık dile getirdiği, gole giden rakip futbolcunun ceza sahasında defansın son adamı tarafından düşürülmesi halinde verilen üçlü cezanın (penaltı, kırmızı kart ve oyuncuya verilen birkaç maçlık oynamama cezası) kaldırılmasını gündeme getirmek var. Van Basten bunlardan sonuncusunda, penaltı kararı verilmesi halinde sarı kartın yeterli olacağını düşünüyor.
Kendisinin getirmeyi düşündüğü yenilikler arasında ilk planda akla en yatkın görünen seri penaltıların mesafesinin 20 metreye çekilmesi ve ceza yayından yapılması. Van Basten bu şekilde vuruş tekniği daha yüksek oyunculara sahip takımların avantaj sağlayacağını ve penaltılardaki şans faktörünün daha aza indirileceğini düşünüyor. Ben de Birleşik Amerika’da bir dönem uygulanan ve hokeyde de gördüğümüz orta sahadan topu sürerek uygulanan seri vuruşların taraftarı değilim ancak 20 metreye çekilmiş seri penaltı (belki de adı artık seri frikik olacak) vuruşlarına sıcak bakıyorum.