Körfez ülkeleriyle yapılan anlaşma elbette F-35’in ötesine uzanıyor. İsrail Havacılık ve Uzay Sanayi’nin silah sistemleri ve siber savaşla meşgul olan şubeleri yirmi yıldır Körfez ülkeleriyle çalışıyor. Bu anlaşmaların büyük çoğunluğu üçüncü taraf üzerinden gizlice yapılmıştı.

BAE'nin F-35 anlaşması İsrail savunma sanayine yarayabilir

DANNY ZAKEN

İsrail, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Bahreyn arasında imzalanan normalleşme anlaşması, ABD dahil diğer katılımcı ülkelere büyük iş fırsatları sunuyor. Doğan yeni anlaşmalardan biri ABD’nin BAE’ye F-35 uçak satışını içeriyor. Bu anlaşma ayrıca İsrailli şirketler için yeni iş imkânları da yaratıyor.

Bugüne dek ABD, İsrail’in muhalefeti dolayısıyla bu F-35 anlaşmasını resmileştirmekten kaçındı. İsrail’in bölgede nitelikli askeri avantajını koruma amacıyla, ABD tarafından uzun süreli taahhütlerle tedarik edilmiş kendi savaş uçağı filosu var.

F-35 anlaşmasıyla ilgili söylentiler İsrail ve BAE’nin 13 Ağustos’ta ilan ettikleri anlaşmanın hemen ardından ortaya çıktı. Başbakan Benjamin Netanyahu’nun ofisi bu dedikoduları püskürttü. ABD’nin bölgedeki güç dengesini değiştirebilecek düzeyde gelişmiş silahlarından birini, İsrail’in Arap komşularından bir tanesinin eline vermesine İsrail’in ne rıza gösterdiği ne de süregelen tutumu değiştirdiği görülüyordu. Başbakanlık ofisi 18 Ağustos’ta, “İsrail, Ortadoğu’da dengeleri bozabilecek silah ve savunma teknolojilerinin herhangi bir ülkeye satılmaması konusundaki istikrarlı konumunu değiştirmedi” diye belirtti. Bununla birlikte, ABD Başkanı Trump, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, BAE Dışişleri Bakanı Anwar Gargash anlaşmanın hâlâ masada olduğunu doğruladı.

Taraflar bu çelişkiyi düşük seviyelerde tutmaya çalıştı. Fakat 4 Eylül’de New York Times’ta yayımlanan bir habere göre Netanyahu aslında normalleşme anlaşması karşılığında satışa dönük muhalefetini kaldırdı. Haber bunun Batı Şeria’daki yerleşim ilhakının durdurulması anlaşmasıyla birlikte geldiğini iddia ediyordu.

21 Eylül’de İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz, ABD Savunma Bakanı Mike Esper ve ABD savunma teşkilatının çeşitli üyeleriyle birlikte bir dizi toplantı düzenlendi. Gündemde böylesi bir anlaşmanın bölge üzerindeki etkileri vardı.

Bir İsrail güvenlik kaynağına göre BAE’nin bu gelişmiş savaş jetlerini alması gerçekleşirse Gantz iki talepte bulunacak. İlki, İsrail Havacılık ve Uzay Sanayi’nin (IAI) ve İsrail silah şirketi Rafael’in geliştirdiği insansız hava araçları da dâhil olmak üzere ABD’yle birlikte geliştirilen ileri İsrail silah sistemlerini BAE’ye ve Bahreyn’e satabilmek olacak. İkincisi, İsrail’in ABD’den üst düzey silah sistemleri almasını mümkün kılarak niteliksel avantajlarını korumak ve buna ek olarak Arrow Füzeleri ve Iron Dome (Demir Kubbe) gibi İsrail savunma sistemine daha fazla ABD yatırımı yapılmasını sağlamak olacak. Her iki sistem de roketleri ve füzeleri imha etmek amacıyla kullanılmakta.

Ayrıca İsrail Savunma Sanayi, ABD’nin F-35 uçaklarının satmasından dolaylı yoldan da faydalanacak. Calcalist gazetesi, BAE’ne gönderilecek savaş uçaklarının kanat üretimini yapan üç şirketten birinin hâlihazırda İsrail Havacılık ve Uzay Sanayi olduğunu belirtti.

Lockheed’in Teksas’taki fabrikası İsrail Hava Kuvvetleri ve ABD Donanması tarafından kullanılmak üzere jetler üretirken, İtalya’daki bir fabrika NATO için jetler üretmek amacıyla kullanılıyor. Lockheed Martins’in üretim bölüşümüne göre, Lod şehrinde bulunan İsrail fabrikasının diğer ülkelerde kullanılacak jetlerin kanatlarını üretmesi planlanıyor.

Jet başına bir çift kanadın maliyeti yaklaşık olarak 3 milyon dolar. İsrail Havacılık ve Uzay Sanayi şimdiye kadar 100 çiftten fazla savaş jeti kanadı üretti ve Lockheed’le 800 çift kanattan fazlasını üretmek için 2 milyar 500 milyon dolarlık bir sözleşme imzaladı. Fakat bu sözleşme henüz nihayete erdirilmedi.

Geçen sene İsrail Havacılık ve Uzay Sanayi ve Lockheed Martin, F-35’lerin 100'üncü çift kanat teslimi için bir tören düzenledi. Tören Lockheed Martin ve Savunma Bakanlığı temsilcilerinin katımıyla gerçekleşti.

İlk olarak Kasım 2015’te kurulan İsrail Havacılık ve Uzay Sanayi’ye ait Gelişmiş Savaş Jetleri Kanat Montaj Merkezi, mükemmellik konusunda uluslararası itibara sahip. Aralık 2018’de İsrail Havacılık ve Uzay Sanayi, F-35 kanatları üretiminde yenilikçi robotik montaj sisteminin resmi açılışını yaptı. O dönemde İsrail Havacılık ve Uzay Sanayi CEO’su olan Nimrod Sheffer, Lockheed Martin ile işbirliğinin çok değerli stratejik ve ekonomik önemi olduğunu ve bu durumun Lockheed Martin’in ve ABD yönetiminin İsrail Havacılık ve Uzay Sanayi’ni alanda lider olarak tanıdığının işareti olduğunu söyledi.

Anlaşmadan diğer yararlanacak şirket Elbit System. Bu şirket ABD’de Collins Aerospace ile her F-35’te bulunan gelişmiş kaskları üretiyor. Bu kask pilotlara füzelerini yönlendirmede rehberlik etmek için göz merceklerine uçuş ve hedef bilgilerini sunmakta. Her bir kaskın maliyeti yaklaşık olarak 400 bin dolar. Elbit System geçen sene ABD Hava Kuvvetleri’ne bu kaskları temin etmek için sözleşme imzaladı.

Körfez ülkeleriyle yapılan anlaşma elbette F-35’in ötesine uzanıyor. İsrail Havacılık ve Uzay Sanayi’nin silah sistemleri ve siber savaşla meşgul olan şubeleri yirmi yıldır Körfez ülkeleriyle çalışıyor. Bu anlaşmaların büyük çoğunluğu üçüncü taraf üzerinden gizlice yapılmıştı. Bugünlerde artık normalleşme anlaşmaları imzalandığına göre ABD, İsrail ve Birleşik Arap Emirlikleri arasındaki ticaretin hem maddi nedenlerle hem de İran tehdidine karşı stratejik ortaklığı güçlendirme amacıyla genişlemesi bekleniyor.

Kaynak: Al-Monitor
Çeviren: Oğuzcan Ünlü