Bakanlık neyi gizliyor?

Sibel BAHÇETEPE

Sağlık Bakanlığı'nın 14-27 Kasım tarihinde açıkladığı koronavirüs tablosuna göre ülkede 37 bin 185 vaka sayısı bulunurken, 92 kişi ise yaşamını yitirdi. Ancak o tarihten bu yana, yani 7 haftadır vaka sayısına ilişkin bir veri açıklanmadı. Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kayıhan Pala, Sağlık Bakanlığı’na seslenerek “Bakanlık 7 haftadır Covid-19 verisini açıklamıyor. Sayın Bakan, bakanlıkta neler oluyor? 2020 ve 2021 yılı ölüm sayısı ve ölüm nedenlerini, Covid-19 verilerini ve dağılımlarını neden açıklamıyorsunuz?” diye sordu.

7 HAFTADIR VERİ GİRİLMEDİ

Koronavirüs salgını ortaya çıktığı günden bu yana bakanlığın veri açıklaması tartışmalara neden oldu. Salgının başında günlük olarak duyurulan, ardından haftalık ve daha sonra da iki haftada bir yayımlanan vaka tablosu en son 14-27 Kasım haftası açıklandı. Bu tarihten sonra ise bakanlık tabloyu açıklamadı. Konuyu gündeme getiren ve BirGün’e değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Kayıhan Pala “Sağlık Bakanlığı daha önce bu verileri günlük olarak açıklıyordu. Mayıs ayının sonundan itibaren günlük açıklamayı bıraktı ve haftalık açıklayacağını söyledi. Haftalıklarda da aksamalar yaşandı ve ardından da iki haftalık yayınlayacağını açıkladı. Fakat 27 Kasım'dan sonra hiçbir veri açıklanmış değil. Neden açıklanmamasının çok önemli ortaya koyduğu bir sorun var. Veri açıklanmayınca, toplum nezdinde sanki bu sorun bitmiş gibi algılanma potansiyeli var” dedi.

Prof. Dr. Kayıhan Pala, Bursa Uludağ Üni. Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğr. Üyesi

VAKALARDA ARTIŞ VAR

Son günlerde Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) pandeminin devam ettiği ve vakaların artığına ilişkin uyarılar yaptığını anımsatan Prof. Pala, şöyle devam etti:

“DSÖ’nün son yayımladığı haftalık epidemiyoloji raporuna bakacak olursak özellikle Doğu Akdeniz bölgesinde ölümlerde çok ciddi bir artış bildirildi. Batı pasif bölgesinde de biraz artış var. Yani bir yandan veri bildiren dünyanın bazı ülkelerinde ciddi olgu ve ölüm artışları bildirilirken, biz ülkemizde ne olduğuna dair hiçbir bilgiye sahip değiliz. Gözlemlerimiz oysa hem ölüm sayılarında bir artış olduğunu hem de hastane yatışlarında özellikle risk grupları içerisinde ciddi bir sıkıntı olduğunu ortaya koyuyor. Çin, yaklaşık bir buçuk aydır bu Covid-19 olgu ve ölüm sayılarıyla ilgili eleştiriliyordu. En son DSÖ Çin'i ‘eksik veri giriyor’ diye eleştirmesinin ardından Çin bir açıklama yaparak yalnızca son 30 gün içerisinde 60 bin kişinin Covid-19 nedeniyle öldüğünü belirtti. Dolayısıyla Çin bile eksik veri eleştirisine yanıt vermişken, Sağlık Bakanlığı niye bugüne kadar bu Covid-19 dağılımlarını yani illere, yaşa, cinsiyete, mesleğe, eşlik eden hastalığa ve sosyal sınıfa göre ne olduğuna dair açıklama yapmadı. Son yedi haftadır Türkiye'de ne olduğuna dair hiçbir bilgimiz yok. Sağlık Bakanlığını hem bu verileri açıklamaya, hem de halen açıklamamış olduğu 2020 ve 2021 yılı ölüm sayılarını, ölüm nedenlerini açıklamaya davet ediyoruz. Sağlık Bakanlığı'nın bunları halen açıklayamamış olması kabul edilemez. Çünkü eğer bir şey ölçmüyorsan o işi yönetemezsin. Sağlık Bakanı’nın özellikle hem toplumun bilgi edinme hakkı, hem de Türkiye'de durumun ne olduğu, alınan önlemlerin bir işe yarayıp yaramadığı, herhangi bir önlem alınıp alınmadığı sorularına yanıt vermesini bekliyoruz. Hastanelerdeki vakaların ne kadarının grip, ne kadarının RSV (Respiratuar Sinsisyal Virüs), ne kadarının adenovirüs, ne kadarının koronavirüs olduğunu bilmiyoruz. Bakanlık bu konuda hiçbir açıklama yapmıyor. Bakanlık yine bir sessizliğe bürünmüş durumda. Bir şey niye açıklanmak istenmez? Muhtemelen orada bir problem olduğu için. Biz de diyoruz ki bu problemi açıklamaktan kaçınmayın ki insanlar da durumun ne olduğunu bilsinler. Ve hiç olmazsa aşı yaptırmak, maske kullanmak, kalabalık ortamlardan kaçınmak, kapalı ortamları havalandırmak ve elleri temiz tutmak önlemlerini daha sıkı almak gerektiği konusunda çaba göstersinler.”

***

VARYANT AŞI GETİRİLMELİ

Pala, ayrıca varyantlara yönelik geliştirilen aşıların halen Türkiye’de olmadığını da anımsatarak “Son haftalarda yayınlanan araştırmalar bu bizim iki değerlikli dediğimiz Covid-19 aşılarının daha etkili olduğunu ortaya koydu. Ama Türkiye’yi henüz iki değerlilikli bir Covid-19 aşısı getirilmedi. Oysa risk grupları açısından bu büyük önem taşıyor. Türkiye ivedi olarak bu iki değerlikli dediğimiz yani omikron varyantına da etkili SARS-CoV2 virüsünün ilk ortaya çıktığı varyantlarına da etkili olan yeni nesil mRNA aşılarının getirilmesi gerek” dedi.