Amasra Maden Kazasını Araştırma Komisyonu’nda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca gerçekleştirilen teftiş faaliyetlerine ilişkin veriler paylaşıldı. Buna göre, 2021 yılında maden işyerlerinde gerçekleştirilen programlı iş sağlığı ve güvenliği teftişlerinde 14 bin 583 noksanlığın tespit edildiği bildirildi.

Bakanlık raporu: 2021’de madenlerde 14 bin 583 noksan tespit edilmiş!
Bartın'ın Amasra ilçesinde 14 Ekim'de meydana gelen maden faciasında 42 işçi yaşamını yitirmişti (DepoPhotos)

Mustafa BİLDİRCİN

TBMM çatısı altında kurulan Amasra Maden Kazasını Araştırma Komisyonu’nda, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı ile İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü’nün sunumları dinlendi. Bartın Amasra’da TTK’ye ait maden sahasında meydana gelen ve 42 işçinin yaşamını yitirmesine neden olan facianın nedenlerinin araştırılması amacıyla kurulan komisyonda, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca gerçekleştirilen rehberlik ve teftiş faaliyetlerine yönelik veriler paylaşıldı.

Maden işyerlerinde gerçekleştirilen iş sağlığı ve güvenliğine teftişlerine yönelik veriler, işyerlerindeki mevzuata aykırı uygulamaların fazlalığını ortaya koydu. 2021 yılında maden işyerlerinde gerçekleştirilen programlı iş sağlığı ve güvenliği teftişlerinde 14 bin 583 noksanlığın tespit edildiği bildirildi.

MEVZUATA AYKIRI UNSURLAR

2021 yılında maden sahalarındaki teftişlere takılan 14 bin 583 eksikliğin bin 75’inin yeraltı madenlerinde, 12 bin 500’ünün yer üstü madenlerinde ve bin 8’inin ise yeraltı kömür madenlerinde belirlendiği kaydedildi. Maden sahalarında tespit edilen mevzuata aykırılıkların detayları da Çalışma ve Sosyal Bakanlığı bürokratlarınca komisyon üyelerine anlatıldı. Madenlerde çalışan işçilerin can güvenliğini yok sayan mevzuata aykırılıklardan bazıları ise şöyle sıralandı:

>> Havalandırma: Merkezi gaz izleme sensörlerinin eksik olması ya da hiç olmaması,
>> Yangın ve Patlama: Yangın riskine karşı kömürün hava ile temasının kesilmemesi,
>> Arama, Kurtarma ve Acil Durum: Personel takip sistemi kurulmaması ya da çalışmaması,
>> Kontrol sondajı yapılmaması, uygun yapılmaması veya kayıt altına alınmaması.

Bakanlık müfettişlerince yeraltı maden işyerlerinde tespit edilen eksikliklerin bir bölümünün, maden işletmecileri tarafından giderilmediği ifade edildi. Bakanlık bürokratlarının açıkladığı veriye göre, 2021 yılında yeraltı maden işyerlerinde tespit edilen bin 75 eksiklikten 213’ünün giderilmediği öğrenildi.

Facianın meydana geldiği TTK Amasra İşletmesi’nde faciadan önce gerçekleştirilen teftişlerin detayları ise kazanın göz göre göre geldiğini gözler önüne serdi. Maden sahasında 5 Ekim ile 11 Ekim tarihleri arasında gerçekleştirilen programlı teftişte, toplam 19 mevzuata aykırılık tespit edildiği ortaya çıktı. Mevzuata aykırı uygulamaların 16’sının teftiş sırasında giderildiği, üç mevzuata aykırılık için ise idari para cezası önerildiği belirtildi.

UYGUNSUZ HAVALANDIRMA VE EKİPMAN

Amasra’da 42 madenciye mezar olan maden işletmesine yönelik gerçekleştirilen son teftişte tespit edilen hususlar, “Facia göz göre göre yaşandı” eleştirilerinin haklılığını ortaya koydu. TTK Amasra İşletmesi’ndeki teftişlerin ardından hazırlanan raporlarda yer alan eksik unsurlardan bazıları şunlar oldu:
>> Ocak ana havalandırması, acil hallerde ve ihtiyaç halinde kullanılabilmesi için hava yönünü ters çevirebilecek özellikte değildir
>> Yeraltında kullanılan bazı elektrikli ekipmanlar, ATEX belgeli değildir.

DURDURMA KARARINI MAHKEME KALDIRDI

Facianın yaşandığı maden sahasında 2015 yılında gerçekleştirilen teftişlerde tespit edilen beş mevzuata aykırılık için “Madendeki işin durdurulması” kararı verildiği ancak bu kararın daha sonra Amasra Asliye Hukuk Mahkemesi kararı ile kaldırıldığı bildirildi.