Barajları bile onaramıyorlar

İsmail ARI

İktidarın kötü ekonomi yönetimi nedeniyle hastane ve okul projelerinin ardından baraj onarım projelerinin de rafa kaldırıldığı ortaya çıktı. Özellikle 2021’in son aylarında liranın, avro ve dolar karşısında hızla erimesiyle inşaat malzemelerinin fiyatları da kısa sürede fırladı. Baraj onarımı ihalelerine katılan şirketler de Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü'nün ayırdığı bütçenin çok üzerinde teklif verince ihaleleri iptal edildi. Barajların ne zaman onarılacağına ilişkin de bir açıklama yapılmadı.

Kamu İhale Bülteni’nde yer alan bilgilere göre, Tarım ve Orman Bakanlığı'na bağlı DSİ Genel Müdürlüğü, geçen aralık ve ocak aylarında dört baraj onarım ihalesini ödenek yetersizliği nedeniyle iptal etti. İhalelerin iptal gerekçesi ise “bütün tekliflerin ayrılan ödeneğin/ yaklaşık maliyetin çok üzerinde olması” şeklinde açıklandı.

CAN KAYIPLARI OLABİLİR

Barajların onarımının yapılamaması olası felaketlere davetiye çıkarıyor. DSİ Genel Müdürlüğü’nün iptal edilen onarım ihalelerinin dosyasında barajların, “depolama tesisinde meydana gelebilecek olumsuzlukların önlenmesi ile can ve mal kayıplarının önüne geçilmesi için” onarılması gerektiğini ifade ediliyor.
Aralık ve ocakta ödenek yetersizliği nedeniyle iptal edilen baraj onarım ihaleleri ise şu şekilde:

• Diyarbakır’ın Çınar ilçesindeki Göksu Barajı’nın onarım ihalesi 6 Ocak’ta iptal edildi.

• Yine Diyarbakır'ın Sur ilçesindeki Pamukçay Barajı onarım ihalesinin 30 Aralık 2021’de iptal edildiği açıklandı.

• Hakkâri Yüksekova’daki Dilimli Barajı’nın onarım ihalesi de 14 Ocak’ta iptal edildi.

• Samsun’daki Suat Uğurlu Barajı ve Hidroelektrik Santralı Tesisleri Onarımı adı altında düzenlenen ihalenin ise 9 Aralık 2021’de iptal edildiği bildirildi.

YOLLARA DA BAKIM YOK

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na bağlı Karayolları Genel Müdürlüğü de bütçe yetersizliği gerekçesiyle birçok onarım ihalesini iptal etti. Karayolları’nın da geçen kasım, aralık ve ocak aylarında iptal ettiği ihaleler şu şekilde:

• “Karayolları 14’üncü Bölge Müdürlüğü’nün Sorumluluğundaki Devlet ve İl Yollarının Muhtelif Kesimlerinde Çelik Otokorkuluk Bakım ve Onarım Yapılması İşi” adı altında düzenlenen ihale 5 Ocak’ta iptal edildi.

• “4’üncü Bölge Müdürlüğü Bölge Sınırları Dahilinde Köprü Bakım, Onarım Ve Güçlendirme Yapılması İşi” ihalesinin de yine 5 Ocak’ta iptal edildiği bildirildi.

• “10’uncu Bölge Müdürlüğü Sorumluluk Alanında Yer Alan Karadeniz Sahil Yolu (Giresun Piraziz-Artvin Sarp Sınır Kapısı)Kapsamında Tüm Alt Geçitlerin Bakım Onarım İşi” de 24 Aralık 2021’de iptal edildi.

• “2’nci Bölge Müdürlüğü Sorum alanındaki Otoyol Bakım İşletme Şeflikleri, Ücret Toplama Gişe ve Binalarının Onarım ve Yenilenmesi İşi” adı altında düzenlenen ihalenin 18 Aralık 2021 tarihinde iptal edildiği açıklandı.

‘'KAYNAKLAR 5'Lİ ÇETEYE'

Baraj onarım ihalelerinin iptal edilmesine tepki gösteren TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Yönetim Kurulu Başkanı Taner Yüzgeç, BirGün’e yaptığı açıklamada şunları söyledi:

“Bu tablo ülkede yaşanan ekonomik krizin bir sonucu. Hazinenin boşaltılması nedeniyle olması gereken yatırımlar yapılamıyor. Baraj onarımları gibi acil ve önemli olan projelerin ne olacağı belirsiz. Barajlar, enerji yapıları, yollar ve köprülerdeki bakım çalışmaları, can ve mal güvenliği açısından son derece önemlidir. Bu projelere mutlaka ödenek ayrılmalı.

Ayrıca karşılaştığımız tablonun bir diğer nedeni de kamu kaynaklarının 5’li çete diye tarif edilen müteahhit çevrelerine aktarılmasıdır. Bu da kabul edilebilir bir durum bu değil.”

***

Okul ve hastane projeleri de rafa kalkmıştı

Okul ihaleleri de geçen aylarda birer birer iptal olmuştu. İstanbul’da 64’ü aralık ayı içerisinde olmak üzere geçen yılın son 6 ayında 72 okul inşaatı ihalesi Valilik tarafından iptal edildi. İhalesi iptal edilen okulların 45’i ilkokul, 23’ü ortaokul ve 4 tanesi anaokulu olacaktı. Yurt genelinde ise 2021 yılında inşaatından vazgeçilen okul sayısı 90’ı buldu.

Öte yandan Sağlık Bakanlığı’na bağlı Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğü’nün Bingöl, Kars, İzmir, Maraş, Konya ve Adana’da hayata geçireceği hastane projelerine ilişkin ihale süreçlerinin geçen yılın kasım ve aralık aylarında tamamlanması gerekiyordu. Ancak 6 ayrı kente yapılacağı belirtilen hastane projelerinin ihalelerine katılan şirketler, Sağlık Bakanlığı’nın ayırdığı bütçenin çok üzerinde teklif verince ihaleler iptal edildi. Hastane projelerinin akıbetinin ne olacağına ilişkin ise bir açıklama yapılmadı.