‘Başarı hikâyesi’ çöpe gitti

BURCU CANSU

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘hayalim’ dediği, eski Sağlık Bakanı Recep Akdağ’ın ‘bir başarı hikâyesi’ olarak tanıttığı şehir hastaneleri modelinden çark edildi. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, şehir hastanelerinin artık Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) modeli yerine ‘genel bütçe kaynaklarıyla’ yapılacağını açıkladı. İktidarın geri adım attığı şehir hastaneleri bugüne kadar bütçede ‘kara delik’ oluşturdu ve sözleşmeler nedeniyle 25 yıl daha oluşturmaya devam edecek. KÖİ modeli ile yapılan 20 şehir hastanesi için toplamda 40 milyar doların üzerinde kira ve hizmet bedeli ödenecek.

2017 yılında Adana, Mersin, Isparta, Yozgat, 2018 yılında Kayseri, Manisa, Elazığ, Eskişehir ve 2019 yılında Ankara ve Bursa’da olmak üzere 10 şehir hastanesi açıldı. 10 şehir hastanesi de açılmak için gün sayıyor. Şehir hastanelerine bugüne kadar yapılan harcamalar “ticari sır” denilerek açıklanmadığı için tam olarak bilinmiyor. Ancak bütçeden kira ve hizmet bedeli olarak 2017’de 310 milyon TL, 2018’de 2.2 milyar TL ve 2019’un dokuz ayında 3.5 milyar TL olmak üzere toplam 6 milyar TL aktarıldığı biliniyor.

İtiraf etmek zorunda kalındı

Bakan Koca’nın itiraf niteliğindeki açıklamaları ile ilgili BirGün’e konuşan Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kayıhan Pala, çarpıcı açıklamalarda bulundu. Pala, “Genel bütçeden hastane yapacak para olmadığı için bu yöntemi tercih ettiklerini açıklayanlar, bugün maliyetin çok yüksek olduğunu söylemek zorunda kaldı” dedi. Bursa’da 600 yataklı bir devlet hastanesinin ihale bedelinin 225 milyon TL olduğunu belirten Pala, bugüne kadar şirketlere verilen 6 milyar TL ile toplam 16 bin yatağı olan 27 tane 600 yataklı devlet hastanesi yapılabileceğini söyledi.

Ödeme dolar üzerinden

Sağlık Bakanlığı’nın bu modelden vazgeçmek zorunda kalacağını ifade eden Pala, şunları ekledi:

“Yol yakınken dönmek uygun olur. Açılan 10 hastaneye toplam olarak ne kadar ödemek zorunda kalacağımız belirsiz. Çünkü kira ve hizmet bedelleri döviz kuruna ve enflasyona göre güncellenmekte. Ancak kaba bir hesapla yalnızca bu 10 hastane için 20 milyar doların üzerinde bir ödeme yapmak zorunda kalacağımız söylenebilir. Üç yıllık kira bedeliyle bir hastaneye sahip olmak varken 25 yıl boyunca neden kira ödemek zorunda kalınacağını topluma açıklayamadılar. Altı yıl önce yapılmış şehir merkezindeki hastaneleri neden kapattıklarını açıklayamadılar. Şehir hastanelerindeki iki başlı ve başarısız yönetimin yol açtığı sorunlar karşısında çaresiz kaldılar.”

Bakan kiraları saklıyor

Pala, Bakan Koca’nın kiralarla ilgili açıklamaların gerçek olmadığı iddiası ile ilgili de “Sağlık Bakanlığı’nın 2020 için teklif edilen bütçesinde şehir hastaneleri için kira bedeli 5 milyar 615 milyon 757 bin TL ve hizmet bedeli 4 milyar 799 milyon 162 bin TL olmak üzere toplam olarak 10.4 milyar TL kaynak ayrılmış durumda görünüyor. Bütçe rakamları Bakan’ı doğrulamıyor” dedi. Pala, KÖİ modelinden vazgeçmenin yeterli olmadığını ivedi olarak mevcut şehir hastanelerinin kamulaştırılması gerektiğini de söyledi.