Başbakan komisyona şikâyet edildi
İsveç Parlamentosu Anayasa Komisyonu’nun masasına, geri bıraktığımız salı günü, öyle bir iş düştü ki komisyonun ne yapacağı şimdi merakla bekleniyor. Söz konusu merakın düzeyi ve alınacak kararın etkisi “dolar” kuruyla hesaplanmayacak. Parlamento açık, komisyon işliyor, sürecin sonunda da bir karar verilecek. Komisyonun vereceği kararla kurlarda oynama olmayacak ama bir şeyler yerinden oynayacak.
Parlamento’nun aşırı sağcıları, İsveç Demokratları Partisi, Anayasa Komisyonu’na Başbakan Stefan Löfven’i şikâyet etti. Olaylar, Başbakan Löfven’in, İsveç Demokratlarına “Nazi” partisi demesiyle başladı. Anayasa Komisyonu, şimdi İsveç’in Başbakanını haklı bulursa Meclis çatısı altında Nazi kökenli bir parti olduğunu kabul edecek. Diğer taraftan İsveç Demokratlarının Nazi kökenli bir parti olmadığı kararı alınırsa Başbakan, haksız bir suçlama yapmış olacak. Her iki durumda da komisyondan beklenecek olan, bir yaptırım veya uyarı kararı olacak.
Başbakan Stefan Löfven’in İsveç Demokratları Partisi’ni Nazi olarak işaretlemesi Dagens Nyheter gazetesine verdiği bir söyleşiyle başladı. Gazete, Parlamento çatısı altındaki partilerin liderleriyle bir söyleşi serisi başlattı ve önceki hafta, gün gün yayımlanan söyleşilerden biri de Başbakan Löfven’ninkiydi. Löfven orada, kendisinin sol azınlık hükümetini destekleyen, sağ bloktaki ana muhalefet partisinin lideri Anna Kinberg Batra’ya, ırkçı parti İsveç Demokratları konusunda bir uyarı gönderdi. Batra’ya şöyle bir çağrı yapıtı: “İsveç Demokratlarının nasıl bir parti olduğu konusunda net tavrımızı göstermemiz lazım. Tarihte onların kim olduğunu bilmediğimiz yazmamalı.”
İsveç’in iki yıldır iktidarda olan sol azınlık hükümeti, sağ bloktaki dört sağ partinin dışarıdan desteğini alıyor. Seçime daha iki yıl var ama şimdiden sağ blok partiler, ırkçı partinin desteğiyle hükümet kurup kuramayacaklarının kulislerini yapıyor. Başbakan Löfven, İsveç sağ bloğunun “İşbirliği yapsak mı?” acaba diye düşündüğü İsveç Demokratları Partisi’ne önceki hafta verdiği söyleşide fena yüklendi. “Temelinde ırkçı bir parti ve kökleri de Nazi” dediği İsveç Demokratları için Başbakan Löfven, “Bu böyle. Diğer partiler gibi bir parti değil. Son olaylarda bunu gösterdi. Uzun uzun argümanlar da var bunun için” dedi. Şimdi Löfven’e o “uzun uzun” argümanlar soruluyor.
Başbakan’ın “Toplantılarında gamalı haç bayrakları kullanmışlar” sözlerine dair kanıtları, röportajı yayınlayan gazete tarafından “Gönder bize onları” diye talep edildi. Löfven, çağrıya uydu. Gazeteye beş link atıldı. Gazete, linklerde yer alan fotoğrafları incelediklerini 90’larda İsveç Demokratlarının parti toplantılarında çekilmiş bu fotoğraflarda gamalı haç bayraklarına rastlamadıklarını ancak dönemin parti liderinin askeri üniforma giymiş ve gamalı haç bayrağı önünde çekilmiş bir fotoğrafının bu linklerde olduğunu açıkladı.
Gazete, Başbakan’ın linklerini incelerken ırkçı karşıtı Expo Sivil Toplum Örgütü’yle birlikte çalışmayı götürmüş. Expo da resim ve kısa filmlerde parti toplantılarında her hangi bir gamalı haç bayrağı görmemiş. Expo’nun Başkanı Daniel Poohl, “Başbakan’ın ifade etmek istediği İsveç Demokratlarının 90’larda parti olarak Nazizm ile iç içe olmasıydı. Bu da gerçek, böyleydi” notunu düştü.
Önceki pazar, İsveç Devlet Televizyonu, bir liderler tartışması düzenledi. Löfven geri adım atmadı. İsveç Demokratları Partisi’nin şimdiki liderine “En kötüsü de, senin o partinin toplantılarında gamalı haç bayraklarının kullanıldığını bile bile o partiye girip üye olmuş olman” dedi. Anayasaya Komisyonu şimdi bu gamalı haç tartışmanın kilit noktası oldu.