Başka bir gezegende yaşamıyorsun!

NİLÜFER TÜRKOĞLU

Bundan yaklaşık dört ay önce evimizdeki atık maddeleri ayrıştırma kararı aldık ve oturduğumuz semtin belediyesine telefon ederek onlardan bu ayrıştırma için hazırlanan geri dönüşüm kutularından istedik. Bir hafta geçmeden plastik malzemeleri, kağıtları ve bitmiş pilleri koyabileceğimiz iki kutu bizdeydi. Şişeler içinse kocaman bir bez çanta hazırladık, böylece çanta dolunca birkaç metre ötemizde yer alan belediyeye ait şişe konteynerine çantayı boşaltabilecektik. Tıpkı küçülen, artık giymediğim ama bir başkasının değerlendirip giyebileceğini düşündüğüm kıyafetleri yine belediyelerin oluşturduğu o sarı konteynerlere bıraktığım gibi atık malzemeler için de benzer yolu izlemek kendimi iyi hissetmemi sağladı. Farkındalıkla, biraz dikkat, sağduyu ve çabayla gezegeni korumak için bir şeyler yapmak istiyorduk çünkü. Küçük adımlarla başladık belki ama şunu iyi biliyoruz; ‘Başka Bir Gezegen Yok!’ ve biricik gezegenimiz için yapabileceğimiz çok şey var!

SIFIR ATIK, EKOLOJİ VE DOĞAYLA İLGİLİ PEK ÇOK ŞEY

Tüm bunları Nil Ormanlı Balpınar’ın, ‘Atıksız Yaşamın İpuçları’nı veren ‘Başka Bir Gezegen Yok!’ kitabını okurken düşündüm. Peki biz neler yapıyoruz, gereksiz tüketimi reddetmek, azaltmak, elimizdekileri yeniden kullanabilmek için neleri bilip uyguluyor, hayata geçiriyoruz?

Bir süredir Nil Kıyısı isimli instagram hesabından ekolojik yaşamla ilgili paylaşımlarını takip ettiğim Nil Ormanlı Balpınar (soyadı bile ekolojik!), aynı zamanda çocuk kitapları çevirmeni ve bir yayınevinde editör olarak çalışıyor. Nil Kıyısı’nda da biriktirdiği sıfır atık, ekoloji ve doğayla ilgili her şeyi editörü Merve Okçu’nun önerisiyle bir kitapta bir araya getirme kararı almış. ‘Başka Bir Gezegen Yok!’, hem Esra Burak’ın yalın ve bir o kadar iç açıcı kapak ve iç sayfa tasarımlarıyla hem de ve hiç şüphesiz Balpınar’ın önerileriyle tam bir rehber kitap olarak karşımıza çıkıyor. Önsözünde de belirttiği gibi aslında bu kitap, atıkları azaltmak için atmamız gereken adımları ve günlük hayatta yapabileceğimiz değişiklikleri göstermek için dile gelmiş. Ve diyor ki “En önemlisi bu yaşam tarzını benimsemen için genel bir çerçeve sunmak istedim.”

ATIKSIZ YAŞAMIN İPUÇLARI BU REHBER KİTAPTA

İşte tam da o çerçeveye bakarken ‘Başka Bir Gezegen Yok’, öncelikle atık nedir, atıksız yaşamın temel adımları gibi bilgiler ve hatta küçük testlerle okuyucuyu karşılıyor. Eski bir tişörtten bez çanta yapmak, atılmayı bekleyen sağlam bir koliden kedi evi hazırlamak, evde biriken tuvalet kağıdı ve havlu kağıt rulolarından kuş yemliği tasarlamak gibi temelde basit ama gerekli öneriler, okurken ilk gözüme çarpanlar.

Tüm bu ekolojik çözümlerin, yetişkinlere de sunulduğunu bir kenara koyacak olursak “Okulda atığımızı nasıl azaltabiliriz?” sorusunun cevabına da kitapta rastlıyoruz. Örneğin şimdiye kadar hiç duymadığım bir şeyi bu kitapta öğrendim ben. Garamond, Times New Roman, Helvetica gibi fontların daha az mürekkep harcadığını bilmiyordum mesela. Herhangi bir ödev veya not çıktısı almak gerektiğinde bu yazı karakterlerine başvurmak en iyisiymiş! Ne ilginç bir bilgi, öyle değil mi?

‘Başka Bir Gezegen Yok’un bir bölümünde ise Yeşil Diyetisyen Damla Ceyhan’ın hem yanımızda taşıyabileceğimiz hem de evde canımız atıştırmalık istediğimizde tüketebileceğimiz ‘gezegene saygılı’, sağlıklı, kolay tarifleri yer alıyor. Nohut cipsini hazırlamak için birazdan mutfağa gireceğim, şimdiden elime sağlık!

BİRLİKTE HER ZAMAN DAHA GÜÇLÜYÜZ!

Doğa dostu, az atıklı hediye paketleme nasıl olur; hiç düşündünüz mü? Ya da iş daha paketlemeye gelmeden etik, yine doğa dostu hediye seçimi nasıl yapılır? Bu soruların da cevaplarını yine kitapta bulabilir ve Nil’in dediği gibi hayatta yapabileceğimiz o değişikliklere bir yenisini ekleyebilirsiniz.

Rehberin sonlarına doğru bir de ekoloji testi var. Ne kadar doğa dostu bir yaşam sürdüğünüzü görmek için haydi iş başına! Bu kitabı okuyup farkındalığınızı biraz daha artırdıktan sonra testi yeniden çözmenizi öneririm.

‘Başka Bir Gezegen Yok’, söyleyeceği sözü çok olan, dolu dolu, eğlenceli ve mutlaka okunması gereken bir el kitabı. Nil Ormanlı Balpınar’ın sevecen ve samimi üslubuyla didaktik ve sıkıcı bir çevre kitabı olmanın ötesinde, bir dost sesi gibi yardıma hazır, bekliyor. Ve bir de aklımızdan çıkarmamanız gereken mesajı var: Siz de tek başınıza pek çok değiştirebilirsiniz, yeter ki isteyin ve yola çıkın! Çatısı altında yaşadığımız tek bir gezegenimiz var, bilinçlenip çoğalarak onu koruyup kurtaralım...