Başka bir tarım mümkün: Argroekoloji uygulaması

AYCAN KARADAĞ

Bilim, uygulama ve hareket olarak doğa ve inan dostu bir tarım için hayata geçirilen Agroekoloji Çalıştayı, Tarım Ekonomisi Derneği ve Bornova Tarımsal Kalkınma Kooperatifi tarafından Bornova Uğur Mumcu Kültür ve Sanat Merkezi’nde gerçekleşti. Akademisyenler, çiftçiler ve birçok tarım üreticisi çalıştaya katıldı.

Çalıştayın açılış konuşmasını yapan Tarım Ekonomisi Derneği Başkanı Tayfun Özkaya, endüstriyel tarıma bir alternatif olan Agroekoloji için, “Amaç çiftçinin ve tüketicinin bağımsızlaşması ve dayanıklılığını sağlamaktır. Buradaki bağımsızlık unsuru çiftçiye fiyatları dayatan ve tüketiciye de aynı şekilde yüksek fiyatları dayatan marketlerdir” dedi.

'MAKAS ÇOK ŞİDDETLİ BİR ŞEKİLDE AZALIYOR'

Yıllar geçtikçe çiftçilerin gelirleri yeterince artmadığını ifade eden Özkaya, “Çiftçiler her geçen yıl ürünlerini aynı fiyata alıyorlar hatta düşen fiyatlar ile karşılaşıyorlar. Buna rağmen özellikle Türkiye’de çok hızlı bir şekilde maliyetler artıyor. Endüstriyel tarımın girdileri yani kimyasal gübreler, kimyasal ilaçlar ve mazot hepsi artıyor. Burada çiftçilerin karşısına iki tane makas çıkıyor. Bu iki arasındaki şey ise çiftçinin geliri oluyor. Bu makas çok şiddetli bir şekilde azalıyor. Bazı yıllar ürün fiyatları daha da hızlı düştüğü için zararla karşılaşıyorlar. O zaman ise yapacağımız şey bu makası açmaktır” diye konuştu.

'ENDÜSTRİYEL GİRDİLERDEN KURTULMAK YERİNE EKOLOJİYİ KULLANMAK'

Özkaya, sözlerine şöyle devam etti: “Agroekoloji, basit anlamıyla bu endüstriyel girdilerden kurtulmak ve bunları kullanmamak ve bunun yerine ekolojiyi kullanmaktır. Makasın üst ucu ise üreticilerin bu ürünlerini doğrudan tüketicilere ulaşmak için çabalamalarıdır. Agroekoloji son zamanlarda tarım ekonomisini, politikayı ve birçok alanı kapsayacak şekilde geliştirildi. Buradaki amaç çiftçinin ve tüketicinin bağımsızlaşması ve dayanıklılığını sağlamaktır. Buradaki bağımsızlık unsuru çiftçiye fiyatları dayatan ve tüketiciye de aynı şekilde yüksek fiyatları dayatan marketlerdir.”

Agroekolojinin önce bir tarla sistemi olarak başladığını ve sonrasında üretim sistemleri ekolojisine dönüştüğünün de altını çizen Özkaya, sözlerini şu şekilde sonlandırdı: “Agroekoloji aslında hem bir bilim, hem bir toplumsal hareket hem de birtakım uygulamalardır. Son yıllarda oldukça değer kazanan ve üzerinde araştırmalar yapılan bir alan haline de gelmiştir. Bu, tarıma başka bir gözle bakmamız demek oluyor. Sosyal anlamda katılımcı ve yerel kaynakların kullanılmasında da oldukça etkili bir yöntemdir. Brezilya’ da bu hareket oldukça yaygın olarak işliyor.”

'EKOLOJİK DENGENİN BOZULMASI, TARIMSAL ÜRETİMİN YAPILAMAZ HALE GELMESİDİR'

Çalıştayda konuşan Üzüm Sen Genel Başkanı Adnan Çobanoğlu ise, endüstriyel gıda sistemini savunanlar verimlilik kavramını tarladan besin değeri yüksek ürünlerin alınmasını değil en fazla ürünün alınabilmesini hedeflediğini dile getirerek, “ Bunun sonucu da üreticinin daha fazla su kullanması, daha fazla kimyasal gübre kullanması ve daha fazla kimyasal zehir kullanmasıdır ve dolayısı ile üreticinin giderlerinin artması, şirketlerin kasalarının dolmasıdır. Asil vahim sonuç ise telafi edilemez bir şekilde suların, toprakların kirlenmesi, ekolojik dengenin bozulması, tarımsal üretimin yapılamaz hale gelmesidir.

La Via Campasina’nın ‘Gıda Egemenliği’ kavramı içinde ele aldığı agroekolojik üretim ise verimliliği; su kaynaklarının, toprağın, havanın kısacası ekolojik dengenin ve bitkisel çeşitliliğin korunması ve besin değeri yüksek ürünlerin üretilebilmesi olarak kavrar. Bu yöntemle üretilmiş ürünler insan ve diğer canlıların yaşamında ‘önleyici sağlık hizmeti’ görevini de görmüş olur. Dünya Gıda Günü’nde Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli sağlıksız gıda tüketiminin devletlere yılda 2 trilyon dolara yaklaşan bir sağlık maliyeti yüklediğini söylemiştir. Bu sadece sağlıksız gıdanın sağlık maliyetidir. Tarımsal zehirleri kullanırken hastalanan çiftçilere harcanan tedavi maliyeti bunun içinde olmadığı gibi sağlıklı gıda tüketiminin bağışıklık sistemini güçlendirmesi nedeniyle sağlık hizmetlerinden tasarruf da hesabın içinde değildir. Hangi üretim tarzı ve verimlilik anlayışı daha doğrudur?” diye belirtti.