Başkomiser Macbeth

Aslında pek doğru bir başlık sayılmaz. Orada yaşayanların büyük bir ihtimalle adını bile bilmediği bir şehirdeyiz. Ahlaksızlık, yolsuzluk, sapkınlık almış yürümüş. Çeyrek asırlık emniyet müdürü ölünce, ‘ahlâk timsali’ Duncan onun yerine getiriliyor. Macbeth’i Organize Suçlar Birimi’nin başına getirmiş. Duncan şehri adam etmeye kararlı. Yandaşları arasında Macbeth’in eski dostu Duff da yer alıyor. Ne var ki iki çocukluk arkadaşının geçmişlerindeki sırlar da ortaya çıkıyor. Derken şehrin en büyük uyuşturucu baronu Hecate Macbeth’e, Duncan’ı öldürürse onu Emniyet Müdürü yapacağını söylüyor. Macbeth’in sevgilisi ve şehrin en büyük kummarhanesinin sahibi Lady de onu teşvik ediyor.

Bildiğimiz Macbeth’ten biraz farklı tabii. Ama devrimizin belki de en popüler polisiye yazarı Jo Nesbo’nun (mesela, benim en popüler polisiyecilerimden Michael Connelly’in favorisi) meşrebine uygun bir Shakespeare oyunu olduğu kesin.

Virginia ve Leonard Woolf, 1917 yılında Hogarth Press’i hem kendi yazdıklarını hem de dünya edebiyatından sevdikleri eserlerin çevirilerini yayımlama maksadıyla Londra’da kurdu. Son yıllardaysa yayınevi Hogarth Shakespeare projesiyle gündeme geldi: Shakespeare Retold/ Shakespeare Yeniden.

Yazarları belli olan, hatta bir kısmı yazılıp basılan oyunlar arasında “The Winter’s Tale / Kış Masalı”, “The Merchant of Venice / Venedik Taciri”, “The Taming of the Shrew / Hırçın Kız”, “The Tempest / Fırtına”, “Othello”, King Lear / Kral Lear” ve “Macbeth” var. Sonuncusu, Jan Nesbo imzaı ve Can Yapalak’ın çevirisiyle Doğan Kitap’tan yeni çıktı.

Doğan Kitap, bu projeyi Türkiye’de üstlenen yayınevi. Günümüz yazarlarının Shakespeare’i yorumladıkları romanları okumaya başladık bile. ‘Shakespeare Yeniden’ serisinde ‘Macbeth’ dışında (orijinal oyununun adını kitabna veren, bu cesareti gösterdiğini söyleyen tek yazar) şu kitaplar/yazarlar var.

“Zaman Boşluğu / Kış Masalı” (İlk dönem çevirilerimden Oranges Are Not the Only Fruit / Tek Meyve Portakal Değildir’in kimselere benzemeyen yazarı Jeanette Winterson), “Cadı Tohumu / Fırtına” (Margaret Atwood) Sirke Kız / Hırçın Kız” (Anne Tyler), “Shylock Is My Name / Venedik Taciri” (Howard Jacobson), “New Boy / Othello” (Tracy Chevalier), “King Lear / Dunbar” (Edward St Aubyn), “Hamlet” (“Kayıp Kız” ili hayranı olduğumuz Gillian Flynn).

Bu şekilde verince, ilginç bir haber olsa da. Haber olmaktan ileri gitmiyor denebilir Ancak şu yukarıdaki listenin seçimi bile insanı çeşitli düşüncelere sevkediyor. Her şeyden önce, iyi yazarları var. Bana Jo Nesbo (Macbeth) ile Gillian Flynn (Hamlet) özellikle yerli yerinde seçimlermiş gibi geliyor.

Öte yandan, Margaret Atwood’un yorumladığı ‘Fırtına’yı da merak ediyorum. Londra’daki The Hogarth Press Yayınevinin 2015 Ekim’inde başlattığı ‘Shakespeare Retold’ çevirileri, aralarında Tükiye’nin de bulunduğu 20 ülkede yayınlanacak.

“Othello”yu da çok merak ediyordum. Iago konusunda hassasiyetim vardır. Nasıl toparlanacak diyordum. Ama Tracy Chevalier, işi 11 yaşlarında dört çocuk arasında, çağlarına özgü sorunları harmanlayarak halletmiş. 1970’lerde, Washington D.C.’nin bir banliyösündeki ilkokuldayız. Doğrusu, tüylerim ürperiyor.