Batı ekseninden çıkarmayacaklar
Romanya’da mahkeme, Batı karşıtı adayın ilk turda birinci olduğu seçimi iptal etti. Batı yanlısı birkaç partinin siyasete egemen olduğunu belirten Sosyalist Partili Manoiu, “Georgescu kazansa bile gücü olmayacak” dedi.
Umut Can FIRTINA
Eski Sovyet ülkesi, şimdi ise Batı’nın Rusya kuşatmasında sınır karakolu görevini yüklediği Romanya’da cumhurbaşkanlığı seçiminin 24 Kasım’da yapılan ilk turunu, Batı karşıtı tutumuyla bilinen Calin Georgescu önde bitirdi. Seçimin ikinci turuna sadece iki gün kala, Romanya Anayasa Mahkemesi, ilk tur sonuçlarını iptal etme kararı aldı.
Yerel basındaki haberlerde, ilk turda “yabancı güçlerin” dahli olduğu yönünde yayımlanan belgelerin mahkemenin iptal kararını etkilediği belirtiliyor. İstihbarat servisinin gizliliğini kaldırdığı dosyalara dayandırılan haberlerde, seçim kampanyasını TikTok üzerinden yürüten Georgescu’nun yabancı ve nüfuzlu kişiler tarafından internet üzerinden destek gördüğü belirtilirken Rusya’nın, seçimleri etkilemeye çalıştığı ima edilmişti.
İkinci turu 8 Aralık olarak planlanan seçimde Georgescu’nun rakibinin AB yanlısı Romanya Birliğini Kurtarın Partisi’nden (USR) Elena Lasconi olması bekleniyordu. Seçiminin ilk turunda Georgescu oyların yüzde 22,95’ini, Lasconi de yüzde 19,17’sini alarak ikinci tura yükselmişti. Georgescu’nun zaferi, AB ve NATO üyesi ülkenin Batı çizgisinden uzaklaşacağı endişelerini artırmıştı.
HÜKÜMET BATICILARDA
Pazar günü yapılan parlamento seçimlerini ise iktidar koalisyonunun büyük ortağı Sosyal Demokrat Parti (PSD) önde tamamladı. Son yıllarda AB genelindeki aşırı sağın yükselişinden nasibini alan Romanya’da aşırı sağcı Rumenlerin Birliği İttifakı (AUR) ikinci olurken merkez sağ Ulusal Liberal Parti de üçüncü sıraya yerleşti.
Romanya’nın gelecekteki parlamentosu ve hükümeti, ülkenin güçlü AB, NATO ve Ukrayna yanlısı çizgisini stratejisini sürdürecek gibi görünüyor. Hükümetin cumhurbaşkanlığı seçimi için yeni bir tarih belirleyeceği belirtilirken son yaşananlar, siyasi bir krize gebe.
Romanya Sosyalist Partisi Vâlcea Örgüt Başkanı Remus Florin Manoiu, ülkenin siyasi kaderini belirleyecek cumhurbaşkanlığı seçimine ilişkin BirGün’ün sorularını yanıtladı.
Călin Georgescu’nun halktan destek almasının nedenleri nelerdir?
Romanya siyasi sınıfı, hem iç hem de uluslararası toplumun gerçek sorunlarından, sosyal, finansal, ekonomik vb. tüm sorunlardan çok uzaklaştı. Bu durum, siyasi sınıfın aşınmasına yol açtı. Son dönem boyunca, iktidara birçok parti geldi ve geçti, ancak pratikte güvenilir bir muhalefet kalmadı. Bu koşullarda, bağımsız bir adayın ortaya çıkması, gerçek bir değişim isteyen Rumenlerin ihtiyacını karşılayan bir duygu ve sempati yarattı.
POPÜLİZM KAZANDIRDI
Georgescu’nun başarısının arkasındaki neden öncelikle, mevcut iktidar partilerini veya parlamentodaki muhalefet partilerini temsil etmemesi. Georgescu kampanyasını Rumenlere onur, ülkeye, aileye ve inanca bağlılık duygularını anlatma üzerine kurdu. Mesajı, siyasi olarak bağımsız seçmenlerin çoğunluğunun en çok duymak istediği şeylerle uyumluydu. Rumenlerin kendi ülkelerinde refah içinde yaşama arzusu da çok önemliydi. Romanya, Avrupa’da göç eden nüfus sıralamasında zamanında ikinci sırada. Bu durum, ülkedeki siyasi sınıfın Rumenlerin iyi maaşlı işlere ve etkin bir sosyal koruma ve sağlık sistemine olan ihtiyacına cevap vermediğini gösteriyor.
Romanya’daki solun mevcut durumu nedir? Sol neden alternatif sunamıyor?
Romanya’da solun rolünü PSD üstlenmiş durumda. Bu parti, sol bir parti olduğunu, sadece ismi ve Avrupa Parlamentosu’ndaki (AP) sosyalist gruba üyeliği ile iddia ediyor. Ancak politikası hâlâ sağ eğilimli ve liberal unsurlar içeriyor. Romanya’daki gerçek sosyalist, komünist veya işçi hareketleri neredeyse yok denecek kadar az. Son seçimlere yalnızca bir sol ittifak, ROMÂNIA SOCIALISTĂ (AST) katıldı. Bu ittifak, Romanya Sosyalist Partisi, İşçi Sosyal Demokrat Partisi ve 21. Yüzyıl Romanya Komünist Partisi’nden oluşuyor. Ancak, %0,5’in altında bir sonuçla son sıralarda yer aldı.
SOL ENGELLENİYOR
Sol partilerin mesajları halka çok az ulaşabiliyor. Medya, sol partilerin eylemlerini, programlarını ve duruşlarını sansürlüyor, göz ardı ediyor veya çarpıtarak sunuyor. Devlet bütçesiyle finanse edilen bir kampanya ile Romanya’nın sosyalist geçmişi kötüleniyor, neo-Marksizm tehlikesi ve Rusya ile yakınlaşma gibi konular gündeme getiriliyor. Ayrıca, sosyalizm ya da komünizm ile ilgili her şey (geçmiş ya da günümüz) olumsuz bir şekilde sunuluyor. Yasalar, sosyalist veya komünist hareketlerin yükselişini engellemeye yönelik. İstihbarat servislerinin, bu tür hareketleri bastırmaya yönelik özel birimleri var.
SON SÖZ PARLAMENTODA
Georgescu yeni başkan seçilirse Romanya’yı ne bekliyor?
Romanya gibi küçük bir ülke, kim başkan olursa olsun, Batı’daki veya Atlantik ötesindeki karar merkezlerinden gelen emirleri yerine getirecektir. Georgescu, parlamentodaki partiler tarafından izole edilmeye çalışılacaktır. Kazansa bile Romanya NATO askerleri ve ABD’nin ajanları tarafından işgal altında olduğu için, Georgescu’nun fazla bir gücü olmayacaktır. Her şey, Donald Trump ile olan ilişkisine ve ABD Dışişleri Bakanlığı ile nasıl işbirliği yapacağına bağlı. Başkanlık seçiminin sonuçları umut yaratabilir, duygusal bir tepki yaratabilir, ancak parlamenter seçimlerin sonuçları çok daha önemli. Romanya, 4-5 partinin çoğunluğu kontrol ettiği bir parlamenter cumhuriyet.
