Batı, Tiflis’i cephe almaya zorluyor
Gürcistan’da “ajanlık yasasının” parlamentodaki son oylaması öncesi Batı yanlıları bir kez daha sokağa döküldü. Prof. Dr. İbrahimov, Gürcü hükümetinin cepheleşmekten kaçınmasının “Rus yanlılığı” olarak gösterildiğini kaydetti.
Umut Can FIRTINA
Gürcistan’da muhalif kesimlerin “Rus yasası” olarak nitelediği “yabancı etkinin şeffaflığı” yasa tasarısına karşı on binlerce kişi başkent Tiflis’te bir kez daha sokaklara indi.
Gürcistan'da geçen yıl da protestolara neden olan ancak iktidardaki Gürcü Hayali Partisi tarafından bu sene tekrar sunulan tasarıya karşı gösteriler devam etti.
Protestoya yaklaşık 50 bin kişinin katıldığı tahmin edilirken, göstericiler, sık sık "Yaşasın Gürcistan" ve "Rus yasasına hayır, Avrupa'ya evet" sloganları atarak Avrupa Meydanı'na doğru yürüdü. Kalabalık dolayısıyla Avrupa Meydanı kavşağı ve bağlı sokaklar da trafiğe kapatıldı. Hükümetin hazırladığı yasa tasarısını bir "Rus yasası" olarak nitelendiren göstericiler, bugün tasarının 3’üncü okumasının yapılacağı Parlamento önünde yeniden toplanacaklarını duyurdu.
SON OYLAMA
Daha önce iki kere onaylanan tasarının, 3’üncü ve son okuması pazartesi günü parlamentonun Hukuk Komitesi'nde müzakere edilecek. Müzakerelerin ardından tasarının 3’üncü oylama için parlamentoya sunulması bekleniyor. Yasa tasarısı parlamentoda onaylanması halinde yasalaşması için cumhurbaşkanı onayına gönderilecek. Gürcistan Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili ise yasa tasarısına veto edeceğini bildirmişti. Öte yandan Gürcistan Başbakanı İrakli Kobakhidze ise Avrupa Birliği (AB) ile devam eden entegrasyon sürecine ilişkin olarak, ülkesinin AB üyesi olmasının kendileri için öncelik olduğunu söyledi.
“Yabancı etkinin şeffaflığı” yasa tasarısı, fonlarının yüzde 20'sinden fazlasını yurtdışından alan Gürcü kuruluşların "yabancı ajan" olarak kaydolmalarını veya para cezalarıyla karşı karşıya kalmalarını öngörüyor. Geçen yıl tepkiler üzerine geri çekilen tasarıda sadece küçük değişiklikler yapıldı. "Yabancı etki ajanı" yerine bu sefer "yabancı bir gücün çıkarlarını gözeten organizasyon" tanımı kullanılıyor. Muhalifler ve Cumhurbaşkanı Zurabişvili, tasarının “Rusya’nın talimatıyla hazırlandığını” ileri sürüyor.
Ülkedeki STK’lerin şeffaf çalışması gerektiğini belirten Gürcistan hükümeti ise yasanın ABD’de 1938’de kabul edilen Yabancı Ajanlar Kayıt Yasası’nı (FARA) model aldığını belirtiyor.
AB, yasanın Birlik kriterlerine aykırı olduğunu savunarak Gürcistan’ın Aralık 2023’te başlayan AB üyelik sürecinin “rayından çıkacağı” uyarısı yapıyor.
***
HÜKÜMET TARAFSIZ KALMAK İSTİYOR
Bakü Devlet Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Aydın İbrahimov, Gürcistan’da bir senenin ardından tekrar alevlenen “yabancı ajan yasası” krizini BirGün’e değerlendirdi. Gürcistan ve Kafkaslar’ın özellikle Ukrayna Savaşı sonrası Rusya’yla Batı arasında bir çekişme sahası haline geldiğine kaydeden İbrahimov, aslında Gürcistan’ın kendisini bir “Batı devleti” olarak gördüğüne dikkat çekti.
Gürcistan’ın Batı ile Rusya arasındaki cepheleşmeden uzak kalmasının “Moskova yanlısı” olarak görüldüğüne dikkat çeken İbrahimov, şöyle devam etti: “Aksine Gürcistan, Sovyetler Birliği döneminde de daha Batılı bir cumhuriyet olarak görülürdü. Gürcistan AB ile vizesiz seyahatin yapıldığı, AB üyeliği yolunda olan, kendisini İspanya gibi Avrupa’nın parçası olarak gören bir ülke. Bu durum hala da böyle. Batı bu durumdan faydalanarak Karadeniz’i çevrelemek istiyor.”
BATI İÇİN FIRSAT
Batı’nın Gürcistan’daki krizi fırsat bilerek ülkeyi cepheleşmeye zorladığını kaydeden İbrahimov şunları söyledi: “Gürcistan ise bu çatışmaya dahil olmak istemiyor. Rusya’nın yanında yer almıyor ama tam da bir Rusya karşıtlığı yok. Sadece Rusya ile düşman olmak istemiyorlar. 2008’deki savaşta da Gürcistan Batı’nın sözüyle ayağa kalktı ve Abhazya ile Güney Osetya’yı kaybederek oturdu. Rusya ile diplomatik ilişkiler kesilse de diğer ilişkiler devam ediyor. Bu tip olayları tekrar yaşamak istemeyen Gürcistan dolayısıyla elini arı kovanına sokmaktan çekiniyor.”
YASALAŞMAYACAK
Halkla birlikte Batı yanlısı bir cumhurbaşkanı ve güçlü bir muhalefet olduğuna değinen İbrahimov, ülkedeki gerginliğin bir iç mücadeleden çıkmış olabileceğine dikkat çekti. Protestolara yol açan “Yabancı etkinin şeffaflığı” yasa tasarısı için ülkenin önünde iki seçenek olduğunu kaydeden İbrahimov, “Ya yasa tasarısı parlamentodan geçecek ve Cumhurbaşkanı bunu veto edecek ya da hükümet eninde sonunda geri çekecek” diye konuştu.
