Baz etkisi geride kaldı
Baz etkisinin sona ermesiyle tekrar çift hanelere çıkan enflasyon kasım ayında yıllık bazda yüzde 10,56 olarak gerçekleşti. Kasım ayı zam şampiyonu domates oldu. Diğer yandan son 5 yılda çocuk ürünlerindeki artış dikkat çekiyor
HAVVA GÜMÜŞKAYA
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), kasım ayına ilişkin Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verilerini açıkladı. Enflasyon kasımda bir önceki yıllın aynı ayına göre yüzde 10,56, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 15,87 olarak gerçekleşti. Ekim ayında baz etkisiyle yüzde 8,55’e düşen enflasyon, bu etkinin azalmasıyla yeniden çift haneye ulaştı.
TÜİK verilerine göre kış aylarının da gelmesiyle aylık en fazla artış yüzde 2,69 ile giyim ve ayakkabı grubunda gerçekleşti. Kasım ayında endekste yer alan gruplardan, ev eşyasında yüzde 0,59, haberleşmede yüzde 0,39, konutta yüzde 0,36 ve ulaştırmada yüzde 0,33 artış yaşandı.
TÜFE’yi oluşturan 418 maddeden; 296 maddenin ortalama fiyatları artarken, 33 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmadı, 89 maddenin ortalama fiyatı ise düştü.
KASIMIN ZAM ŞAMPİYONU; DOMATES
Tüketici fiyatları bazında kasımda bir önceki aya göre en yüksek fiyat artışı yüzde 16,65 ile domateste yaşandı. Verilere göre, fiyat artışında domatesi, yüzde 14,98 ile salatalık, yüzde 12,31 ile tost makinesi izledi.
TÜİK'in tüketici fiyatları endeksine göre, kasımda aylık bazda fiyatları en fazla artan ürünlerle bunların bir önceki aya göre değişim oranları şöyle:
Fiyatı en yüksek artış gösteren seçilmiş maddeler | Değişim oranı (yüzde) |
Domates | 16,65 |
Salatalık | 14,98 |
Elektrikli küçük ev aletleri (tost makinesi) | 12,31 |
Kaban yünlü (erkek için) | 11,76 |
Taze fasulye | 9,41 |
Bot (çocuk için) | 8,16 |
Ütü | 6,35 |
Bot (kadın için) | 6,13 |
Elektrikli süpürge | 5,24 |
Kaban anorak tipi (çocuk için) | 5,18 |
ÇOCUK BÜYÜTMENİN MALİYETİ
Son 5 yıldır özellikle yeni çocuk sahibi olan yurttaşların en büyük gündemi çocuk yetiştirmenin maliyeti. 2014 yılının kasımdan bu yana çocuk kıyafeti ve bebek mamasında yaşanan zamlar dikkat çekiyor. Son 5 yılda sadece bebek mamasındaki yüzde 99’luk artış çocuk yetiştirmenin artan maliyetini gözler önüne seriyor.
2014’e kıyasla yaşanan zamlar (yüzde)
Bebek maması: 99,4
Bebek bezi: 64
Bebek pijaması: 64,8
Çocuk iç çamaşırı: 104,1
Çocuk pijaması: 77,2
Çocuk Sweatshirt: 84,2
Çocuk kaban: 96,2
200 LİRA 80 LİRA OLDU
2009 yılındaki 200 TL bugün yaklaşık 77 lira oldu. 10 içinde Türk lirasında yaşanan değer kaybı en büyük banknot olan 200 TL’yi eritti.
2009'daki 200 lira 10 yılda nasıl eridi? İşte zamanında bozdurulamayan 200 liranın değeri
2009: 200 TL
2010: 186,4 TL
2011: 170,3 TL
2012: 160,1 TL
2013: 149,2 TL
2014: 136,7 TL
2015: 126,4 TL
2016: 118,1 TL
2017: 104,6 TL
2018: 86 TL
2019: 77,8 TL
BAZ ETKİSİ NEDİR?
Ekonomik anlamda baz etkisi referans alınan yıl-ay enflasyon, büyüme gibi rakamların, karşılaştırılmak istenen yıl- ay enflasyon rakamlarıyla kıyaslanmasından kaynaklanır. Örneğin, bir önceki yılın aynı ayında enflasyon düşük gelmişse; fiyat endeksindeki küçük bir artış bile yüksek enflasyon oranına yol açabilir. Geçen yıl ekim ayında sert şekilde artan enflasyon nedeniyle bu yıl ekim ayında fiyatlar artmasına rağmen yıllık enflasyon yüzde 8,5 olmuştu. Ancak geçen yıl kasım ayında aynı fiyat artışı yaşanmadı, böylece fiyatlar ekim ayı kadar hızlı artmamasına rağmen yıllık enflasyon yüzde 10,56 oldu.