Beş başkente nüfus sürgünü

Haber Merkezi

Toplam nüfusları 430 milyonu bulan 5 ülke, nüfus yoğunluğu ve iklim şartları nedeniyle başkentlerini taşıma kararı aldı. Güney Kore, Endonezya, Mısır, Montserrat Adası ve Ekvator Ginesi başkentini taşıyacak ülkeler. Karayipler’deki Montserrat Adası’nın başkenti volkan patlamasında yok olduğu için hayalet başkent görünümünde. Ancak diğer 4 başkentte sorun nüfus yoğunluğu

•Mısır-Kahire: Kahire, 20 milyonu aşan nüfusuyla dünyanın da en kalabalık kentleri arasında yer alıyor. Dünyanın 7 harikasından biri olan piramitlere de ev sahipliği yapan kentin merkezinde bakanlık, meclis ve başkanlık sarayı gibi önemli binalar Tahrir Meydanı ve çevresinde yer alıyor. Kahire’nin nüfusunun 2050’de 40 milyona ulaşacağı tahmin ediliyor. Yaşanan kaosu ortadan kaldırmak için 2015’te yeni başkent inşasına başlandı. Tüm resmi binaların 6-7 yıl içinde taşınması bekleniyor. 6 milyon kişinin yaşaması için konut, otel, cami, kilise, parklar inşa ediliyor. Ayrıca yeni bir uluslararası havalimanı da yapılıyor.

•Endonezya-Cakarta: Nüfusu 30 milyonu aşan başkent Cakarta’nın taşınmasıyla ilgili çalışmalara 2019’da başlansa da Covid-19 nedeniyle çalışmalar ertelendi. Başkentin 2024’te ülkenin Borneo adasındaki Nusantara adı verilen yeni kente taşınması planlanıyor. Ülkeyi bu karara götüren süreçte hem nüfus hem de doğal afetler etkili oldu. Yaklaşık 275 milyon nüfusluk ülkenin en büyük kenti olan Cava adasındaki Cakarta, her yıl başta sel olmak üzere çeşitli afetlerle karşı karşıya kalıyor. Kentin kuzeyi de batma tehlikesi yaşıyor. Kentin yaklaşık yüzde 25’inin 2050’de deniz seviyesine ya da daha altına ineceği tahmin ediliyor. Burada etken olan ise yeraltı sularını aşırı tüketimi ve deniz suyunun yükselmesi.

•Güney Kore-Seul: Başkente 120 kilometre uzaklıktaki Sejong kentine taşıma kararı 2003’te alındı. Yeni başkent Sejong şehrine ise 2007’den itibaren taşınılmaya başlandı. Taşınma gerekçesi ise Seul’ün nüfusunun 25 milyona dayanması ve kentin Kuzey Kore sınırına yaklaşık 30 kilometre uzakta olması ve güvenlikle ilgili problemler oluşması.

Endonezya, Mısır ve Güney Kore gibi Ekvator Ginesi ve ada ülkesi Montserrat da başkentlerini taşıma kararı alan ülkelerden. Ancak bu iki ülkenin ortak özelliği ya planlanan başkentin ya da şu anki başkentin hayalet şehir olması.

•Montserrat’ın başkenti Plymouth, adanın yarısıyla birlikte 1995 ve 1997’de patlayan Soufriere Hills Yanardağı’nın lavları, külleri ve çamurları altında kaldı. Kentte yaşayan 4 bin kişi ile birlikte 7 bin kişi evsiz kalırken bunların önemli bir kısmı diğer Karayip Adaları ile İngiltere’ye göç etti. Bugün 17’nci yüzyıldan kalma koloni dönemi eserlerinin de küller altında kaldığı Plymouth hâlâ Montserrat’ın resmi başkenti olsa da fiili başkent adanın kuzeyindeki bin nüfuslu Brades şehri.

•Ekvator Ginesi’nin ise yeni başkenti bir hayalet şehir görünümünde. Takım adalardan ve ana karadan oluşan ülkenin başkenti Malobo, ülke nüfusunun yüzde 72’sinin yaşadığı ana karada değil, Kamerun’a daha yakın olan Bioko adasında yer alıyor. İklimi, güvenliği, büyük nüfusun ulaşımı ve enerji kaynaklarına yakınlığı nedeniyle tercih edilen yeni başkent Ciudad de la Paz ise ana karanın doğusunda yer alıyor. İnşasına 2015’te başlanan kentin 2020’de bitmesi planlanıyordu. Ancak kentte bugün birkaç hükümet binası, birkaç villa, otel, kilise dışında inşaatlar bitmemiş durumda. Bunun sebebi olarak ise Afrika’nın petrol bakımından en zengin ülkelerinden olan Ekvator Ginesi’ndeki maddi imkânsızlıklar gösteriliyor.

SİYASİ GELİŞMELER DE ETKİLİ OLDU

Yakın geçmişte Kazakistan, Pakistan, Brezilya, Malezya, Nijerya ve Myanmar gibi birçok ülke siyasi gelişmelerin ardından başkentlerini değiştirdi. Pakistan, 1960’ta başkentini Karaçi’den yeni inşa ettiği ve Karaçi’ye göre daha korunaklı olan İslamabad’a; Myanmar’daki askeri cunta, Yangon’dan kontrolü daha kolay olan Nepido’ya taşıdı. Kazakistan ise başkentini şehirleşmeye uygun coğrafyası, iklimi ve stratejik kaynaklara yakınlığı nedeniyle sonradan Nur Sultan ve Astana adını alan Akmola’ya taşıdı.