Beyazperde karardı
TÜİK’e göre 2023’te sinema seyircisi sayısı yüzde 13 azaldı. Sine-Sen Başkanı Görür bu düşüşteki nedenleri sıraladı: "Sinemaya gitmenin faturası yükseldi, içerikler zayıfladı. Herkes elinde telefonla gün boyu film izliyor bu da etkiledi"

Berkay Sağol
berkaysagol@birgun.netTürkiye İstatistik Kurumu, 2023 yılına ilişkin sinema ve gösteri sanatları istatistiklerini açıkladı. Sinema Genel Müdürlüğü verilerine göre; 2023 yılında sinema seyircisi yüzde 13 azalarak 31 milyon 5 bin 844 kişi oldu. Yerli film seyircisi sayısı yüzde 27 azalarak 13 milyon 716 bin 5 kişi olurken, yabancı film seyircisi sayısı yüzde 2 artarak 17 milyon 289 bin 839 kişiye ulaştı. Sinema salonu sayısı ise yüzde 10 artarak 2 bin 618’e çıktı.
MALİYETİ YÜKSELDİ
Tiyatroda ise koltuk sayısı yüzde 1,63 azalarak 326 bin 713 oldu. Geçen sezon 817 tiyatro salonu varken 9 tanesi bu sezon kapandı. Tiyatro seyircisi yüzde 15,2 artarak 6 milyon 279 bin 512 oldu. Çocuk eseri seyircisi sayısı yüzde 25,1 artarken yetişkin eseri seyircisi sayısı ise yüzde 9,8 arttı. 2022-2023 sezonunda 6 ilde Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü’ne bağlı salonlarda opera ve bale gösterisi yapıldı. Opera ve bale seyircisi sayısı bir önceki sezona göre yüzde 30,2 artarken gösteri sayısı yüzde 15 azaldı.
Sinema Emekçileri Sendikası Genel Başkanı Galip Görür, sinema seyircisi sayısının düşmesinde içerik ve maddi sorunların etkili olduğunu söyledi. TÜİK verilerinin her zaman gerçeği yansıtmadığını savunan Görür, şu görüşleri paylaştı: "Başka verilerle birlikte değerlendirilmeli. Gözlemlerimize göre sinema izleyicisi sayısının azalma nedenlerinden ilki üretimdeki kalitenin düşmesi, bağımsız sinemanın desteklenmemesi, yeni içeriklerin üretilmemesi, yapılan işlerin tekrarlanması.
Bir de Türkiye’nin içinden geçtiği ekonomik boyut var. Sinemaya gitmek için sadece sinema bileti alınmıyor. Yol parası, o gün dışarıda yemek yemek veya bir yere oturup bir şeyler içmek anlamına geliyor. Bu da ciddi bir maliyet ortaya çıkarıyor.”
ALIŞKANLIKLAR DEĞİŞTİ
TÜİK verilerine göre sinema salonu sayısının artmasının soru işaretlerine yol açtığını söyleyen Görür sözlerini şöyle sürdürdü: “Salonlar artsa bile içerikte kalite artmıyor. Özellikle yerli filmlerdeki seyirci sayısındaki düşüş bunu net olarak gösteriyor, bu tamamen içerikle alakalı. Çok hızlı bir tüketim söz konusu ve hızlı tüketim gerçekleştirilen ortamda içeriklerdeki nitelik pek önemsenmiyor. Yapay zekanın sinemaya hızlı bir şekilde girmesi sonrasında dijital ortamlar arttı ve insanların alışkanlıkları değişti. Artık elimizde bir cep telefonu var. Bu telefonlar ve bilgisayarlar aracılığıyla sürekli olarak film izleyebiliyoruz. Seyirci sayısının düşmesinde bu çok önemli bir etken. İnsanlar kulaklığını takıp sabah işe giderken trafikte film izleyebiliyor. Filmler artık internet ortamına erken geliyor ve bu da çok önemli bir etken. Dijitalleşmeyle insanların alışkanlıkları değişti.”
PANDEMİ ETKİSİ SÜRÜYOR
Tiyatromuz Yaşasın İnisiyatifi’nden Gizem Duman Şeşen de tiyatro seyircisi sayısının artışına ilişkin şöyle dedi: “Pandemiden önce sahnem kapandı ancak hâlâ sahnem varmış gibi görünüyor. Asıl doğru veriler bilet koçanları ve faturalarda. Belki tiyatro seyircisi yüzde 15 değil daha fazla arttı belki de yüzde 15 azaldı ancak bunu tam olarak bilmiyoruz. Tiyatroda pandeminin etkiler sürüyor. Dijital mecraların değişimi hayatımızda dinlediğimiz müzikleri, okuduğumuz kitapları hepsini değiştirdi. Ancak bu değişimin tiyatroyu pek etkilediğini söylemeyeyiz. Tiyatronun yapılışı ve izlenişi değişmeyecek. Dijital içerikler hiçbir zaman canlı performansın verdiği tadı veremez."