Bıçak sırtı bir seçim
Batı ile Rusya arasında sıkışan Moldova’da halk “AB’ye katılım” için kıl payı farkla “evet” dedi. Cumhurbaşkanı ise ikinci turda belli olacak. Batı yanlısı Cumhurbaşkanı Sandu karşısında rakiplerinin birleşmesi bekleniyor.
Dış Haberler
Batı ile Rusya arasında sıkışan eski Sovyetler Birliği ülkesi Moldova’da seçmenler, cumhurbaşkanını ve ülkenin Avrupa Birliği’ne (AB) katılıp katılmayacağını belirlemek için sandığa gitti. Rusya’nın seçime müdahale ettiği iddialarının gölgesinde gerçekleşen oylamalarda cumhurbaşkanlığının belirlenmesi ikinci tura kaldı. Birliğin genişleme politikasında kritik önemdeki Moldova’da halk, az farkla AB’ye katılmaya “evet” dedi.
Ülkenin ve bölgenin de siyasi geleceği için kritik önem taşıyan seçimde merkez sağ Eylem ve Dayanışma Partisi’nin (PAS) adayı ve mevcut Cumhurbaşkanı Maia Sandu yüzde 42,21 oy alarak birinci sırada geldi. Rusya’ya yakın tutumdaki Moldova Sosyalistler Partisi’nin (PSRM) adayı eski Moldova Başsavcısı Aleksandr Stoianoglo yüzde 26,15 oyla ikinci oldu. Bizim Parti’den Renato Usatii yüzde 13,77, eski Gagauz Yeri Özerk Bölgesi Başkanı Irina Vlah oyların yüzde 5,42’sini aldı.
İKİNCİ TURA KALDI
Yurt dışında yaşayanlar dahil 3 milyonun üzerinde seçmenin bulunduğu ülkede seçime katılım yüzde 51,68 oldu. Hiçbir adayın yüzde 50’nin üzerinde oy alamaması nedeniyle 3 Kasım’da Sandu ile Stoianoglo cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turunda yarışacak. Rakiplerinin Sandu’nun karşısında birleşmesi bekleniyor.
Sandu’nun rakibi Stoianoglo, iktidara gelmesi halinde AB, Rusya, ABD ve Çin ile ilişkileri içeren “dengeli” bir dış politika geliştireceğini söyledi.
MÜDAHALE İDDİALARI
Seçimlere müdahale edildiğine ilişkin bir dizi iddianın gölgesinde yapılan oylama, Doğu Avrupa ülkesinin jeopolitik gerilimin yükseldiği Batı ile Rusya arasında yapacağı bir seçim olarak görülüyordu. AB ve Batı ile yakın ilişkileri olan Sandu, Rusya’ya işaret ederek “dış güçlerin” seçime müdahale etme girişimde bulunduğunu iddia etti. Moldova Cumhurbaşkanı, hükümetin “300 bin oyun Moskova’ya bağlı oligarklar tarafından satın alındığına” dair elinde net kanıtlar olduğunu savundu.
Moldovalılar, aynı gün AB’ye katılım amacıyla anayasada değişiklik yapılmasına ilişkin referandum düzenlendi. Oyların yüzde 99’nun sayıldığı referandumda seçmenlerin yüzde 50,31’i AB’ye katılıma “evet” derken yüzde 49,69’u “hayır” oyu kullandı.
AB Sözcüsü Peter Stano, oylama sonrası yaptığı açıklamada Moldova’nın AB’ye katılma referandumunun Rusya veya vekillerinin “benzeri görülmemiş sindirme ve müdahalesi” ile gerçekleştiğini söyledi.
Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov da Moldova’daki seçimlerin özgür olmadığını belirterek oylarda Sandu ve AB lehine “açıklanması zor” bir artış olduğunu kaydetti.
Avrupa’nın en yoksul ülkelerinden biri olan Moldova, Şubat 2022’de Ukrayna Savaşı’nın patlak vermesinin ardından AB’ye üyelik başvurusunda bulunmuştu. AB’ye üyelik görüşmeleri bu sene başlamıştı. Moldova, 3 Mart 2022’de AB Komisyonu’na üyelik talebini iletmişti.
∗∗∗
SEÇİME GÜNLER KALA AB’YE GİRMEK İÇİN SOKAĞA İNDİLER
Rusya’nın kuşatılmasında Batı için kritik önemdeki ülkelerden Gürcistan’da 26 Ekim’de düzenlenecek parlamento seçimleri öncesi hükümet karşıtı protestolar başladı. Başkent Tiflis’te binlerce kişi, ülkenin AB ile entegrasyon sürecini desteklemek için sokaklara indi. Eylemciler, yürüyüşte Gürcistan, AB ve Ukrayna bayrakları ile etkinliği organize eden partilerin bayraklarını taşıdı. Batı yanlısı Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili, ülkesinin “AB’nin bir parçası” ve “Batı ülkeleri için güvenilir bir müttefiki” olduğunu söyledi. Ukrayna ile Moldova’nın da AB ile entegrasyon sürecinin devam ettiğini belirten Zurabişvili, “Biz Avrupa’ya birlikte gireceğiz” dedi. “Rus yanlısı” olmakla suçlanan iktidardaki Gürcü Hayali partisi’nin “yabancı ajan yasasını” yürürlüğe koyması sonrası Brüksel, Gürcistan’ın AB’ye katılım sürecini durdurmuştu.
